Nurinisa ESENBUĞA, Muhlis MACİT, Mevlüt KARAOĞLU, Hayri DAYIOĞLU

Ek konsantre yemle beslenen İvesi ve Morkaraman ırkı kuzuların erken yaşta damızlıkta kullanılma olanakları üzerine bir araştırma

Araştırmada normal aşım döneminden bir yıl önce koça verilen 7-8 aylık yaşta İvesi ve Morkaraman anaç kuzularının bazı verim özellikleri incelenmiştir. İvesi ve Morkaraman anaç kuzuları ortalama 35.19 kg ve 37.36 kg canlı ağırlıkta iken koça verilmişlerdir. Döl verim özellikleri olarak, koça l ti koyun başına gebe koyun sayısı, canlı doğan kuzu sayısı, sütten kesilen kuzu sayısı, doğum ağırlığı, mera sonu ağırlığı ve ilk kırkım ağırlıkları; doğuran koyun başına ise, canlı doğan kuzu sayısı, sütten kesilen kuzu sayısı, 120. gün kuzu sayısı, 210. gün kuzu sayısı belirlenmiştir. Büyüme ve gelişme özellikleri olarakda doğum ağırlığı, sütten kesim ağırlığı, mera sonu ağırlığı ve ilk kırkım ağırlıkları ele alınmıştır. Sonuç olarak erken yaşta damızlıkta kullanılan Morkaraman anaç kuzularının İvesilerden daha iyi bir performans gösterdiği ve yılın etkisinin doğum ağırlığı dışında kalan özelliklerde istatistiki olarak önemsiz olduğu belirlenmiştir.

A research on possibility of early breeding in Awassi and Morkaraman ewe lambs fed with supplementation concentrate

Some production characteristics of the 7-8 month old Awassl and Morkaraman lambs mated be fore one year from normal mating period were studied in this research. Awassl and Morkaraman ewe lambs were mated when they were in 35.19 kg and 37.36 kg live weights respectively. The number of pregnant ewes, lambs bom, lambs weaned, per ewe mated and the number of lambs born, lamb weaned, lambs surveving 120 days and lambs surveving 210 days per lambing ewe were determined to be reproductive traits. Besides, birth weight, weaned weight, weight at the end of grazing sezon and first sharing weight were studied to be growth characteristics. As a result, Morkaraman ewe lambs showed had better performance than Awassi ewe lambs in terms of all traits mentioned above. The effect of y ear on all traits except for birth weight was found no significant.

PDF

___

Akbulul, Ö., 1986. İvesi ve Morkaraman Melezlerinin Önemli Verim Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böl. (Yayınlanmamış) Yüksek Us. Tezi. Erzurum.
Baker , R.L, T.A. Steine, A.W. Vabeno, A. Bekken, A. Gjerdem, 1978. ElTect of Maling Ewe lambs on Lifetime Productive Performance. Açta Agric. Scand.. 28. 203-2 I 7.
Baş. S.. 1985. Koç Katım Öncesi Farklı Sürelerde Yemlemenin Koyunlarda Döl Verimine, Kuzularda Büyüme ve Yaşama Gücüne Etkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böl. (Yayınlanmamış) Yüksek Us. Tezi Erzurum.
Bowman, J.C., 1966. Meal from Sneep. Anim. Breeding Abst., 34(3):293-3l9.
Cannon. D.J., j.C. Balh, (969. EfTect of Age at First loining on Ufetime Production by Border leicester x Merino Evves. Aust. J. Exp. Agric. Anim. Husb. 9:477-481.
Cedillo, R.M., W.Hohenboken, |. Drummoud, 1977. Genetic and Environmental EfTects on Age al First Estrus and on VVool and Umb Production of Crossbreed Ewe Lambs. |. Anim. Sci., 44{6):948-957.
Chrlstenson, R.K., D.B. Üsler. HA. Gllmp, 1976. influence of Dietaıy Energy and Protein on Reproductlve Performance of Finn- Cross Ewe Lamb. J. Anim. Sci.,42(2):448-454.
Cousinard. R.. 1970. Etüde dun Troupeau Ovin de Race ile de France Oriente Vers une Production Intensive d'Agneaux de Boucherie. Memoire de Fin D'etudes. E.N.S A. Nancy.
Dayıoğlu, H., 1987. Transferrin Poiiformizmi ile Bazı Genetik ve Çevre Faktörlerinin Merinos, Morkaraman, ivesi, Karagül ve Tuj Koyunlarının Verim Özelliklerine Etkileri. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böi. (Yayınlanmamış) Doktora Tezi, Erzurum.
DelJal, G.. D.A. Başaran, A. Karakaya. 1996. Koyunlarda Döl Verimini Artırmak Amacıyla Uygulanan Çevresel Yöntemler ve Bunların Türkiye'de Sahaya Aktarılabilirle Olanakları. Hayvancılık'96 Ulusal Kongresi. Cilt 1, 18-20 Eylül. 176-184, İzmir.
Demirören, E.. M. Kaymakçı, 1982. Koyunların Erken Yaşta Damızlıkta Kullanılması Olanakları. Hayvansal Üretim Derg.. 19- 20(21-24).
Dyrmundson, Q.R„ 1973. Puberty and Early Reproductive Performance in Sheep. I. Ewe lambs. Anim. Breed. Abst., 41 (6):273-289.
Eliçin. A.. 1985. Alman Yerli Merinosları ile Siyah Başlı Elçi Koyunlarında Döl Verimi ve Bunu Etkileyen Bazı Faktörler Üzerinde Araştırmalar. Ank. Üniv. Ziraat. Fak. Yay:932, Bil. Ara. ve İnc:536.
Eliçin, A., 1990. Koyunculuk. Tarım Orman ve Köyişleri Derg., Sayı: 49. s 33-35. Ankara.
Esenbuğa, N., 1995. Süt Protein Tipleri ile Koyunların laktasyon Özellikleri ve Kuzuların Büyüme Karakteristikleri Arasındaki İlişkiler. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böl, (Yayınlanmamış) Yüksek Us. Tezi. Erzurum.
Flament, R.C., 1970. Amelioration Genetiçue de L'Espece Ovine Cours Approfondi D'Amelioration Genetioue. Des Anfmoux Domesüoue Inra. Toulouse. 33-45.
Hafez, E.S.E.. 1968. Gestalion, Prenatal Development an Parluüon. İn Reproduction Infarm Animafs. Philadephıa. U.S.A.
Harvey, W. R-, 1987. üser's Guide for LSMLMW Mlxed Model Least-Souares and Maximum Ukelihood General Purpose Program, Ohio State Univ.. Columbus, USA.
Işık, N., 1980. Akkaraman Koyunlarına Koç Kattmı Öncesi Verilen Değişik Enerji Düzeyli Rasyonların Döl Verimine Etkileri Üzerinde Araştırmalar. A.Ü. Ziraat Fakültesi No:744.
Kaymakçı, M., 1979. Çeşitli Genetik Yapıdaki Koyunlarda Döl Veriminin Arttırılması Üzerinde Araştırmalar. E.Ü. Ziraat Fak. No:361.
Kaymakçı, M., 1982. Koyunda Hormonla Döllemenin Düzenlenmesi Olanakları.Doğa Bilim Derg. Vet. Hey/Tav. Orm. Cilt 6 (95- 101).
Kaymakçı, M., R. Sönmez. 1992. Koyun Yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılık Hayvancılık Serisi, İstanbul.
Köprücü, E., I97S. Atatürk Üniversitesi Merinos, Morkaraman Sürülerinde Döl Verimine Tesir Eden Faktörlerin Parametre Tahminleri. Alatürk Üniv. Yayınları: 377, Zlr. Fak. Yayınlan: 181. Araştırma serisi: I 12, Erzurum.
McCall, D.G.. C.K. Hîght, 198i. Envlronmental Influenccs on Hogget Lambing Performance and Relationship Betvveen Hogget and Two-Tooth Lambing Performance, N.Z.J. Agric. Res., 24: 145-152.
Otaran, T., 1985, Akkaraman, Majya ve Anadolu Merinoslarında Kuzuları Damızlıkta Kullanmanın Fayda ve Zararları Üzerinde Araştırmalar. Doğa Bilim Dergisi, seri d I. cilt 9. sayı 3.
Otienacu. E.A.B., W.L. Boylan, 1981. Productivity of Purebred and Crossbred Finnsheep. İ. Reproductive Traits of Ewes and Lambs Survival, 1. Anim. Sci., S2: 989-997.
Rottray, P.V., 1977. Nutrltion and Reproductive Efficiency. İn Reproduction In Domestlc Animal. Third Edition, edlted by H.H. Cole and P.T. Cupps (553-575).
Qulrke, ).F„ 1977. The Use of Hormones for Control of Production İn Adult Evves and Evve Lambs. European Association for Animal Production:28th. Annual Meeting. Brusses (Belgium).
Sönmez, R., 1971. Dünyada ve Türkiye'de Süt Koyunu Yetiştirme Çalışmaları. E.Ü. Ziraat Fak. No: 168. İzmir.
Sönmez, R-, E. Demirören, 1977. Koyunlarda Erken Damızlıkta Kullanılma Olanakları. Batı Anadolu I -Süt Hayvancılığı Semineri, MPM, No:208, Ankara.
Sönmez, R., M. Kaymakçı, 1987. Koyunlarda Döl Verimi. E.Ü. Ziraat Fakültesi, Yayın No:404. Bornova-İzmir.
Stoerger, M.F., F.C. Hinds, |.M. Lewis. M.VVailace, 1975. İnfluence of Dletary Roughage Levei on Reproductive Rate in Evve Lambs. Anim. Sel, 43(2):952-9S8.
Vanlı, Y.. M. K. Özsoy, 1983. Saf ve Melez Kuzuların Vücut Ağırlıklarına Etkili Faktörler ve Vücut Ağırlıklarının Saf Irk Genotip Oranlarına Göre Değişimi. Atatürk Ün i. Zir. Fak. Dergisi, 14 (3-4), 91-103.
VVhiteman, J.V., D.L. Thomas, (.E. Fields, 1974. The Productivity of Young Crossbred Ewes of Finnsheep, Dorset and RambouiDet Breeding When Lambed in Spring. Anim. Sel. Res., 227-234.
Wllliams, S.M., 1954. Fertillty in Clun Forest Sheep, 1. Agric. Sci., Cambridge, 55: 202-228.
Yalçın, B.C., G. Aktaş, 1969. Ergin İvesi ve Akkaraman koyunlarının Konya Ereğli'si Şartlanndaki Performansları. Lalahan Zootekni Araş. Enst. Dergisi, 9(3-4), 1-14.
Yaprak, M., M. Macit, H. Emsen, 1996. İvesi ve Morkaraman Koyunlarında Hemoglobin (Hb) Tipleri İle Çeşitli Verim Özellikleri Arasındaki İlişkiler. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 27(3), 387-397.
Younis, A.A.. I.A. El Gabory, E.A. El Tavvill, A.S. El Shoboksky, 1978. Age at Puberty and Possibility of Early Breeding in Awassl Sheep, |. Agrlc. Sel. Camb., 90: 255-260.