BAZI MAKARNALIK BUĞDAY ÇEŞİTLERİNİN ERZURUM KOŞULLARINA ADAPTASYONU / ADAPTATİON OF SOME DURUM WHEAT CULTIVARS IN ERZURUM CONDITIONS
ÖZET: Erzurum koşullarında ! 998 ve 1999 ytllarında yürütülen bu araştırmada, l 3 makarnalık buğday çeşidinin yazlık ekilerek, bölgekoşullarına adaptasyonu incelenmiştir. Denemede kontrol olarak, yerel ekmeklik buğday çeşidi Kırik kullanılmıştır. Makarnalık buğdayçeşitlerinin tane dolum süresi 36.3-42.3 gün. m2'deki başak sayısı 13S.0-291.7, başaktaki tane sayısı 12-5-20.1. 1000 tane ağırlığı35-5-45.3 g, tane verimi 68.4-175.6 kg/da, ham protein oranı ise % 13.9-15.2 arasında değişmiştir. En yüksek tane verimleri Şam I(175.6 kg/da) ve Diyarbakır 81 (170.9 kg/da) çeşitlerinden elde edilmiştir. Makarnalık buğday çeşitlerinin çoğunda bitki gelişmesi ileilgili anormallikler gözlenmiş ve hiçbir çeşit kontrol çeşidi Kırik kadar (208.1 kg/da) tane verimi sağlayamamıştır. Sonuçlar, Erzurumekolojik koşullarının yazlık bile olsa makarnalık buğday yetiştiriciliği için uygun olmadığını göstermiştir.Anahtar kelimeler: Makarnalık buğday, adaptasyon, verim ve verim unsurlarıADAPTATİON OF SOME DURUM WHEAT CULTİVARS İN ERZURUM CONDITIONS ABSTRACT: This study was conducted to investigale adaplability to Erzurum conditions of 13 durum ıvheat cultivars planted in thesprlng in 1998 and 1999. Local bread ıvheat Kırik was used as check cultivar. Grain fıîling period, spike number per m2, kernelnumber per spike, 1000-kernel ıveight. grain yield and crude protein content of durum vvheat cultivars ranged belvveen 36.3 and42.3 days. 135.0 and 291.7, 12.5 and 20.1, 35.5 and 45.3 g, 68.4 and 175.6 kg/da, 13.9 and 15.2 %, respectiveîy. The hîghestgrain yields obtained from cultivars Şam l (17S.6 kg/da) and Diyarbakır 81 (170.9 kg/da). Plant grovvth abnormalitfes were observedin most of durum ıvheat cultivars. None of durum vvheat cultivars were able to yield as much as check cultivar Kırik (208.1 kg/da).The results shovved that Erzurum ecological conditions is not suitable for even spring durum vvheat cultivation.Key vvords : Durum ıvheat, adaptation, yield and yield componenls
