ÖZETYapay kileyt yapıcı madde temeline dayanan birçok kimyasal sömürücü, bitkiyeyarayışlı toprak Zn durumunu belirlemek amacıyla başarı ile kullanılmaktadır. Buaraştırmada kileyt yapıcı özelliği nedeniyle pyrofosfatm bitkiye yarayışlı toprak Zndurumunun saptanabilmesinde, sömürücü olarak kullanılıp kullanılamayacağınınaraştıralması amaçlanmıştır. Bu amaca ulaşabilmek için, bitkiye yarayışlı toprakZn durumunu belirlemede uygunlukları daha önce saptanan beş kimyasal sönıürücüve pyrofosfat çözeltisi ile alkalin tepkimeli ve kireç yönünden varsıl23 toprak örneğindensömürülen Zn konsantrasyonları arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Ayrıcaaynı topraklarda serada yetiştirilen çinkoya duyarlı mısır bitkisinde (Zea mays var.Michigan 202) çinkolu gübrenin etkisiyle bitki kuru madde üretimi ve çinko konsantrasyonundatan/ğa oranla sağlanan oransal değişimler ve pyrofosfat ile topraktansömürülen Zn konsantrasonları arasındaki ili.şkiler de araştırılmıştır.Elde edilen bulgular, araştırma konusu toraklardan uygunlukları daha ö,ncesaptanan beş kimyasal Zn sômürücüsü vepyrofosfatla sömürülen Zn konsantrasyonlanarasında yakın ilişkilerin varlığını ortaya koymaktadır. AYl'lca çinkolu gübrenin etkisiJ!le bitkikuru madde üretimi ve Zn konsantrasyonunda !amğa kıyasla sağlananor.ansal değışimler ve pyrofosfat ile topraktan sömürülen Zn konsantrasyonlarıarasındakinegatif ve fakat yüksek düzeyde onemli ilişkiler de, söz konusu maddeninen azından araştırmya konu topraklarm bitkiye yarayışlı Zn durumlarınınbelirlenmesindebaşarı -ile kullanılabileceğini gösterir niteliktedir.SUMMARYEVALUATION OF PYROPHOSPHATE AS AN EXTRACTANT FOR PLANT AVAILABLE SOIL ZINCMany chemical extract:an.ts based on synthetic chelating compounds·hav6 beensuccessfu1y used in predieting plant available soil Zn. The objective of this studywas to look into the possibiUty of using p)'Tophosphate which shows sequesteringproperties as an xetractant for pl'ant available soil zine. In order to fulfill thisobjective, relationships between Zn extraeted from 23 cakereous soils with pyrophosphateand various che1ating compoundswich are previosly proven to besuitable for the same soils in predicting plant avaliable soıl Zn were investigated.Relationships between amounts of Zn extracted from the soils with p)'Tophosphatesolutions and relative increaments in dry matter yie1d and Zn concentration ofthe test plant (Zea mays var. Miehingan 202) grown İn the greenhouse were alsodetermined using, linear regression and correJation analysİs.The results obtained ~how that Zn extracted from the soi1s with p)'Tophoshateand synthetic chelatingcompounds are ciosely interrelated. Highly significant correlationeoefficients between relative yield and Zn concentrations of tht test plant as ateslllt of zine fetilization and Zn extractf.d from the soils also show that pyrophospatemay bu used as an extractant foı" plant ava1iable soil zinc at Il'ast in thesoils investigated.