Osmanlı'dan Günümüze Makedonya'daki Türk Kültürü ve Makedonya'nın Türk Kültür Tarihindeki Yeri ve Önemi

Balkanların önemli bir parçası olan Makedonya toprakları, XIV. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak peyderpey Osmanlı hâkimiyeti altına alındı ve XX. yüzyılın ilk çeyreğine, yani 1912-1913 Balkan Savaşlarına kadar Osmanlı coğrafyasının önemli ve doğal bir parçasını oluşturmaktaydı. Beş yüz elli yıllık süre içinde Osmanlı Devleti, Makedonya'da bir taraftan çok sayıda cami, mektep, medrese, külliye, tekke, zaviye, han, hamam, kervansaray, bedesten, imaret, çeşme, sebil, köprü inşa edip kalıcı yatırımlarla Türk imar kültürünün, diğer taraftan ise iskân politikasının gereği olarak Anadolu'nun çeşitli bölgelerinden Türkmenleri ve Yörük Türklerini buraya yerleştirmek suretiyle Türk kültürünün sosyal boyutuyla da buralarda kalıcı olmasını sağlamıştır. Beş yüz elli yıl boyunca bilfiil Osmanlı Devleti'nin siyasî ve kültür coğrafyasının can damarını oluşturan Makedonya toprakları, Balkan savaşlarından sonra da günümüze kadar Türk kültür coğrafyasının ayrılmaz bir parçası olmaya devam etmiştir. Bu makalede Osmanlı hâkimiyetine alınmasından günümüze kadar Makedonya'daki Müslüman-Türk kültürünün genel durumu yansıtılmaya çalışılacaktır

Turkish Culture In Macedonia From The Ottomans Until Today And The Importance Of Macedonia In Turkish Cultural History

Macedonia, a region in the Balkans, became a part of the Ottoman administration in the second half of the XIVth century. The Ottoman rule on Macedonian lands continued until the Balkan Wars . In 550 years of time, the Ottoman administration, on the one hand, constructed numerous mosques, schools, madrasahs, hammams, fountains and bridges, thus contributing to the Turkish architectural culture across the Macedonian lands. On the other hand, the Ottomans intensified the Turkish identity and presence at various levels across Macedonia by resettling Yoruk Turkmen communities living in different parts of Anatolia. In fact, lands of Macedonia that formed one of the primary parts of the political and cultural geography of the Ottoman Empire kept constituting one of inseparable parts of the Turkish cultural geography after the Balkan Wars. This study reflects upon various aspects of the Muslim Turkish culture in Macedonia from the Ottoman times till this day

PDF

___

Aydın, Ayhan. Rumeli ve Akdeniz Adalarında Türk Varlığı, Doğu Kütüphanesi Yayınları, İstanbul, 2013
Bozkurt Azezli, S. Gülçin. 19. YY'da Osmanlı Konut Mimarisinde İç Mekân Kurgusunun Safranbolu Evleri Örneğinde İrdelenmesi, İstanbul Kültür Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsüi, Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, İstanbul, Temmuz 2009
Diyanet İslam Ansiklopedisi, C. 5, 8, 15, 16, 22, 25, 28, 29, 36, 40; Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara
Durukan, Leyla. "Çekirdek'ten Kültür'e: Türk Kültüründe Kahve ve Kahvehane", Bilim ve Kültür Dergisi, Yıl 2013, Sayı: 2
Evliya Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî. Seyahatname, V. Kitap (Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 308 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu), Hazırlayanlar: Dr. Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman ve Dr. İbrahim Sezgin, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2003
Evliya Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî. Seyahatname, VI. Kitap (Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 308 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu), Hazırlayanlar: Dr. Yücel Dağlı ve Seyit Ali Kahraman, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2003.
Evliya Çelebi b. Derviş Mehemmed Zıllî. Seyahatname, VIII. Kitap (Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat 308 Numaralı Yazmanın Transkripsiyonu), Hazırlayanlar: Dr. Yücel Dağlı, Seyit Ali Kahraman ve Robert Dankof, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2003.
Gjorgiev, Dragi ve Daniela Nikolova. Üsküp Osmanlı Darphanesi, Makedonya Müzesi-Ulusal Tarih Kurumu Yayınları, Üsküp, 2008
Güler, Sibel. "Türk Mutfak Kültürü ve Yeme İçme Alışkanlıkları", Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 26, Nisan 2010
Gürçayır, Selcan. "Türk ve Makedon Kültürlerinde Geçiş Törenleri ve Yemekler", Aynı Tadı Paylaşmak: Türkiye ve Makedonya Geleneksel Ortak Mutfağı, UNESCO - Türkiye Millî Komisyonu ve Makedonya Millî Komisyonu, Ankara, 2010
İbrahimgil, Mehmet Zeki ve Funda Naldan. "Balkan Ülkelerindeki Osmanlı Kültür Mirası Üzerine Genel Bir Değerlendirme", Osmanlı İlim, Düşünce ve Sanat Dünyasında Balkanlar Sempozyum Bildirileri Kitabı, Ensar Yayınları, İstanbul, 2014
İbrahimgil, Mehmet Zeki. "Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Ohri Sanca- ğı", Sanat Tarihi Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 1, Nisan, 2013
Kızılcık, Betül ve Yunus Arslan. "Kültürümüzde Saka, Sebil ve Çeşme", http://www.ilem.org.tr/blog/?p=1131
Kültür Bakanlığı, Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, Makedonya-Yugoslavya (Kosova) Türk Edebiyatı, Ankara
Nureski, Cüneys. Tezkirelere Göre Makedonya'da Yetişen Osmanlı Divan Şairleri, MATÜSİTEB Yayınları, Üsküp, 2008c
Ögel, Bahaeddin. Türk Kültür Tarihine Giriş, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1991
Özdemir, Ayşe. "Anadolu'da Selçuklu Dönemi Türk Bahçe Kültürü", Şehirlerin Sevdalısı İbrahim Hakkı Konyalı Armağanı, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, Konya, 2015.
Özer, Mustafa. Üsküp'te Türk Mimarisi XIV-XIX. Yüzyıl, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 2006
Sezer Arığ, Ayten. "Türklerdeki Kıyafetin Kısa Tarihi", Atatürk Araştırma Merkezi, http://www.atam.gov.tr/dergi/sayi-64-65-66/turklerdeki-kiyafetin-kisa-tarihi.
Sözen, Metin ve Uğur Tanyeli. Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2011
Şehabi, Behicüddin. Kapanmayan Yaralar, Özel Yayın, Üsküp, 2003 Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, 10. Baskı, TDK Yayınları, Ankara, 2009