BÖLÜNMENİN GÖLGESİNDE BİR ZAFER: TÜRKİYE’NİN HİNDİSTAN-PAKİSTAN AYRILIĞINA VE PAKİSTAN’IN KURULMASINA YÖNELİK TUTUMU

1940’lı yıllar Hindistan’a hem bağımsızlığı hem de bölünmeyi beraberinde getirdi. Aynı dönemde, yeni kurulmuş olan genç Cumhuriyet, mazlum milletlerin bağımsızlık hareketlerine sempatiyle bakmış; bunların başında, geçmişten bu yana Türk milletiyle dayanışma içinde olan Hindistan gelmişti. 1940’lı yıllar boyunca, bağımsız olması öngörülen Hindistan ile ilişkiler gelişirken, İngiltere ile dış politikada tesis edilen barışçıl ilişkiler de gözetildi. Erken Cumhuriyet Dönemi’nin tarafsız ve barışçıl dış politika ilkeleri doğrultusunda, mazlum milletlerin bağımsızlık mücadelelerine dair bir sempati öne çıkarken, ülkelerin iç içlerine karışmama ilkesi de belirleyici oldu. Bu açıdan bakıldığında, Hindistan’ın bağımsızlığı ve bölgedeki sömürgeci aktör olan İngiltere’ye yönelik tutum dış politikada kendisini nasıl göstermişti? Türkiye Hindistan’ın bölünmesi ve Hindistan ile Pakistan adlı iki ayrı devletin kurulma sürecine nasıl baktı? Sanıldığı gibi, günümüzün paradigmalarıyla değerlendirildiğinde Türkiye, Müslüman bir devletin kurulmasına olumlu mu tepki verdi yoksa bunu Hindistan için bir güç kaybı olarak mı gördü? Türkiye’nin tutumu bağımsız ve tek bir Hindistan’dan yanaysa bu dış politikadaki bir paradigma değişiminin mi ifadesidir? Bu makale, Hindistan, Türkiye ve İngiltere’deki arşiv belgeleri ve süreli yayınlar ışığında, bahsi geçen sorulara cevaplar aramaktadır. Bu anlamda makale, Pakistan fikrinin tarihsel arka planını da gözeterek Türkiye’nin hem Hindistan’ın bağımsızlığına hem de bölünmesine yönelik tepkisini Türk basını üzerinden analiz etmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Hindistan, Pakistan, İngiltere, Türk Basını, Hint Bağımsızlık Hareketi, Bölünme

A VICTORY IN THE SHADOW OF DISUNITY: TURKEY'S REACTION TO THE PARTITION OF INDIA AND THE EMERGENCE OF PAKISTAN

India has confronted with both independence and a partition in 1940s. In the same period, Turkey, recently shaped as a modern republic, has showed sympathy to the independence movements of oppressed nations; thus India has been at the forefront of these nations. While relations with India were developing in 1940s, the peaceful relations established with Britain in foreign policy were also taken into account. Considering the neutral and peaceful foreign policy, sympathy for the independence struggles of oppressed nations stood out while the principle of non-interference in the internal affairs of countries was also regarded. From this point of view, how did Turkey react to the partition of India and the formation of Pakistan? Considering today's paradigms, did Turkey react positively to the establishment of a Muslim state or was it regarded as a loss of power for India? Regarding Turkey's attitude supporting Pakistan today, is this an expression of a paradigm shift in foreign policy? This article seeks answers to the above questions in the light of archival documents and periodicals in India, Turkey and England. In regard to this, the article aims to analyze Turkey's point of view to the partition of India in the light of Turkish press. In accordance, the main objective of the article is to interprete Turkey's reaction to both the independence and partition of India by taking into account the historical background of the idea of Pakistan in 1940s.

Keywords:

Turkey, India, Pakistan, Great Britain, Partition, Indian Independence Movement, Turkish Press,

PDF

___

Jalal, Ayesha. The Sole Spokesman Jinnah. The Muslim League and the Demand for Pakistan. Cambridge: Cambridge University Press, 1994.
Aziz, K. Kemal. Hint Hilafet Hareketi Belgelerle 1915-1933. İstanbul: Mahya Yayınları, 2012.
Chandra, Bipan, vd. India’s Struggle For Independence 1857-1947. Londra: Penguin Books, 2017.
Gandhi, Mohandas. K. An Autobiography or The Story of My Experiments With Truth. Çev. Mahadev Desai. Ahmedabad: Navajian Publishing House, t.y.
Gault, Mina. The Khilafat Movement. Colombia New York: University Press, 1982.
İzmir, Bahar. “Türkiye-Pakistan Dostluk Antlaşması”. Atatürk Ansiklopedisi.
______________. Türkiye-Hindistan İlişkileri (1919-1947). Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara, 2022.
Kulke, Hermann. Rothermund, Dietmar. Hindistan Tarihi. çev. Müfit Günay, İstanbul: İmge Kitabevi, 2001.
Malkoç, Eminalp. “20. Yüzyılın İkinci Yarısında Siyasi, Ekonomik ve Kültürel Boyutlarıyla Türkiye-Hindistan İlişkileri”, Geçmişten Günümüze Türkiye-Hindistan İlişkileri Uluslararası Sempozyumu, Ankara: TTK Yayınları, 2022, 223-311.
Metcalf, Barbara D.; Metcalf, Thomas R. A Concise History of Modern India. Cambridge: Cambridge University Press, 2006.
Öke, Mim Kemal. Hilafet Hareketleri. İstanbul: İrfan Yayıncılık, 2005.
Özcan, Azmi. Pan-İslamizm Hindistan Müslümanları ve İngiltere (1877-1924). İstanbul: İsam Yayınları, 1997.
Penson, Lilian M. “Bengal Administrative System 1786-1818”, The Cambridge History of India; British India 1497-1858, Vol V, 433-460.
Savarkar, Viyanak Damodar. The Indian War of Independence 1857. New Delhi: Asian Educational Services, 2014.
Stein, Burton. A History of India. Ed. David Arnold, Oxford: Blackwell Publications, 2010.