İkinci Bulgar Devleti'nin Kuruluşunda Kumanların Rolü

Doğu Avrupa ve Balkanlar Hunlardan itibaren Karadeniz'in kuzeyinden gelen çok sayıda Türk boyunun yerleşim alanı olmuştur. Bu Türk kavimleri uzun yüzyıllar bölgede askerî, siyasî ve kültürel alanlarda etkili olmuşlardır. Balkanlar ve Bulgaristan'a Karadeniz'in kuzeyinden en son gelen Kumanlar, İkinci Bulgar Devleti'nin kuruluşundan Osmanlı Türklerinin idaresine geçtiği döneme kadar bu devletin tarihinde belirleyici rol oynamışlardır. Çalışmada, özellikle İkinci Bulgar Devleti'nin kuruluşunu sağlayan Peter ve Asen kardeşlerin isyanı ve bu isyanda Kumanların rolü Türk ve Bulgar kaynaklarına dayanılarak ele alındıktan sonra İkinci Bulgar Devleti'nin hanlarının Kumanlarla soy ilişkileri irdelenmiştir

The Role of Cumans in the Foundation of the Second Bulgarian State

Eastern Europe and the Balkans have been a settlement area for many Turkish tribes which came through the north of the Black Sea coastline beginning from Huns. These Turkish tribes have been effective in military, political and cultural areas for centuries. The Cumans who was the last tribe that came from the north of the Black Sea to the Balkans, played an important role in the foundation of Second Bulgarian State until the coming of the Ottoman Turks. This study's purpose is, after the discussion about Peter and Asen who founded the Second Bulgarian State and the role of the Cumans whose debate was analyzed according to Turkish and Bulgarian resources, to examine the genealogical relation of lineage between the khans of the Second Bulgarian State and Cumans

PDF

___

Ahincanov, Sercan M. Türk Halklarının Katalizör Boyu Kıpçaklar, Çev. Kürşat Yıldırım, Selenge Yay., İstanbul, 2009.
Ahmetbeyoğlu, Ali. Avrupa Hun İmparatorluğu, TTK Yay., Ankara, 2001.
Ahmetbeyoğlu, Ali. "Türkistan'dan (Orta Asya) Doğu Avrupa'ya Yapılan Türk Göçleri", Türkler, Ed. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek ve Salim Koca, C. 2, Yeni Türkiye Yay., Ankara, 2002, s. 522-529.
Ahmetbeyoğlu, Ali. "Avrupa Hunları", Doğu Avrupa Türk Tarihi, Ed. Osman Karatay-Serkan Acar, İstanbul, 2013, s. 107-187.
Baştav, Şerif. "Avrupa Hunları", Genel Türk Tarihi, Ed. Hasan Celal Güzel ve Prof. Dr. Ali Birinci, C. 1, Yeni Türkiye Yay., Ankara, 2002, s. 597-652.
Bela, Kossanyi. "XI-XII. Asırlarda Uzlar ve Komanların Tarihine Dair", Çev. Hamit Koşay, Belleten, TTK Yay., C. 8, S. 29, 1944, s. 119-136.
Bojilov, İvan. Familiyata na Asenevtsi genealogiya i prosopografiya, İzdatelstvo na Bılgarskata Akademiya na naukite, Sophia, 1985.
Crampton, Richard J. A Concise History of Bulgaria, Cambridge University Press, New York, 2005.
Dyurastel, A. Mejdunaroden almanah za Bılgariya, Pridvorna peçatnitsa, Sophia, 1897.
Gökbel, Ahmet. Kıpçak Türkleri (Siyasi ve Dini Tarihi), Ötüken Yay., İstanbul, 2000.
Gökbel, Ahmet. "Bulgaristan Türk Halk Kültüründe Kuman (Kıpçak) Türklerinin Yeri", Bulgaristan Türk Folkloru, II. Uluslararası
Bulgaristan Türk Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri, Haz. Prof. Dr. İrfan Ünver Nasrattınoğlu ve Metin Turan, Folklor Araştırmaları Kurumu Yay., Ankara, 2001, s. 37-47.
İvanov, İvan. "Vıstanieto na bılgarskiya narod v kraya na 12 v. pod rıkovodstvoto na Asen i Petır", Voennoistoriçeski Sbornik, XXX, Sophia, 1961/2.
Kafesoğlu, İbrahim. Türk Milli Kültürü, Boğaziçi Yay., İstanbul, 1984.
Karatay, Osman. "Tuna Bulgarları", Doğu Avrupa Türk Tarihi, Ed. Osman Karatay ve Serkan Acar, Kitabevi Yay., İstanbul, 2013, s. 273-294.
Kayapınar, Ayşe. "Bulgarların Balkanlara Göçü ve Tuna Bulgar Devleti", Balkanlar El Kitabı, Der. Osman Karatay ve Bilgehan A. Gökdağ, C. 1, Karam-Vadi Yay., Ankara, 2006, s. 105-128.
Kayapınar, Ayşe. "Tuna Bulgar Devleti (679-1018)", Türkler, Ed. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek ve Salim Koca, C. 2, Yeni Türkiye Yay., Ankara, 2002, s. 630-640.
Kayapınar, Ayşe. "II. Bulgar Krallığı", Balkanlar El Kitabı, Der. Osman Karatay ve Bilgehan A. Gökdağ, C. 1, Karam-Vadi Yay., ÇorumAnkara, 2006, s. 232-251.
Kurat, Akdes Nimet. Karadeniz'in Kuzeyindeki Türk Kavimleri ve Devletleri, TTK Yay., Ankara, 1972.
Meçev, Konstantin. "Pokrıstvaneto na bılgarskiya narod prez devetiya vek", 681-1948 İz İstoriyata na bılgarskata narodnost i dırjava, Pelikon Alfa, Sophia, 1993.
Mutafçiev, Petır. İstoriya na bılgarskiya narod, İzdatelstvo na Bılgarskata Akademiya na naukite, Sophia, 1992.
Ostrogorsky, Georg. Bizans Devleti Tarihi, Çev. Prof. Dr. Fikret Işıltan, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 2011.
Pletneva, Svetlana. Polovtsi, İzdatelstvo Lomonosov, Moskva, 2010.
Rasonyi, Laszlo. Tuna Köprüleri, Çev. Hicran Akın, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara, 1984.
Rasonyi, Laszlo. Tarihte Türklük, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., Ankara, 1993.
Rasonyi, Laszlo. Doğu Avrupa'da Türklük, Yay. Haz. Yusuf Gedikli, Selenge Yay., İstanbul, 2006.
Rasovsky, D. A. Polovtsi. Çerniye Klobuki: Peçenegi, Torki i Berendei na Rusi i v Vengrii (Rabotı Raznih Let), Tsivoi, Moskva, 2012.
Rasovsky, D. A. "Kumanlar Kuman Topraklarının Sınırları", Çev. Mualla Uydu Yücel, İstanbul Üniversitesi Tarih Dergisi, S. 40, İstanbul, 2005, s. 159-186.
Taşağıl, Ahmet. Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları (M.Ö. III-M.S. X. Asır), TTK Yay., Ankara, 2004.
Tekin, Talat. Tuna Bulgarları ve Dilleri, TDK Yay., Ankara, 1987.
Vasary, Istvan. Kumanlar ve Tatarlar, Osmanlı Öncesi Balkanlar'da Doğulu Askerler 1185-1365, Çev. Ali Cevat Akkoyunlu, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 2008.
Yücel, Mualla Uydu. İlk Rus Yıllıklarına Göre Türkler, TTK. Yay., Ankara, 2007.
Yücel, Mualla Uydu. "Kumanlar" (Kıpçaklar), Doğu Avrupa Türk Tarihi, Ed. Osman Karatay ve Serkan Acar, Kitabevi Yay, İstanbul, 2013, s. 541-575.
Yücel, Mualla Uydu. "Uzlar (Oğuzlar)", Doğu Avrupa Türk Tarihi, Ed. Osman Karatay ve Serkan Acar, Kitabevi Yay., İstanbul, 2013, s. 529-540.
Zlatarski, Vasil. İstoriya na Bılgarskata dırjava prez srednite vekove, C. 1/2, Akademiçno izdatelstvo Prof. Marin Drinov, Sophia, 2002.
Zlatarski, Vasil. İstoriya na Bılgarskata dırjava prez srednite vekove, Vtoro Bılgarsko Tsarstvo, C. 3, Akademiçno izdatelstvo Prof. Marin Drinov, Sophia, 1994.