OCUKLARIN SOSYAL GELİŞİMİNDE EDEBİYATIN ROLÜ: OSCAR WILDE’IN VE ÖMER SEYFETTİN’İN ÖYKÜLERİNDE ÇOCUK

Bireyin ruh sağlığı ve sosyal sağlığı en az fiziksel ve zihinsel sağlığı kadar önemlidir ve çocukluk döneminde önce evde ebeveynlerin sonra okulda öğretmenlerin tutum ve davranışları ile şekillenmektedir. Ondokuzuncu yüzyıl yazarlarından Oscar Wilde (1854-1900) ve Ömer Seyfettin (1884-1920) yetişkinlerin tutum ve davranışlarının çocuklar üzerindeki etkisini öykülerinde kendilerine özgü biçimde ifade etmiştir. Her iki yazar ülkelerinin parlak bir geleceğe sahip olması için insanoğlunun çocukluk dönemine önem verilmesinin gerekliliğini vurgulamıştır. Çocukları ve çocukluk dönemini önemseyen Wilde‟a ve Seyfettin‟e göre bir toplumda eşitlik, dürüstlük ve hoşgörü ilkelerinin varlığı o toplumda gerçek, özgün ve özgür bireylerin varlığına bağlıdır ve birey vasfına sahip olabilmek için kişi anlayışlı, azimli, okuryazar, bilgili, eğitimli, çalışkan, duyarlı, duygulu, dürüst, düşünceli, güleryüzlü, hassas, kibar, hoşgörülü, affedici, bağışlayıcı, inançlı, sadık, kararlı, saygılı, saygın, yardımsever, cömert, vefalı, candan, vicdanlı, merhametli olabilmelidir. Kişi ayrıca empati kurabilmeli, doğaya ve hayvanlara saygı duyabilmelidir. Bu çalışmanın amacı bu erdemlere sahip olmayan bencil yetişkinlerin önemsemediği, görmezden geldiği, iletişim kurmadığı, sevgisini göstermediği çocukların nasıl heba olduğunu Oscar Wilde‟ın “The Selfish Giant”, “The Canterville Ghost”, “The Birthday of the Infanta”, “The Happy Prince”, “The Fisherman and his Soul”, “The Star-Child”, “The Devoted Friend”, “The Nightingale and the Rose” olmak üzere sekiz öyküsünde ve Ömer Seyfettin‟in “Falaka”, “Ant”, “Kaşağı”, “Primo Türk Çocuğu”, “Binecek ġey”, “Perili Köşk”, “Yalnız Efe”, “Yüksek Ökçeler”, “Diyet”, “Bomba” başlıklı on öyküsünde göstermektir. Orijinal ve klasik bir çalışma olarak bu makale Wilde‟ın ve Seyfettin‟in öykülerinin çocuk teması açısından karşılaştırmalı analizini içermektedir. Çocukların sahip olduğu duygularının, düşüncelerinin, fikirlerinin, inançlarının, hayallerinin, yeteneklerinin, ruhlarının ve gösterdikleri çabalarının yetişkinler tarafından önemsenmesinin gerekliliğini yansıtmaktaki ustalıkları iki yazarın ortak noktasıdır. Wilde‟ın ve Seyfettin‟in eserleri yetişkinlere çocukların ruhsal içgörüsünü fark etme olanağı sağlaması çocuk kavramını ele alan önemli yazarlar oldukları görüşünü kanıtlamaktadır.

THE ROLE OF LITERATURE IN CHILDREN’S SOCIAL DEVELOPMENT: CHILD IN OSCAR WILDE’S AND ÖMER SEYFETTİN’S STORIES

Psychological well-being and social health of the individual are as important as physical and mental health. The attitudes and behaviours of parents at home and teachers at school serve as a basis for emotional and social development of children in childhood era. Oscar Wilde (1854-1900) and Ömer Seyfettin (1884-1920), authors of the nineteenth century, explain in their own unique ways the impacts of the adults‟ attitudes and behaviours on children. Both authors emphasize the necessity of attaching a lot of importance to childhood era for the bright futures of their own countries. According to both authors the existence of the principles such as equality, honesty, and tolerance in a society depends on the existence of real, genuine and independent individuals in that society. For Wilde and Seyfettin the person should also be considerate, determined, literate, learned, well-educated, diligent, sensible, emotional, honest, considerate, glad, kind and tender, polite, tolerant, forgiving, faithful, loyal, determined, respectful, respectable, helpful, generous, sincere, fair, merciful. The person should also be able to feel empathy for people and respect both animals and nature. The aim of this study is to display the wastes of children owing to selfish adults‟, who lack in all these virtures, ignoring, disregarding, uncommunicative, unloving attitudes towards the children through Oscar Wilde‟s The Selfish Giant”, “The Canterville Ghost”, “The Birthday of the Infanta”, “The Happy Prince”, “The Fisherman and his Soul”, “The Star-Child”, “The Devoted Friend”, “The Nightingale and the Rose” and Ömer Seyfettin‟s “Falaka”, “Ant”, “KaĢağı”, “Primo Türk Çocuğu”, “Binecek ġey”, “Perili KöĢk”, “Yalnız Efe”, “Yüksek Ökçeler”, “Diyet”, and “Bomba”. This article, being an original and a classical work, offers a comparative analysis of Wilde‟s eight and Seyfettin‟s ten short stories in terms of child theme. The similarity between the two author is that their mastery is on the reflecting the necessity of paying attention to the feelings, thoughts, ideas, beliefs, dreams, skills, endeavours, souls of children. Both authors‟ selected short stories make adults see the considerable psychological insight of children and this proves the fact that both are important authors discussing the theme of child.

PDF

___

AYTAÇ, Gürsel, (2016), Genel Edebiyat Bilimi, İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
BORBA, Michele. “50 Ways to Be A Great Example to a Child”, http://micheleborba.com/50-ways-to-be-a-great-example-to-a-child/ (Erişim tarihi 11.05.2019)
CSóTI, Márianna, (2009), Developing Children’s Social, Emotional and Behavioural Skills, New York: Continuum.
ÇAKMAKLI, Kemal, (2010), Çocuk Yetiştirmek Sanattır, (4. Baskı). İstanbul: Yağmur Yayınları.
EAUDE, Tony, (2008), Children’s Spiritual,Moral, Social and Cultural Development: Primary and Early Years, Glasgow: Bell & Bain Ltd.
ELKIND, David, (1999), Çocuk ve Toplum: Gelişim ve Eğitim Üzerine Denemeler, (Çeviren: Demet Öngen), Ankara: Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları.
GÖNEN, M. ve M. VEZİROĞLU, (2019), “Çocuk Edebiyatının Genel Hedefleri”, Erken Çocukluk Döneminde Çocuk Edebiyatı, Ankara: Eğiten Kitap.
İMAMOĞLU, Abdulvahit, (2015), Psikolojik ve Ahlaki Açıdan Çocuk Suçluluğu, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
SEVER, Sedat, (2008), Çocuk ve Edebiyat, 9. Baskı, İzmir: Tudem.
SEYFETTİN, Ömer, (2001), Makaleler 1, (Ed. H. Argunşah), İstanbul: Dergâh.
SEYFETTİN, Ömer, (2017a), Bütün Eserleri: Hikâyeler 1, (Ed. H. Argunşah), 5. Baskı. İstanbul: Dergâh.
SEYFETTİN, Ömer, (2017b), Seçilmiş Öyküler, (Ed. M. Batmankaya), 3. Baskı. İstanbul: Say Yayınları.
TÜFEKÇİ CAN, Dilek, (2012), Çocuk Edebiyatı Üzerine Bir Araştırma: Tanımlar, Türler ve Teoriler, T.C. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dünyası Edebiyatları Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
WILDE, Oscar, (1979), Selected Letters of Oscar Wilde, (Ed. Rupert Hart-Davis), Oxford: Oxford University Press.
WILDE, Oscar, (2010), The Complete Short Stories, (Ed. John Sloan), New York: Oxford University Press Inc.
WILDE, Oscar, (2011), Oscar Wilde: The Complete Works, New York: CRW Publishing Limited.
YARDIM, Mehmet Nuri, (1997), Ömer Seyfettin: Hayatı, Sanatı, Eserleri, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
YOLERİ, Sibel, (2010), Bracken Temel Kavram Gelişimi Ölçeği İfade Edici Türkçe Formunun Oluşturulması ve Temel Kavramlarla Kişilerarası Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, T.C. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
ZASTROW, C. ve K. K. KRIST-ASHMAN, (2016), İnsan Davranışı ve Sosyal Çevre, (Çeviren: Mehmet Atakan Foça ve diğerleri), Ankara: Nika Yayınevi. http://micheleborba.com/handle-cliques-and-navigate-that-vicious-social-jungle/ (Erişim tarihi 11.05.2019)
www.tdk.gov.tr (Erişim tarihi 11.05.2019)