Slovakya'daki Macar azınlık ve bunun Slovakya - Macaristan ilişkilerine etkisi
Orta Avrupa’da iki komşu ülke Slovakya ve Macaristan arasında, Slovak ülkesinde yaşayan Macar azınlık konusunda anlaşmazlık yaşanmaktadır. Orta Avrupa’da Karpat Havzası’nın kuzeyinde yaklaşık bin yıl hükmeden Macarlar 1920 yılında imzalanan Trianon Antlaşması ile azınlık statüsüne düşmüştür. Günümüzde Slovak Cumhuriyeti’nin tabiyetinde olan Macar azınlık sosyal ve kültürel haklarından yeteri kadar istifade edemediğinden şikayetçidir. Slovaklar ise Macaristan’ı irredentist hareket etmekle ve kendi ülkesinde yaşayan Macar kökenli halkı bu doğrultuda kullanmakla suçlamaktadır. Böylece Tuna’nın iki yakasında çıkarılan yasalar komşu iki ülkenin arasında yeni krizlere sebep olmaktadır. Diğer taraftan, iki ülkede de aşırı milliyetçi hareketler ivme kazanmakta, yasadışı silahlı ve üniformalı gençlik örgütlenmeleri gözlemlenmektedir. Bunun neticesinde etnik kökeni nedeniyle insanlar tartaklanmakta, spor müsabakalarında olaylar çıkmaktadır. Sorunların en belirgin nedeni iki ulusun da tarihî kaygılarından kurtulamamış olmasıdır. Karpat Havzası’nın ve Slovak-Macar ilişkilerinin tarihinin iyi tahlili günümüzde yaşanan sorunların anlaşılmasına ışık tutacaktır. Bu makalenin konusu Slovak kimliğinin oluşumu, Macarlar’ın Slovak topraklarında azınlık statüsüne düşmesinin ardından yaşanan gelişmeler ve Macar azınlık çerçevesinde Slovakya ile Macaristan arasında yaşanan güncel sorunlar üzerinedir.
Hungarian minority in Slovakia and Its effect on Slovakia Hungary relations
There has been a conflict between Slovakia and Hungary, two neighboring countries at the Carpathian Basin concerning the Hungarian minority in Slovakia. In consequence of the Trianon Peace Treaty (1920) Hungarian origin people became the minorities at the territories where they had ruled nearly for a thousand year. In recent times the Hungarian minority under Slovak citizenship claims that the minority could not enjoy social and cultural rights given by the Constitution and are supressed by the Slovak authorities. On the other hand, the Slovak authorities accuse Hungary of irredentism and assert that the Hungarian government seeks to interfere their internal affairs through the Hungarian minority in Slovakia. Therefore new laws introduced in both banks of the Danube has been paving a way for new crises. Another problem is the rising extremism among both Slovak and Hungarian nationalists that sows the seeds of illegal armed and uniformed youth organizations. Therefore, violence towards the members of the minority groups and fights in sport matches have been increasing. The main reason of those problems is the fact that both nations are incapable of erasing their mind from their historical solicitudes. Well understanding of history of the Carpathian Basin and Slovak-Hungarian relations would shed light upon the roots of the current problems. Thus this article aims to inform the reader on the emergence of the Slovak identity, the history of the Hungarian minority in Slovakia and recent developments concerning the relations between Slovakia and Hungary with respect to Hungarian minority in Slovakia. Keywords: Slovakia, Hungary, Hungarian, minority
___
- Altuğ, Yılmaz. Çekoslovakya, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2002.
- Borsody, Stephen. The New Central Europe Triumphs and Tragedies, Columbia University Press, 1993.
- Eckhardt, Ferenc. Macaristan Tarihi, (Çev. İbrahim Kafesoğlu), TTK, Ankara, 1949.
- Galantai, Jozsef. Hungary in the First World War, Akademiai Kiado, Budapest, 1989.
- Golan, Galia. Reform Rule In Czechoslovakia The DubCek Era 1968-69, Cambridge, 1973.
- Henderson, Karen. Slovakia The Escape From Invisibility, Routledge, 2002.
- Juhasz, Gyula. Hungarian Foreign Policy 1939-1945, Akademiai Kiado, 1985.
- Kann, Robert. The Multinational Empire vol.1, Octagon Books, New York, 1983.
- Kalman, Janics. Czechoslovak Policy and the Hungarian Minority, 1945-1948, Columbia University Press, 1982.
- Kirschbaum, Stanislav J. A History of Slovakia The Struggle for Survival, St. Martin’s Griffin, New York, 1996.
- Kostya, Sándor A. Northern Hungary A Historical Study of the Czechoslovak Republic, (Çev. Zoltán Leskowsky), Associated Hungarian Teachers, Toronto, 1992.
- Lewis, Paul G. Central Europe Since 1945, Longman, 1994.
- Macmillan, Margaret. Paris 1919: 1919 Paris Barış Konferansı ve Dünyayı Değiştiren Altı Ayın Hikayesi, (Çev. Belkıs Dişbudak), ODTÜ Yayıncılık, Ankara, 2001.
- Panayi, Panikos. An Ethnic History of Europe Since 1945 Nations, States and Minorities, Longman, 2000.
- Romsics, Ignác. The Dismantling of Historic Hungary: The Peace Treaty of Trianon 1920, East European Monographs, Columbia University Press, New York, 2002.
- Saral, Emre. "Büyük Macaristan Projesi: Anavatan ve Komşu Ülkelerdeki Macar Azınlıkların Konumu", 2023, S. 88, Ağustos 2008, s. 66-75.
- Toseviç, D.J. Orta Avrupa ile Balkan Avrupası’nın İttihadı ve Çekoslovakya’nın Rolü, Üniversite Kitabevi, İstanbul, 1940.
- Wallis, B.C. “The Slavs of Northern Hungary”, Geographical Review, Vol. 6, No. 3, September 1918, pp. 268-281.
- Watson, Hugh-Seton. Eastern Europe Between The Wars 1918-1941, Cambridge, 1945.
- İnternet Adresleri:
- Avrupa Komisyonu. Slovakya’nın Adaylık Başvurusuna İlişkin Rapor DOC/97/20, http://ec.europa.eu/enlargement/archives/pdf/dwn/opinions/slovakia/sk-op_ en.pdf, Erişim: 15.10.2009
- Avrupa Komisyonu. 2002 Yılı Slovakya İlerleme Raporu SEC (2002) 1410, http:// ec.europa.eu/enlargement/archives/pdf/key_documents/2002/sk_en.pdf, Erişim: 15.10.2009
- BBC, www.bbc.co.uk
- Index, www.index.hu
- Kitekintp, kitenkito.hu
- MTI (Macar Haber Ajansı), www.mti.hu
- Orient Ekspres Türk-Macar Haber Portalı, www.turkinfo.hu
- The Slovak Spectator, www.spectator.sk
- ISSN: 1300-1604
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 1994
- Yayıncı: Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı