Fatma Merve UĞUR, Seçil ŞATIR

26530

Kültür Kavramı Temelinde Türk Evi ve Japon Evi’nin Mekânsal Gelişimi ve Ahşap Malzeme Özellikleri

Kültür kavramı, özünde farklı parametreleri barındıran, toplumların yaşayış biçimlerini şekillendiren, gelişim süreçlerini katmanlı olarak yansıtan çok yönlü bir kavram olarak literatürde yerini almaktadır. Her toplumunun kendine has olan kültür kavramının gelişimi, değişimi, kendi içerisindeki devinimi ve dönüşümü bireysel ve toplumsal bağlamda değerlendirildiğinde yaşanılan coğrafya, iklim, yaşam koşulları, insan faktörü, sosyolojik, ekonomik durum, düşünce biçimleri vb. parametreler ile farklılık göstermektedir. Kültür insanlığın zihinsel ve olgusal olarak etkileşim içerisinde olduğu somut dünyayı şekillendirmektedir. Buna bağlı olarak insanların varoluşlarından 21. yüzyıla değin geçen zaman dilimine kadar yaşamlarını idame ettirebilmeleri için ana merkezde yer alan barınma mekânlarının oluşumunda belirleyici bir faktör olarak kendini göstermektedir. Bu bağlamda literatür taramaları yapıldığında, çalışmanın odak noktası olarak ahşabı geleneksel barınma mekânlarında yaygın olarak kullanan, Türk toplumu ve Japon toplumu ele alınmaktadır. Farklı coğrafyalar üzerinde kurulmasından dolayı birbirinden bağımsız gelişimlere sahip, Türk ve Japon uygarlığı iki farklı kültüre sahip insanlar olarak varlığını sürdüren topluluklardır; fakat kültürel açıdan, mekân kurgusu ve malzeme kullanımı bağlamında karşılaştırmaları yapıldığında, insanı odak noktasında tutan barınma mekân tasarımları ile birbirine benzer noktalara sahip oldukları gözlemlenebilmektedir. Çalışmanın başlıca amacı Türk ve Japon kültürünü incelemektir. Kültürün mekân kurgusuna yansıyan yönlerini keşfetmek, malzeme kullanımında iki farklı toplumu ortak paydada buluşturabilen benzer özellikleri ortaya çıkarmak, teknolojinin gelişimine, dünyanın değişimine paralel olarak tarihsel süreç içerisinde kaybolmaya yüz tutan ahşap malzemenin kullanımını geleneksel Türk Evi ve Japon Evi bağlamında ele almaktır. Çalışmada yöntem olarak kültür, mekân ve malzeme kavramları Türk Evi ve Japon Evi kapsamında literatür çerçevesindeki örnekler bağlamında taranmakta, analiz edilmekte, değerlendirilmekte ve yorumlanmaktadır. Analiz yöntemi bağlamında ele alınacak karşılaştırma, özgün matris yöntemi ile gerçekleştirilecektir.
Anahtar Kelimeler:

Japon kültürü, Türk kültürü, Japon Evi, Türk Evi, ahşap

On The Basis of the Culture Concept Spatial Development and Wood Material Properties of Turkish House and Japanese House

The concept of culture takes its place in the literature as a multifaceted concept that contains different parameters in its essence, shapes the way of life of societies and reflects the development processes in layers. The development, change, movement, and transformation of the concept of culture, which is unique to each society, differs according to parameters such as geography, climate, living conditions, human factor, sociological, economic situation, ways of thinking when evaluated in an individual and social context. Culture shapes the concrete world in which humanity interacts mentally and factually. Accordingly, it has been a determining factor in the formation of housing, which have a central importance for people to maintain their lives from their existence to the 21st century. In this context, when the literature is reviewed, the focus of the study is the Turkish society and the Japanese society, which widely uses wood in traditional shelters. Turkish and Japanese civilizations are communities that have developed independently from each other due to being established on different geographies and continue their existence as people with two different cultures. However, when they are compared in terms of culture, spatial organization, and material usage, it can be observed that they have similar points in housing design that puts people at the center. The main purpose of the study is to examine Turkish and Japanese culture. It is to explore the aspects of culture reflected in the spatial setup, to reveal similar features that can bring two different communities together in the use of materials, to discuss the use of wooden materials, which are about to disappear in the historical process in parallel with the development of technology and the change of the world, in the context of traditional Turkish House and Japanese House. The method in the study is to scan, analyse, evaluate, and interpret the concepts of culture, space, and material in the context of the Turkish House and Japanese House in the context of the examples in the literature. As an analysis method, the comparison will be made with the original matrix method.
Keywords:

Japanese culture, Turkish culture, Japanese House, Turkish House, wood,

PDF

___

  • BEKTAŞ, C., 2021. Türk Evi. 9ed. İstanbul: Yem Yayın.
  • ELDEM, S.H.,1954. Türk Evi plan tipleri. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
  • ENGEL, H., 1991. Japanese house, a tradition for contemporary architecture. 14ed. Tokyo: Charles E. Tuttle Compony.
  • HASOL, D., 2017. Mimarlık cep sözlüğü. İstanbul: Yem Yayın.
  • KAPICIOĞLU, S., 2019. Japon kültür felsefesi. İstanbul: Cinius Yayınları.
  • KUBAN, D., 1982. Türk ve İslam sanatı üzerine denemeler. İstanbul: Arkeoloji ve sanat yayınları
  • KUBAN, D., 1995. Türk ‘Hayat’lı evi. İstanbul: MTR.
  • KUBAN, D., 2020. Türk Ahşap Konut Mimarisi. 17-19. Yüzyıllar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları
  • EISENSTADT, S.M., 1995. Asian perception of nature a critical approach - the Japanese attitude to nature a framework of basic ontological conceptions. ed. Ole Brun, Arne Kalland. Kopenhag: Nordic Institute of Asian Studies. s. 189-214.
  • KAYPAK, Ş., DAĞDELEN, A., 2013. Kültür ve kimlikte kente özgü ‘çok’lu açılımlar. Samsun, XI.Kayfor Afro-Avrasya coğrafyasında kamu yönetimi uygulamaları ve sorunları, 31 Ekim-2 Kasım 2013, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, s. 510-520.
  • ARSLANTAŞ, H.A., 2008. Kültür – kişilik kimlik, Doğu Anadolu bölgesi araştırmaları. İnönü üniversitesi ilahiyat fakültesi. 7(1), s.105-112
  • BAŞKAN, S., 2008. Geleneksel Doğu Karadeniz evleri. Erdem insan ve toplum bilimleri dergisi. (52), s. 41-90.
  • CANATAN, A., 2008. Toplumsal değerler ve yaşlılar. Yaşlı sorunları araştırma dergisi, (1), s.62-71.
  • ÇAĞIRKAN, B., 2017. Kültür Sosyolojisinde Metodoloji Tartışmaları: İdeoloji Olarak Kültür ve Eylem Olarak Kültür, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal - Bilimler Dergisi. (42), s. 147-160.
  • DEMİRARSLAN, D., 2017. Analysis of Interior Space of a Room in a Traditional Turkish House with respect to Construction Material and Application Techniques: Safranbolu Region, House IOSR Journal Of Humanities And Social Science. 22(11), s. 1-11.
  • GÖĞEBAKAN, Y., 2015. Karakteristik bi değer olan geleneksel Türk Evi’nin oluşumunu belirleyen unsurlar ve bu evlerin genel özellikleri, İnönü Üniversitesi kültür ve sanat dergisi, 1(1), s. 41-55.
  • KARAMAN, Ö Y, ZEREN, M.T., 2010. Geleneksel Türk konutunda kullanılan ve kargir sistemi destekleyen Ahşap Yapısal elemanlarin önemi ve bozulma nedenleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi fen ve mühendislik dergisi, 12(2), s. 75-87.
  • UĞUR, Ö., GÜNGÖR, S., 2019. Geleneksel Türk Evi ile Geleneksel Japon Evi’nin Yapısal Açıdan Karşılaştırılması, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi. (16), s. 646-661.
  • ÜSTÜN, B., 2018. Türk evi mekân kurgusundaki programatik yapıların tasarımsal bütünlüğü, Avrasya uluslararası araştırmalar dergisi. (6), s. 187-207.
  • YENİKÖY, B., ÇELİK, M., ŞAHİN, C., 2017. Zıt iki sanatın disiplinler arası yaklaşımı: grafiti ve ahşap boyama. Avrasya sosyal ve ekonomi araştırmaları dergisi. 4(12), 770-780.
  • ALIFART, 2009. Eski Münevver Ayaşlı Koleksiyonu. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.alifart.com/edirnekari-ceyiz-sandigi_102160/. [Erşim tarihi: 24 Mart 2022].
  • ANONİM 1, 2018. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.dunyabulteni.net/kultursanat/osmanli-turk-evi-ozellikleri-h432420.html, [Erişim tarihi: 16 Ocak 2022]
  • ANONİM 2, 2018. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.dunyabulteni.net/kultursanat/osmanli-turk-evi-ozellikleri-h432420.html, [Erişim tarihi: 16 Ocak 2022]
  • ANONİM 3, 2021. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Substrat, [Erişim tarihi: 24 Mart 2022]
  • ANONİM 4, 2021. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Edirnek%C3%A2ri. [Erişim tarihi: 24 Mart 2022]
  • ANONİM 5. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.ebay.com/itm/224080203339. [Erişim tarihi: 24 Mart 2022]
  • ANONİM 6. (Tarih belirtilmemiş) [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://i.pinimg.com/originals/d2/f4/50/d2f450eaee13a6ccc874dc98e98d740c.jpg. [Erişim tarihi: 24 Mart 2022]
  • ANONİM 7 (Tarih belirtilmemiş). [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.freepik.com/premiumphoto/minimal-design-with-tatami-mat-floor-japanese-empty-roominterior_3339532.htm?epik=dj0yJnU9T0xtcG9IY1dKV1Ayd05sVHROMTBlWWNjX1B kY3NFalUmcD0wJm49Uk5kaVQxZEphanYxa2kyS1FNcUFIQSZ0PUFBQUFBR0lfUllr [Erişim tarihi: 24 Mart]
  • ARSLANBEZER, H., 2020. Cengiz Bektaş: Resilience of Anatolian vernacular architecture [çevrimiçi].Erişim adresi: https://www.dailysabah.com/arts/portrait/cengizbektas-resilience-of-anatolian-vernacular-architecture , [Erşim tarihi: 16 Ocak 2022].
  • CAPUA, R., 2018. Lacquerware. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.academia.edu/37223605/Lacquerware_pdf. [Erişim tarihi: 24 Mart 2022]
  • EKİNCİ, E.B, 2014. Eski evlerimizin manevi sigortası. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.ekrembugraekinci.com/article/?ID=526, [Erişim tarihi: 16 Ocak 2022]
  • HOMIFY, (Tarih belirtilmemiş). Geleneksel ahşap konstrüksiyonlu Japon evi. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.homify.jp/projects/467668. [Erişim tarihi: 24 Mart 2022]
  • KROKİ, N., [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.homify.jp/photo/1568939, [Erişim tarihi: 16 Ocak 2022]
  • PERKER, S.E., 2016. Safranbolu’dan Amasra’ya…, [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://sezereser.blogspot.com/2016/11/safranboludan-amasraya.html, [Erişim tarihi: 16 Ocak 2022]
  • RODOYOURHOUSE, (Tarih belirtilmemiş). [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://redoyourhouse.com/best-tatami-mats/. [Erişim tarihi: 24 Mart 2022] SPACEY, J., 2016. [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://simplicable.com/new/fusuma-vs-shoji , [Erişim tarihi: 16 Ocak 2022]
  • YUKİZO STUDİO., (Tarih belirtilmemiş). [çevrimiçi]. Erişim adresi: https://www.homify.jp/photo/621372/tn [Erişim tarihi: 16 Ocak 2022]
  • KARMAZ, E., 2021. Gündelik yaşam pratikleri üzerinden özne mekân etkileşimi ve mekânsal sembollerin anlamlandırılması, Doktora Tezi. Kocaeli Üniversitesi.
bab Journal of FSMVU Faculty of Architecture and Design-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2020
  • Yayıncı: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Yapısal Ahşap - Rutubet İlişkisi

Hızır Volkan GÖRGÜN, Öner ÜNSAL

Kültür Kavramı Temelinde Türk Evi ve Japon Evi’nin Mekânsal Gelişimi ve Ahşap Malzeme Özellikleri

Fatma Merve UĞUR, Seçil ŞATIR

Fotografik Mekân: Uyarlanabilir Yeniden Kullanıma Analojik Yaklaşımlar

Serhat YÜCEL

Geleneksel Yapılarda Ahşap Malzemenin Durum Tespiti ve Korunmasına Yönelik İlkeler

Papatya SEÇKİN

WoS ve Scopus Veri Tabanındaki Yavaş Şehirlerle (Cittaslow) İlgili Yayınların VOSviewer Programıyla Analizi

Emine Banu BURKUT

Geleneksel Türk Evi'nde Ahşabın Sanata Dönüşümü

Mualla YILDIZ