KİMLİK VE KÜLTÜR OLUŞUMUNDA MEKÂNSAL FAKTÖRLER: SOVYET TOPLUMU İLE KOMÜN EVLERİ İLİŞKİSİ ÖRNEĞİ

Tarih boyunca insan ve çevre ilişkisi mekân ile açıklanmaya çalışılmıştır. Sosyolojik ve çevresel şartlar temelde bireyi şekillendirirken mekân, bu etkileşim içerisinde en önemli ve en belirleyici unsur olmuştur. Nitekim çevre, insan ve toplum ilişkilerini düşünsel ve kültürel imgelerle yoğrulmuş olan mekân kavramından ayrıca düşünmek mümkün değildir. Tarih boyunca hem bireysel hem de ortak yaşam alanları inşa edilirken bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde mekân üzerinden kültür ve kimlik inşası süreci içerisine girilmiştir. Bu çalışmada mekân ve toplum ilişkisinden hareketle, sosyalist kentleşme modelinin ne olduğu, bu alandaki çalışmaların tarihsel gelişimi incelenmiştir. Sosyalist kent kuramlarından yola çıkılarak sosyalist kentleşmenin en önemli uygulama alanı olan Sovyetler Birliği’nde sosyal kent anlayışının bir ürünü olan komün evler (Sosyal Konutlar) incelenmiştir. Sovyet döneminde insanlar komün evlerde yıllarca ortak yaşam sürmek mecburiyetinde bırakılmışlardır. Bu ortak yaşam evleri, zamanla kültür ve kimliği etkilemiş; aile hayatı ve ahlaki değerleri yeniden kurgulanmış yeni tip insan ve toplum modeli olan Sovyet İnsanının (Homo Sovieticus) ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu çalışmada, İnsan tabiatını, ihtiyaçlarını ve toplumsal değerleri dikkate almadan tasarlanan ve insanları biyolojik varlıklar olarak eşitleyen bir anlayışı yansıtan sosyalist konut modelinin ahlaki değerlere ve günümüz aile hayatına olan etkileri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler:

Komün Evler, Kentleşme, Sosyal Konut, Kültür ve Kimlik Sosyolojisi, Homo Sovieticus, Mekân Sosyolojisi, Komün Evler, Kentleşme, Sosyal Konut, Kültür ve Kimlik Sosyolojisi, Homo Sovieticus, Mekân Sosyolojisi

PDF

___

Assman, J. 2001. Kültürel Bellek. (A. Tekin, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Ateş, A. 2020. The Transformation of Russian Intelligence Community after the Cold War (1991-1993). Karadeniz Araştırmaları, (17) 66, 321-332.
Aydoğdu, H. 2004. Modern Kimlikte Öznenin Ölümü. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 110-117.
Bilgin, N. 2007. Kimlik İnşası. İzmir: Aşina Kitaplar.
Bramhas, E. 1987. Der Wiener Gemeindebau: Vom Karl Marx-Hof zum Hundertwasserhaus. Stuttgart: Birkhäuser Verlag.
Budak, M. M. 2019. Uluslararası Kuruluşlar Bağlamında Türkiye’nin Liderlik Tecrübesi: Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü. Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 18- 31.
Chernykh, A. İ. 1995. Zhilicsniy Peredel: Politika 20-kh Godov v Sfere Zhilya. Sotsiologicheskie İssledovaniya (10), 71-78.
Çelik, A. P. 1970. Sosyal Konutun Orjini: Komün Evleri. 11 11, 2018 tarihinde http://dergi.mo.org.tr/dergiler/4/401/5870.pdf adresinden alındı
Davis K. and Moore W. E., "Some Principles of Stratification," American Sociological Review, 10 (April, 1945), pp. 242-249
DJ.A.K.T. 1928. Djilishnoe Delo. Moskova: Nauka.
Dönmezler, S. 1994. Toplumbilim. İstanbul: Beta Basım Yayım.
Durkheim, E. 2018. Toplumsal işbölümü. (Ö. Ozankaya, Çev.) İzmir: Cem Yayınevi.
Engels, F. K. 1935. K Zhilicsnomu Voprosu (Cilt 15). Moskova: Polit - Lit.
Fourier, C. (822. Traité de l’association domestique-agricole (Cilt 2). Paris: Bossange.
Gazetem. 2010, 11 29. www.gazetem.ru. 10 21, 2018 tarihinde https://www.gazetem.ru/rusya-sharp039-da-evlilik-disi-cocuklar/ adresinden alındı
Gerasimova, E. Y. 1998. Sovetskaya Kommunalnaya Kvartira. Sotsiologicheskiy Jurnal, 224-231.
Gleason, P. 2006. Identifying Identity. The Post- Colonial Studies Reader, 194-196.
Gökalp, Z. 1976. Türkçülüğün Esasları. İstanbul: Bilgi.
Gumilev, L. N. 1990. Etnogenez i Biosfera Zemli, Moskova.
Halbwachs, M. 2016. Hafızanın Toplumsal Çerçeveleri. (B. Uçar, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
Hançerlioğlu, O. 1995. Düşünce Tarihi Altıncı Basım (6. Basım b.). İstanbul: Remzi Kitapevi.
Iakubovich, M. I., & Kirichenko, V. F. 1958. Sovetskoe Ugolovnoe Pravo. Moscow: Gosiurizdat.
İnanç, H. 2006. Karl Marks ve Vilfredo Paretto Sosyolojisinin Mukayesesi. Bursa: Ekin.
İnceoğlu, M. 2010. Tutum Algı İletişim. İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları.
Kavuncu, A.Ç. 2012. Socıo-Polıtıcal Transformatıon In Uzbekıstan: A Study Of Urban Mahallas In Tashkent. Doktora Tezi. ODTÜ
Kondakov, A. 2014. Na Pereputye: Metodologiya, Teoriya i Praktika LGBT i Kvirissledovaniy. St-Petersburg: S.N.S.İ.
Lang, J. 1987. Creating Architectural Theory: The Role Of The Behavioral Sciences In Environmental Design. New York: Van Nostrand Reinhold Co.
Lotman, Y. M. 1999. Besedy O Ruskoy Kulture. St. Peterburg: SPB.
Marx, K. ve Engels, F. 2014. Komünist Manifesto ve Komünizmin İlkeleri. (M. Erdost, Çev.) Ankara: Sol Yayınları.
Novozhenov, Y. 1997. Pochemu Vyrojdayetsa Russkaya Natsiya? Ural Journal(5). https://magazines.gorky.media/ural/1997/5/pochemu-vyrozhdaetsya-russkaya- nacziya.html adresinden alındı
Owen, R. 1995. Çalışan Sınıflara Hitap [29 Mart 1819]”, Yeni Toplum Görüşü. (M. D. Şahiner, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi.
Parekh, B. 2002. Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek. Ankara: Phoenix Yayınları.
Porusski. 2018, 1 2. www.porusski.org. Rossiyskaya İssledovatelskaya Organizatsiya: http://www.porusski.org/survey/ adresinden alındı
Puzis, G. 1933. Planirovanie Stroitelstvo Naselennyh Mest. İ.S.R içinde,
Rekonstruktsiya Gorodov SSSR 1933 s. 15-27. Moskova: Gosplan SSSR.
Radaev, V. V., & Shkaratan, O. M. 1995. Sotsialnaya Stratifikatsiya. Moskova: Nauka
Rapoport, A. 1990. The Meaning Of The Built Environment. Tucson: The University Of Arizona Pres.
Raymond, E. 1978. The Soviet State. New York: New York Univeresity Press.
RBK. 2009. Kak Mojno Projit na Vizyatki. RBK Ukraine. 01 29, 2018 tarihinde http://www.rbc.ua/rus/newsline/2009/02/06/500532.shtml adresinden alındı
Shammedov, F. 2006. Azerbaycan’da Kentleşme ve Sanayileşme Süreci Çerçevesinde Bakü Örneği. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Solak, G. 2017. Mekân-Kimlik Etkileşimi: Kavramsal Ve Kuramsal Bir Bakış. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13-37.
Soytok, S. 2018. Ahlaki Kaygı Sinemasından Dayanışma Ruhuna Polonya Sineması. Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR)(5), 3477-3491.
Stepanov, V. 1924. Perenaselennost Kvartir// Zhilishnoe Delo, Moskova.
Terzi, H. 2019, 7 19. Rusya'da Çokkültürlülük ve Tatar Kimliği. Yayınlanmamış doktora tezi. Ankara: AYBÜ.
V.TS.İ.K. 1925. Rusya Merkesi Yürütme Komitesi Kararı. Moskova: N.K.H.
V.TS.İ.K. 1927. Rusya Merkezi Yürütme Komitesi Kararı. St. Petersburg: N.K.H.
V.TS.İ.K. 1924. Rusya Merkezi Yürütme Komitesi Kararı,Gayrimenkulün ve Özel Mülkiyetin Kaldırılması Üzerine Çıkan Konut Kanunu Moskova: N.K.H.
Weeks, J. 1998. Farklılığın Değeri, Kimlik: Topluluk, Kültür, Farklılık. (İ. Sağlamer, Çev.) İstanbul: Sarmal Yayınevi.
Zizek, S. 2008. Kieslowski Ya da Maddeci Teoloji. (S. Gürses, Çev.) İstanbul: Encore Yay.