İNGİLİZ KADIN SEYYAHLAR HARVEY VE GARNETT’İN GÖZÜYLE OSMANLI KADINI

Annie Jane Tennant Harvey’in 1871 yılında kaleme aldığı "Türk Haremleri ve Çerkez Evleri" adlı eseri ile Lucy Mary Jane Garnett’in 1909’da yayımlanan "Türkiye’de Aile Hayatı" adlı seyahatnamesi, Osmanlı toplumunu anlayabilmek açısından büyük önemi haizdir. İngiliz yazarlardan ilki; uzun yıllar Türk topraklarında yaşamış ve unutamadığı dostlar edinmiştir. Yazdığı gezi notları; günlük ve mektup türünde, birinci ağızdan samimi izlenimleri içerir. Kullandığı edebi üslup ile okuyucunun duygu dünyasına hitap etmiştir. Garnett ise halkbilimci bir gezgin olması münasebetiyle sosyal ve kültürel araştırmalardan oluşan mesleki bir inceleme yapmış, sayısal veri de içeren nesnel bilgiler sunmuştur. Garnett’in bilimsel üslupla yazdığı seyahatnamesi çoğu kanıtlanabilir olan folklorik bilgiler içerir ve yorumu daha kolaydır. Kadın seyyahlar, erkek meslektaşlarından daha özgürce ayak bastığı bu toprakları anlatırken daha gerçekçi ve daha sevecen bir tavır takınmışlardır. Bu farkındalık; Osmanlı ve Türk kültürü hakkında doğru bilgiler edinebilmek için, kadın seyyahların söylemlerinden faydalanma gereğini ortaya koymuştur. Türk kadınlarına dışarıdan bakabilmek için onların korunaklı yaşamlarına girerek onlar hakkında seyahatnamelerin el verdiği ölçüde nesnel değerlendirmeler yapabilen iki İngiliz kadın seyyahın gezi notları incelenmiş ve yorumlanmıştır. Harvey’in dolaylı anlatımının (edebi), Garnett’in doğrudan anlatımıyla (bilimsel) birleştirilmesi, daha güvenilir bilgilere ulaşılmasını sağlamıştır. Gezi edebiyatının vazgeçilmez unsuru olan imgebilimsel yöntemin ortaya çıkardığı salt Oryantalist söylemlerin kurgusunu ifşa ederek “Osmanlı Kadını” hakkında doğru bilgi vermek amaçlanmıştır.

THE OTTOMAN WOMAN IN THE SIGHT OF ENGLISH WOMEN TRAVELLERS, HARVEY AND GARNETT

"Turkish Harems and Circassian Homes", the work penned by Annie Jane Tennant Harvey in 1871, and "Home Life in Turkey" by Lucy Mary Jane Garnett, travel book published in 1909, have great importance to comprehend the Ottoman society. The former of these two English writers has lived in Turkish territories for many years and made unforgettable friends. The travel notes contain Harvey’s first hand sincere impressions in the style of journal and letter. She appeals to the reader’s world of emotion through the literary style. As for Garnett, she has made a professional examination consisting of social and cultural research on the occasion of being a folklorist traveller. Garnett’s travel book written in scientific style includes mostly verifiable folkloric information, and thus its commentary is easier. Women travellers have assumed more realistic and affectionate attitude while telling about these lands which they set foot in more freely than their male colleagues. This awareness reveals that the utilization of women travellers’ discourse is necessary to get true information about the Ottoman and Turkish culture. In order to observe Turkish women through the viewpoint of a foreign eye, the travel notes of two English women travellers who enter the sheltered life of Turkish women and are able to evaluate them objectively as far as travel books allow have been analyzed and paraphrased. The combination of Harvey’s implication (literary) with Garnett’s explication (scientific) procures to obtain more reliable information. The fiction of absolute Orientalist discourse introduced by imagological method that is indispensable element of travel literature is revealed, and so having an accurate description of “Ottoman Women” is aimed at.