Bekir DİREKCİ, Bilal ŞİMŞEK, Serdar AKBULUT

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRENME SÜRECİNDE KÜLTÜR AKTARIMINA YÖNELİK ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Öz Yabancı dil olarak Türkçe öğrenme sürecinde kültür aktarımına yönelik öğrenci görüşlerinin incelenmesi amacıyla yürütülen bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniği kullanılmış ve bir devlet üniversitesine bağlı Türkçe Uygulama ve Araştırma Merkezi (TÖMER) bünyesinde eğitim gören, C1 dil düzeyine erişmiş 52 öğrenci çalışma grubuna dâhil edilmiştir. Araştırma sürecinde verilerin toplanması için yarı-yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Görüşmeler 15-20 dakika aralığında sürmüş, görüşmelerde kültür aktarımı sürecinin derinlemesine incelenmesi ve konunun detaylandırılması için sonda sorular da sorulmuştur. Elde edilen verilerin analizi üç araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiş, analiz sürecinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları genel olarak ele alındığında; katılımcıların çoğunluğunun Türkçe öğrenim sürecinde Türk kültürünü öğrenmeyi bir gereklilik olarak gördükleri ve bu konuda hevesli oldukları söylenebilir. Bunun yanında Türk kültürü ögelerinin öğretilmesini savunan katılımcıların Türkçeyi daha amaçlı bir şekilde öğrendiği düşünülmektedir. Nitekim Türkiye’de yaşamak, eğitim almak gibi amaçların ön plana çıktığı ancak evrensel ve öz kültür ögelerini tercih eden katılımcıların bu tarz amaçları dillendirmediği görülmektedir. Ayrıca Türkçe haricinde yabancı dil bilen katılımcılar, yabancı dil öğrenme süreçlerini karşılaştırmıştır. Karşılaştırma sonucunda; hedef dilin konuşulduğu ülkede öğrenilmesinin kültür aktarımına faydası olduğu, Türkçe öğretim kitaplarında evrensel kültür ögelerine daha sık yer verildiği ancak İngilizce öğretim kitaplarında daha çok İngiliz/Amerikan kültür ögelerine yer verildiği, Türkçe ve İngilizce öğretim süreçlerinde kültür aktarımının yoğun olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yabancı dil, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, kültür aktarımı

PDF

___

ADEN, J. ve ANDERSON, J. (2015), Le Drama Pour Une Approche İnterculturelle De L’enseignement Des Langues, https://www.tesol-france.org/uploaded_files/files/coll2005AdenAnderson.pdf (Erişim tarihi: 02.03.2020).

AKBULUT, S. ve YAYLI, D. (2015), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi A1-A2 Düzeyi Ders Kitapları Üzerine Bir İzlence Çalışması, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, C. IX, S.2: s. 35-46.

AKKAYA, A. (2013), Yabancılara Türkçe Öğretimi Kapsamında Fıkralar: Nasreddin Hoca Fıkraları. Milli Folklor, C. XXV, S.100: s. 171-181.

AKSAN, D. (2002), Ana Dilimizin Söz Denizinde, Ankara: Bilgi Yayınları.

AKSAN, D. (2007), Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.

ASLAN, Y. (2007), Yabancı Dil Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar, Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresi, Ankara.

AKTAŞ, T. (2007), Yabancı Dil Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım, Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi Ulusal Kongresi, Ankara.

BAYRAKTAR, S. (2015), Yeni Hitit 1 Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitabının Kültür Aktarımı Açısından İncelenmesi, Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi, S. 2: s. 7-23.

BÖLÜKBAŞ, F. ve KESKİN, F. (2010), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Metinlerin Kültür Aktarımındaki İşlevi, Turkish Studies, C. V, S. 4: s 221-235.

CEFR. (2001), A common European framework of reference for languages: Learning, teaching, assesment, Modern Language Division.

CHOUDHURY, R. U. (2014), The Role Of Culture in Teaching and Learning of English as a Foreign Language, Express, an International Journal of Multi Disciplinary Research, C. I, S. 4: s. 1-20.

DEMİR, A. ve AÇIK, F. (2011), Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Kültürlerarası Yaklaşım ve Seçilecek Metinlerde Bulunması Gereken Özellikler, TÜBAR, C. XXX: s. 51-72.

DEMİREL, Ö. (2010), Yabancı Dil Öğretimi, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

ER, K. O. (2006), Yabancı Dil Öğretim Programlarında Kültürün Etkileri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, C. XXIX, S.1: s. 1-14.

ERGİN, M. (1988), Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Basım.

İŞCAN, A. ve YASSIYAŞ, T. (2018), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kültür Aktarımı: Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1-B2 Düzeyi), Aydın TÖMER Dil Dergisi, C. III, S. 1: s. 47-66.

İŞCAN, A. (2017), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kültür Aktarım Aracı Olarak Filmlerden Yararlanma\Utilising From Movies as a Mean Of Cultural Transmission in Turkish Language Teaching as a Foreign Language, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.58: s. 437-452.

KAPLAN, M. (2001), Türk Milletinin Kültürel Değerleri, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.

KAPLAN, M. (2010), Kültür ve Dil (26. Baskı), İstanbul: Dergâh Yayınları.

KARABABA, Z. C. ve ÜSTÜNSOY-TAŞKIN, S. (2012), Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşleri Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Dil Dergisi, S.157: s. 65-80.

KAYASANDIK, A., DİREKCİ, B., YAVUZ, O. ve KARASOY, Y. (2017), Uygulamalı Türk Dili ve Kompozisyon Bilgileri, Konya: Palet Yayınları.

KRAMSCH, C. (1993), Contextand Culture in Language Teaching, Oxford: Oxford University.

KUTLU, A. (2015), Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültürün Araç Olarak Kullanımı: Gazi Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti Örneği (B1- B2 Seviyesi), K.Ü. Kastamonu Eğitim Dergisi, C. XXII, S. 2: s. 697-710.

MEMİŞ, M. R. (2016), Yabancı Dil Öğretiminde Eğitim Ortamı ve Kültür Aktarımı, Turkish Studies, C. XI, S. 9: s. 605-616.

MERRİAM, S. B. (2013), Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (3. Baskıdan Çeviri, Çev. Ed.: S. Turan), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

NİŞANCI, İ. (2013), Türkçe Şarkıların Dil Öğretiminde Kullanımı, Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe”, Hëna e Plotë "Beder" Üniversitesi, 14-16 Kasım; Tiran/Arnavutluk.

OKUR, A. ve KESKİN, F. (2013), Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kültürel Ögelerin Aktarımı: İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti Örneği, International Journal of Social Science, C. VI, S. 2: s. 1619- 1640.

PATTON, M. Q. (2018), Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (2. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.

POLAT, T. (1990), Kültürlerarası Bildirişimde Etkin Bir Süreç Yabancı Dilde Okuma-Anlama, Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. 7: s. 69-90.

ŞİMŞEK, M. R. (2018), Yabancılar İçin İngilizce ve Türkçe Ders Kitaplarındaki Kültürel İçeriklerin Karşılaştırması, Bilig, S. 84: s. 301-327.

TAPAN, N. (1990), Yabancı Dil Olarak Almanca Öğretiminde Kültür Bağlamının Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, S. 7: s. 55-68.

TEMİZYÜREK, F. (2001), Yabancı Dilde Eğitimin Sakıncaları Üzerine, Türk Yurdu, Türkçeye Saygı Özel Sayısı. C. XXI, S. 162-163: s. 404-406.

TSENG, Y. H. (2002), A Lesson in Culture, ELT Journal, C. LVI, S. 1: s. 11-21.

VURAL, R. ve CENKSEVEN, F. (2005), Eğitim Araştırmalarında Örnek Olay (Vaka) Çalışmaları: Tanımı, Türleri, Aşamaları ve Raporlaştırılması, Burdur Eğitim Fakültesi Dergisi, C. VI, S. 10: s. 25-38.

WINDMÜLLER, F. (2011), L’approche Culturelle et İnterculturelle, Paris: Belin.

YAYLA, Y. (2018), Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretilmesinde Kültür Aktarımı Üzerine Öğrenci Görüşü Merkezli Bir İnceleme, Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, C. IX, S. 17: s. 1-22.

YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2014), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.

YILMAZ, F. (2012), Cultural Transmission Through Teaching Turkish as a Foreign Language Course Books, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, C. VII, S. 3: s 2751-2759.

YİN, R. (2013), Case Study Research; Design and Methods, (5th ed., Vol. 28), Portland:Ringgold Inc.