WHİSTLEBLOWİNG VE ETİK ÇATIŞMASI: ETİK İKİLEMLER ÇERÇEVESİNDE VİGNETTE TEKNİĞİ İLE NİTEL BİR DEĞERLENDİRME

Bu çalışmada eğitim örgütlerinde öğretmenlerin, örgüt içerisinde whistblowing (bilinenleri açığa çıkarma) davranışları sonucunda yaşayabilecekleri etik ikilemlere ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni çerçevesinde yapılandırılan bu çalışmanın çalışma grubunu amaçlı örnekleme yoluyla seçilen 34 öğretmen oluşturmuştur. Çalışmanın verileri ise varsayımsal olarak oluşturulmuş kısa hikâyeler olarak adlandırılan Vignette tekniği ile elde edilmiştir. Bu amaçla araştırmacı tarafından yazılan kısa hikayeler öğretmenlere uygulanmış ve veriler bu kısa hikayeler aracılığıyla elde edilmiştir. Elde edilen verilerin çözümlenmesinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Bulgular doğrultusunda elde edilen sonuçlara bakıldığında öğretmenlerin etik çatışması yaratan etik ikilem durumlarında örgüt yararına olacağına inandıkları için çoğunlukla whistleblowing davranışlarını gösterecekleri sonucu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Etik, Etik Çatışması, Etik İkilemler, Whistleblowing

PDF

___

Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Spss Uygulamalı, Sakarya Kitabevi, Sakarya. Aktan, Ç. C. (2006). Organizasyonlarda Yanlış Uygulamalara Karşı Bir Sivil Erdem, Ahlaki Tepki ve Vicdani Red Davranışı: Whistleblowing, Mercek Dergisi,1-12. Arslan, M. (2001). İş ve Meslek Ahlakı, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım. Annells, M. (2006). Triangulation of Qualitative Approaches: Hermeneutical Phenomenology And Grounded Theory. Journal of Advanced Nursing, 56(1), 55-61. Aydın, U. (2003). İş Hukuku Açısından İşçinin Bilgi Uçurması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2),79-100. Bradburn, R. (2001). Understanding Business Ethics. London, Continuum. Celep, C., ve Konaklı, T. (2012). Bilgi Uçurma: Eğitim Örgütlerinde Etik ve Kural Dışı Uygulamalara Yönelik Bir Tepki. e-International Journal of Educational Research, 3(4),65-88. Cemaloğlu, N. ve Akyürek, M.İ. (2017). Örgütlerde Whistleblowing (Bilgi Uçurma). Turkish Journal of Educational Studies, 4 (3), 123-142. Hersh, M.A. (2002). Whistleblowers-Heroes or Traitors?: İndividual And Collective Responsibility For Ethical Behaviour. Annual Reviews in Control, 26, 243-262. Özaslan, G., ve Ünal, G. (2016). Öğretmenlerde Açığa Çıkarma Davranışı: Mevcut Durum ve Öneriler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22 (3), 321-350. Ray, S. L. (2006). Whistleblowing and Organizational Ethics. Nursing Ethics, 13(4), 438-445. Tosun, H. (2005). Sağlık Bakımı Uygulamalarında Deneyimlenen Etik İkilemlere Karşı Hekim ve Hemşirelerin Duyarlılıklarının Belirlenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. Toker Gökçe, A. (2014). Öğretmenlerin Farklı Bilgi Uçurma Tercihlerinde Belirleyici Olan Değer Yönelimleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 1-11. Toker Gökçe, A. ve Oğuz, E. (2015). Öğretmenlerin Bilgi Uçurma Tercihleri ile Kültürel Değerleri Arasındaki İlişki. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1),51-64. Uyar, S., ve Yelgen, E. (2015). Bilgi İfşası (Whistleblowing) ve Denetim. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 85-106. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. baskı), Seçkin Yayıncılık, Ankara