ÇALIŞAN ALGISINA GÖRE GEMİ PERFORMANSI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ: GEÇERLİLİK VE GÜVENİLİRLİK ÇALIŞMASI

Öz Bu çalışmanın amacı, çalışan algısına göre gemi performansını ölçen, geçerliliği ve güvenilirliği istatistiksel olarak kanıtlanmış bir ölçek geliştirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul’da faaliyette bulunan 27 gemi işletmesinin doğrudan filo yönetiminde görevli toplam 215 çalışan oluşturmaktadır. Anket yöntemiyle veri toplanan bu çalışmada, literatürde ölçek geliştirmek için sıklıkla tercih edilen geçerlilik analizinde; kapsam geçerliliği için uzman paneli, yapısal geçerlilik için açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ve elde edilen boyutlar arasında yakınsak ve ayrışma geçerliliği analizleri, güvenilirliği tespit etmek için; test tekrar test de korelasyon analizi ve bağımlı örneklem t testi, madde analizinde madde toplam puan korelasyonu ve iç tutarlılık için de Cronbach Alfa katsayısı kullanılmıştır. Analizlerin sonucunda, sekiz maddelik, seyir ve yük performansı olarak adlandırılan iki boyutlu gemi performansı ölçeği elde edilmiştir. Analiz bulguları, istatistiksel açıdan gemi performansı ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermektedir. Araştırma sonunda, ulusal ve uluslararası mal ticaretinde önemli yere sahip olan gemilerin performanslarının ölçülmesinde, sadece nicel göstergeler değil aynı zamanda nitel göstergelerin de kullanılabileceği vurgulanmıştır. Literatürde nicel göstergelere dayalı olarak gemilerin performanslarını ölçen birçok çalışma olmasına rağmen, çalışanların bakış açısına göre gemi performansının ölçülmeye çalışıldığı bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Dolayısıyla bu yönüyle çalışmanın özgün bir çalışma olduğu söylenebilir. Gemilerin performanslarını çalışanların algısına göre ölçen ve kolay uygulanabilen bir ölçüm aracının geliştirilmesi hem deniz işletmeciliği literatüründeki bir boşluğun doldurulması, hem de gemi işletmelerinin yöneticilerine alternatif yöntem sağlaması açısından oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler:

Gemi Performansı, Gemi Yönetimi, Deniz İşletmeciliği, Ölçek Geliştirme

PDF

___

AKAL, Zühal, (2011), İşletmelerde Performans Ölçüm ve Kontrol: Çok Yönlü Performans Göstergeleri, 7. Baskı, Ankara: Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
ALDOUS, Lucy Gemma, (2016), Ship Operational Efficiency: Performance Models and Uncertainty Analysis, PhD diss., UCL (University College London).
ANDERSON, James C., and Davit W. GERBİNG, (1998), «Structural Equation Modeling İn Practice: A Review And Recommended Two-Step Approach», Vol. CIII, No: 3: 411-423, Psychological Bulletin.
BAŞ, Türker, (2006), Anket Nasıl Hazırlanır, Uygulanır, Değerlendirilir, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
BOSE, Neil, ve Susan MOLLOY, (2009), Reliability and Accuracy of Ship Powering Performance Extrapolation, In First International Symposium on Marine Propulsors, SMP, Trondheim, Norway.
BÜYÜKÖZTÜRK, Şener, (2018), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı, 24. Baskı, Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
BÜYÜKÖZTÜRK, Şener, Ebru Kılıç ÇAKMAK, Özcan Erkan AKGÜN, Şirin KARADENİZ, ve Funda DEMİREL, (2017), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 23. Baskı, Ankara: Pegem Akademi.
ÇAPIK, Cantürk, Sebahat GÖZÜM, Seçil AKSAYAN, (2002), «Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber: Ölçek Uyarlama Aşamaları ve Dil Uyarlaması», Hemşirelik Araştırma Dergisi, C.IV. S.1: 9-14.
ÇOKLUK, Ömay, Güçlü ŞEKERCİOĞLU, ve Şener BÜYÜKÖZTÜRK, (2014), Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LİSREL Uygulamaları, 3.Baskı, Anakara: Pegem Akademi.
DAFT, Richard, (1999), Leadership: Theory and Practice, Harcourt College Pub. DELİGİANNİS, Panos, (2017), «Ship Performance İndicator», Marine Policy, No.75: 204-209.
EREN, M. Şule, Rahmi YÜCEL, ve S. Selim EREN, (2010), «Firma Performansına Etkileri Kapsamında Çevresel Olumsuzluk, Pazar Dinamizmi, Müşteri Odaklılık Ve Yenilikçilik Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi», Journal of Yaşar University, C. XVIII, S. 5: 3102-3116.
ESİN, M. Nihal, «Veri Toplama Yöntem ve Araçları & Veri Toplama Araçlarının Güvenirlik ve Geçerliği», (2014), Hemşirelikte Araştırma Süreç, Uygulama ve Kritik, (Ed. Nursen Nahçıvan ve M. Nihal Esin, Semra Erdoğan), 193-232, İstanbul: Nobel.
FİELD, Andy, (2009), Dıscovering Statistics Using SPSS, 3.Ed, London: SAGE Publications.
GOODWİN, D. Laura, (1999), «The Role Of Factor Analysis İn The Estimation Of Construct Validity», Measurement in Physical Education and Exercise Science, Vol. III, No. 2 : 85-100.
HANSEN, Aas, (2010), Monitoring of Hull Condition of Ships, PhD diss., MSc Thesis Norwegian University of Science and Technology.
HAİR, Joseph F Jr., WİLLİAM Black, C., BARRY Babin, J., and ROLPH Anderson, E., (2010), Multivariate Data Analysis, (7th Ed.), NY: Prentice Hall.
KAPLAN, Robert S., and David P. NORTON, (1996), The Balanced Scorecard: Translating Strategy İnto Action, Boston: Harvard Business School Press.
KAYIŞ, Aliye, (2014), «Güvenirlik Analizi» SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, (Ed. Şeref Kalaycı), 404-409, Ankara: Asil Yayın.
LİN, Zhiang, Haibin YANG, ve Bindu ARYA, (2009), «Alliance Partners and Firm Performance: Resource Complementarity and Status Association», Strategic Management Journal, Vol.30, No.9: 921-940.
MCDONALD, Roderick P., ve Moon-Ho RİNGO HO, (2002), «Principles and Practice in Reporting Structural Equation Analyses», Psychological methods, Vol.7, No.1: 64-82.
POLİT, Denise F., and Cheryl Tatano BECK, (2010), Essentials of Nursing Research: Appraising Evidence For Nursing Practice, Lippincott Williams & Wilkins.
PSAİLLA, Giuseppe, and ROLAND Wagner, (2007), E-Commerce and Web Technologies: 8th International Conference, EC-Web 2007, Regensburg, Germany, September 3-7, Proceedings, Vol. 4655, Springer, 2007.
PUGH, David, (1991), Organizational Behaviour, Londra: Prentice Hall International (UK) Ltd.
REİD, Robert E, (1985), «A Condition And Performance Monitoring System With Application To US Navy Ship Operations», Naval Engineers Journal, Vol.97, No. 7: 29-38.
TABACHNİCK, Barbara G., and Linda S. FİDELL, (2007), Using Multivariate Statistics. 17th. Ed, NY: Allyn & Bacon/Pearson Education.
TOWNSİN, Rina L., and Yon J. KWON, (1993), Estimating The İnfluence of Weather on Ship Performance. RINA Transactions.
TSENG, Fang-Mei, Yu-Jing CHİU, ve Ja-Shen CHEN, (2009), «Measuring Business Performance İn The High-Tech Manufacturing İndustry: A Case Study Of Taiwan's Large-Sized TFT-LCD Panel Companies», Omega, 686-697.
YURDAGÜL, Halil, (2005), Ölçek Geliştirme Çalışmalarında Kapsam Geçerliği İçin Kapsam Geçerlik İndeksleri’nin Kullanılması, XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongre Kitabı. Denizli. 1-6.