Tevhid-i tedrisat kanunu uygulamasında diyanet işleri başkanlığı'nın rolü

TBMM, 3 Mart I924'te Türk Devrimi 'nin önemli bir parçası olan Tevhîd-i Tedrisât Kanunu 'mı kabul etmiştir. Tevhîd-i Tedrisât Kanunu Türkiye sınırlan içindeki okulların hepsini Millî Eğitim Bakanlığı 'na bağlamıştır. Kanunun dördüncü maddesine göre İlahiyat Fakültesi ile İmanı ve Hatip Okulları açılmış ancak okullar kısa süre sonra kapanmıştır. Okullar herhangi bir kanun veya resmi bir düzenleme ile kapatılmamıştır. Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu 'mm dördüncü maddesinin varlığı devam etmiştir. Yüksek din uzmanı ile imam ve hatip gibi din hizmetlisi yetiştirmek üzere açılan okullar ile 3 Mart 1924 'te lamdan Diyanet işleri Başkanlığı arasında ilişki vardır, İmam, hatip, vaiz gibi din hizmetlileri Diyanet İşleri Başkanlığı 'na bağlandığı için din hizmetlisi yetiştiren okulların kapanması öncelikle Diyanet İşleri Başkanlığı 'm ilgilendirmektedir. Diyanet İşleri Başkanlığı 'tun, Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu ile kurulan okulların kapanma sürecindeki tarihi olgulara etkisi ve olgularla ilişkisi açıklanmaya çalışılmıştır.

İn practice of the law unification of education presidency of religious affairs'role

The Turkish Grand National Assembly approved the Law of Unification of Education which is an important section of the Turkish Revolution on 3 March 1924. The Law of Unification of Education took all the schools in Turkey under the control of the Ministry of National Education. According to the forth clause of the law, the school of theology and imam-hatip schools were opened hut they were closed in a very short period of time. The schools weren 't closed through any law or legal arrangement. The existence of the forth clause of the Law Unification of Education continued. There is a relation between Presidency of Religious Affairs, constituted on J March 1924, and the schools, which were opened with the purpose of educating the high religious specialists and the people of religious sen'ices such as imam and hatip. Because religious sen'ices such as fmam-hatip and preacher were taken under the control of the Presidency of Religious A ffairs, the closing of the schools, educating the people of religious services is related to Presidency of Religious Affairs. It has been tried in this study to explain the effect of the Presidency of Religious on the historical facts related to the process of the closing of the schools founded by the Law of Unification of Education.

PDF

___

Arşiv Kaynakları
BCA, Diyanet İşleri Başkanlığı, Yer Numarası 3 27 1.
BCA, Diyanet İşleri Başkanlığı, Yer Numarası 2 4 15.
BCA, Diyanet İşleri Başkanlığı Yer Numarası 4 28 4.
BCA, Diyanet İşleri Başkanlığı, Yer Numarası 2 2 23.
BCA, Bakanlar Kurulu Kararları (1928 ve sonrası) Yer Numarası 70 56
BCA, Muamelat Genel Müdürlüğü, Yer Numarası 192 313 19.
BCA, Muamelat Genel Müdürlüğü, Yer Numarası 192 313 13.
BCA, Muamelat Genel Müdürlüğü, Yer Numarası 192 314 4.
BCA, Millî Eğitim Bakanlığı (Genel 1920-28),'Yer Numarası 76 376.
BCA, Millî Eğitim Bakanlığı (Genel 1920-28), Yer Numarası 89 430.
BCA, Millî Eğitim Bakanlığı (Genel 1920-28), Yer Numarası 111 538.
Diyanet İşleri Başkanlığı Heyet-i Müşavere Karar Defterleri. Karar Nu
3 Mart 1926. marası 5316>
Diyanet İşleri Başkanlığı Heyet-i Müşavere Karar Defterleri, Karar Nu
7 Mart 1926.marası 549,
Diyanet İşleri Başkanlığı Heyet-i Müşavere Karar Defterleri. Karar Nu
541, 3 Mart 1926.marası 537,
Diyanet İşleri Başkanlığı Heyet-i Müşavere Karar Defterleri, Karar Nu 7 Mart 1926. marası 548,
Millî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulu Kararları, Karar Num Ekim 1928. arası 86, 25
Mİlî Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kumlu Kararları, Karar Nu 30 Temmuz 1929. Resmi ve Süreli Yayınlar
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre 1, Cilt 5, İçtjrna Senesi 1.
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre 1, Cilt 16, İçtima Senesi 2.
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre 1, Cilt 8, İçtima Senesi 1.
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre' 1, Cilt 22, İçtima Senesi 2.
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre 2, Cilt 14, İçtima Senesi 2.
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre 5, Cilt 4, Fevkalade İçtima.
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre 2. Cilt 8/1, İçtima Senesi 2.
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre 2, Cilt 15, İçtimaa Senesi 2.
TBMM Zabıt Cerideleri, Devre 2, Cilt 18, İçtima Senesi 2.
Düstur, 12 Ağustos 1928, Ankara, Cilt 9, s. 1146-1152.
Resmi Ceride, 26 Mayıs 1927, sene 5, cilt 8, sayı 595.
Resmi Gazete, 13 Haziran 193Î.
Resmi Gazete, 22 Haziran 1935.
Resmi Gazete, 30 Haziran 1929.
Resmi Gazete, 1 Mayıs 1935.
Resmi Gazete, 31 Aralık 1936.
Resmi Gazete, 27 Temmuz 1937.
Resmi Gazete, 16 Kasım 1937.
Kitap ve Makaleler
Aydın, M. Şevki, Cumhuriyet Döneminde Din Eğitimi Öğretmeni, Dem Yayıncılık, İstanbul, 2005.
Ayhan, Halis, Türkiye'de Din Eğitimi, Dem Yayıncılık, İstanbul, 2004.
Cebeci, Suat, Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye'de Din Eğitimi, Akçağ Yayınları, Ankara, 1996.
Massign, Louis, "Tasavvuf", İslam Ansiklopedisi, Cilt 12/1, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1979, s. 26-31.
Massign, Louis "Tarikat", İslam Ansiklopedisi, Cilt 12/1, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1979, s. 1-17.
Ocak, A.Y.; Farukî, S,. "Zaviye",İslam Ansiklopedisi, Cilt 13, Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1979, s. 476.
Özer, Ekrem, Osmanlı'da Tekke ve Tarikat Islahatları- II. Mahmut Dönemi ve Sonrası, Basılmamış Doktora Tezi.
Öztürk, Nazif, Türk Yenileşme Tarihi Çerçevesinde Vakıf Müessesesi, Türkiye Diyanet Yayınları, Ankara, 1995.
Vahapoğlu, M.Hidayet, Osmanlı'dan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okulları (Yönetimleri Açısından), Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1990.