Ağrı yöresi toprak örneklerinde potasyum gübrelemesine esas olacak potasyum değerlerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Araştırmanın amacı, Doğu Anadolu bölgesinin ekolojik şartlarına göre tarımsal potansiyeli oldukça yüksek olan Ağrı yöresi ve Eleşkirt ovası topraklarında potasyumlu gübrelemeye esas olacak potasyum düzeylerini belirlemektir. Bu amaçla, bazı toprak dzellikleri ile potasyum formları arasındaki ilişkiler, ayrıca denemeden elde edilen bitki kuru madde miktarları ve bitkilerin kaldırdığı K miktarları ile toprakların K formları arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Bunun için il sınırları içerisinde işlemeli tarıma uygun 30 ayrı yerden alınan toprak örnekleri ile potasyumsuz besin solüsyonu uygulanarak bir saksı denemesi kurulmuştur. Deneme bitkisi olarak yulaf kullanılmıştır. Denemede kullanılan topraklar orta ve ince bünyeye sahiptirler. Sonuç olarak, Ağrı ili topraklarında yulaf bitkisiyle yürütülen denemede potasyum açısından şimdilik bir sorun bulunmadığı, potasyumlu gübre uyguliimasına ölçü olacak bitkinin kaldırdığı potasyumla sırasıyla yüksek korelasyonlar veren elverişli potasyumun (r=0.639**), deneme öncesi değişebilir potasyumun (r=0.604**), Saturasyon ekstraktı potasyumunun (r=0,558**) ve nitrik asit ile ekstrakte olan potasyumun (r=0,513**) bir ölçü olarak alınabilecekleri sonucuna varılmıştır.

A study on determination of potassium test values for soils in Ağrı

The objective of this study was to determine potassium, test values for the soils of Ağrı and Eleşkirt plains, which have high agricultural potential under the ecological conditions of Eastern Anatolia, Soil samples collected from 30 different locations were evaluated in a greenhouse study. Soils were mostly medium or fine textured. The relationships between soil properties and potassium availability were determined. Result indicated that there were significant relationships between plant potassium levels and available potassium content of soil (r= 0.639), exchangeable potassium of soil at the beginning of the iitudy (r= 0.604), potassium content of saturation extraction (r= 0.558) and extractable potassium in nitric acid (r= 0.513).

PDF

___

Attoe, O.J., 1964, Potassium fixation and release in soil occuring under moist and drying conditions. Soil. Sci. 11,145-159.
Beckett, P.H.T. 1964 b. Studies on soil potassium: II.The immediate Q/I relation of labile potassium in the soil. Soil Sci. 15,9-23.
Bouyoucos, G.J., 1951, Arecalibration of the hydromater for making mechanical analysis of soil. Agron. J. 43,434-438.
Düzgünes, O., 1963, Bilimsel araştırmalarda istatistik prensipleri ve metodları, Ege Üniversitesi Matbaası, s. 91., İzmir.
Ergene, A.,, 1963, Urfa, Gaziantep ve Hatay illerinin önemli toprak gruplarının bazı fiziksel ve kimyevi ye mineralojik özellikleri ve profil inkişafları üzerine araştırmalar. Atatürk Üniv. Yayınlan No. 32., Erzurum.
Graham, E.R., Fox, R.L., 1971. Tropical soil potassium as related label pool and calcium exchange equilibria. Soil Sci. 5, 318-322.
Jackson, M.L., 1965, Soil chemical analysis. Prentice-Hall, Inc. Englewood. Cliffs, N.J.,p 10 and 111-132.
Jaiyebo, E.O., 1968, Effect of drying arid storage on the exchangeable content of some western Nigerian soils. Soil Sci. 106, 339.
Kaçar, B., 1972, Bitki ve Toprağın kimyasal analizleri 2. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara.
McLean E.O., Simon., R.N., 1958., Potassium status of some Ohio soils as realed by Greenhouse and laboratory studies. Soil Sci. 85, 324.
Mengel, K., 1971, Reziehungen Zwischen den Verhaften des Kaliums im Boden und Kaliumernehrung derpflaze zur Zeitschrift "Landwirtschaftlicher forschungs". J.D. Saurlanders Verlag, Frankfurt Am Main, Germany,
Moss, P., 1967, Independence of soil quantity-intensity relationships to changes in exchangeable potassium: Similar potassium exchange constants for soils within a soil Type. Soil. Sci. 103,196-201.
öğüş, L., 1972, Erzurum ovası topraklarının mahsûl yetiştirilerek ve kimyasal ekstırâksiyonla tayin olunan serbest hale geçen potasyum. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zirai Arş. Enst. Derg. 1, 153- 165.
Pope, A., Cheney, H., 1957. The potassium supplying power of several Western Oregon Soils, Soil Sci. Soc. Amer, Proc. 21: 75-79.
Rasnake, M., Thomas, G.W., 1976, Potassium Status of Some Aluvial Soil in Kentucky. Soil Sci. 40, 883-886.
Richards, G.E., McLean, E.O., 1961, Release of fixed potassium from soils by plant uptake and chemical extraction techniques. Soil Sci. 35,93-102.
Scott, A.D., Velch, L.F., 1961, Release of nonexchangeable soil potassium during shord periods of cropping and sodium tetraphenyl boron extraction. Soil Sci, Soc. Amer. Vo. 25: 128-132,
Sezen, Y., 1975. Doğu Anadolu'nun değişik yerlerinden alınan toprak örneklerinin bitkiye potasyum sağlama durumları üzerine bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, Erzurum, 195, 125, s. 5.
Sezen, Y., 1981. Asit topraklara kireç ilavesinin fosfor ve potasyum elverişliliğine etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak. Zir. Derg. 12 (1)79-80
Sezen, Y., 1983. Denge solüsyonlarından elde edilen bazı parametrik değerlerin toprakların potasyum sağlama güçlerini belirlemede kullanılması. Doçentlik Tezi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayını, Cilt 14, Sayı 1-2, s. 33-34 Erzurum
Sönmez, N., Ayyıldız, M., 1964, Tuzlu ve sodyumlu toprakların teşhis ve ıslahı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 229, Ankara.
Stanford, G., Kely, J., Pierre, H.W., 1941. Cation balance in com grown on high-lime soils in relation to potassium deficiency. Soil Sci. 6, 335-341.
Şimşek, G., 1991, Toprak Oluşumu Ders Notları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Toprak Bölümü, Erzurum.
Tabatai, M, A., Hanway, J.J., 1986, Uptake of Native potassium plant form naturel soil agregate of different sizes. Soil Sci. Soc. Amer. Proc. 32: 546-549.
TOVEP, 1985, Tarım Orman ve Köy tşleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara Tovep Yayın No. 39, Genel Yayın No. 782, s 2, Ankara.
Turguttopbaş, M., 1975, Erzurum yöresi alluvial topraklarında potasyum fıksasyonu. Milletlerarası potas enstitüsü Türkiye Programı. Birlik Matbaası, îzmir.
Ulrich and Ohki., 1966, Potassium In H.D. Chapman od. of Diagnostic Criteria for plants and soils. Üniv. of California, Riversida, Div. of Agric. Science., p 362-393. Cal. U.S.A.
Ülgen, N., Yurtsever, N., 1974., 1974. Türkiye gübre ve gübreleme rehberi. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Teknik Yayınlar Serisi No; 28, Kemal Matbaası, Ankara.
Wild, A.., Rovell D.L., Ogunfowara, M.A., 1969, The activity ratio as a measure of the intensity factor in potassium supply to plants. Soil Sci. 108,432-439.
Zandstra, H.G., Mac Kenzei, A.F., 1968. Potassium exchange equilibria and yield response of oats, barley, and corn on selected Quebec soils, and Sci. Soc. Amer. Proc. 32; 76-79.