Hamza AVCIOĞLU, İbrahim BALKAYA, Hülya KAPLAN, Esin GÜVEN

Erzurum Yöresi Arıcılarının Karşılaştıkları Bal Arısı Hastalıkları

Arılarda görülen paraziter, bakteriyel, viral ve mantar kökenli hastalıklar arıcılık sektörü açısından önem arzetmektedir. Bu anket tarzındaki çalışma Erzurum ilindeki arıcıların karşılaştıkları arı hastalıklarını tespit etmek amacıyla yapıldı. Bu amaçla Erzurum'un 20 ilçesinde toplam 100 arıcıyla görüşüldü. Bu 100 arıcının sahip olduğu toplam kovan sayısı 10965'tir. Erzurum ili arıcılar birliği ile yapılan görüşmeler neticesinde; Nisan 2014 itibariyle Erzurum genelinde toplam 611 kayıtlı arıcının olduğu ve bu arı işletmelerinde toplam 71809 kovanın olduğu tespit edildi. Yapılan görüşmelerde; 20 ilçenin 20'sinde Varroosis, 12'sinde Nosemosis, 17'sinde Amerikan yavru çürüklüğü, 18'inde Avrupa yavru çürüklüğü, 14'ünde kireç hastalığı ve 2'sinde de taş hastalığının görüldüğü saptandı. Bu çalışmada ayrıca Erzurum ilinden seçilen 100 arıcıyla yapılan görüşmelerde; 93'ünün Varroosis, 32'sinin Nosemosis, 40'ının Amerikan yavru çürüklüğü, 46'sının Avrupa yavru çürüklüğü, 37'sinin kireç hastalığı ve 2'sinin de taş hastalığıyla karşılaştıkları belirlendi. Yapılan anket çalışmasında hastalık oranlarının oldukça yüksek olduğu görüldü. Anket sonuçlarının, laboratuvar analizleriyle teyit edilmesinin gerekli olduğu sonucuna varıldı.

Honeybee Diseases which are Beekeepers Encountered in Erzurum

Parasitic, bacterial, viral, and fungal diseases in bees have become important in terms of beekeeping sector. This survey-type study was made in order to determine bee diseases which beekeepers encountered in Erzurum. For this purpose, we interviewed totally 100 beekeepers in 20 districts of Erzurum. These 100 beekeepers have 10965 bee hive. As a result of the negotiations with the union beekeepers in the Erzurum; as of april 2014, it was detected that, there was 611 beekeepers registered all across. In Erzurum and these bee operation, there was 71809 bee hive. In the interviews; Varroosis in 20, Nosemosis in 12, American foulbrood in 17, European foulbrood in 18, chalkbrood disease in 14 and stonebrood disease in 2 of 20 districts were determined. Also in the interviews with 100 beekeepers from the center of Erzurum, it was determined that 93 of them had encountered with Varroosis, 32 of them with Nosemosis, 40 of them with American foulbrood, 46 of them with European foulbrood, 37 of them with the chalkbrood disease, and 2 of them with stonebrood disease. It was seen that rates of diseases were quite high in a present survey study. It was concluded that results of this survey study were needed to be confirmed by laboratory analysis.

PDF

___

1. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Arıcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Ordu, Türkiye, 2016.
2. Erzurum Arı Yetiştiricileri Birliği, Erzurum, Türkiye, 2014.
3. Cengiz MM., 2012. Bal Arısı (Apis mellifera L.) kolonilerinde Varroa destructor enfestasyonu ile mücadelede farklı organik bileşiklerin kullanımı ve koloni performansına etkileri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 18, 133- 137.
4. Tutkun E., İnci A., 1992. Balarısı zararlıları, hastalıkları ve tedavi yöntemleri (Teşhisten Tedaviye). Demircioğlu Matbaacılık, Ankara, 1- 154.
5. Topçu B., Arslan MÖ., 2004. The prevalence of nosemosis in honey bee in the province of Kars. Uludağ Arıcılık Dergisi, 164-170.
6. Şimşek H., Dilgin N., Gültekin İ., 2001. Elazığ ve yöresinde bulunan arı işletmelerinde nosematosisin yaygınlığı. Etlik Veteriner Mikrobioloji Dergisi, 12, 49-52.
7. Tutkun E., Boşgelmez A., 2003. Balarısı zararlıları ve hastalıkları teşhis ve tedavi yöntemleri. Bizim Büro Basımevi, Selanik Caddesi 18/11, Ankara.
8. Kaftanoglu O., Kumova U., Yeninar H., Özkök D., 1995. Türkiye'de Balarısı (Apis mellifera L.) Hastalıklarının Dağılımı, Koloniler Üzerine Etkileri ve Entegre Kontrol Yöntemlerinin Uygulanması. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Veterinerlik ve Hayvancılık Araştırma Grubu, TÜBİTAK Proje No: VHAG-925 (1997-732), Kesin Sonuç Raporu, Adana.
9. Tunca Rİ., Çimrin T., 2012. Kırşehir İlinde Balarısı yetiştiricilik aktiviteleri üzerine anket çalışması. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2, 99-108.
10. Beyazıt A., Akkoca N., Eskiizmirliler S., Albayrak H., Özan E., Özden M., Selver MM., Tunalıgil S., 2012. Ege bölgesi illerinde önemli arı hastalıklarının yaygınlığının araştırılması. Hayvan Sağlığı Program Değerlendirme Kitapçığı, s.366.
11. Şimşek D., 2007. Muğla İli Balarılarının (Apis mellifera L.) mikrobiyal ve paraziter hastalıklar yönünden incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Entitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
12. Şimşek D., 2008. Muğla İli Balarılarının (Apis mellifera L.) mikrobiyal ve paraziter hastalıklar yönünden incelenmesi. Bilim uzmanlığı tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
13. Yalçın FÇ., Büyükbay Oruç E., 2015. Tokat ili merkez ilçede arıcılık yapan işletmelerde bal ve diğer arı ürünlerinin organik üretim potansiyeli. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University, 32, 14-23.
14. Parlakay O., Esengün K., 2005. Tokat ili merkez ilçede arıcılık faaliyetinin ekonomik analizi ve işletmecilik sorunları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22, 21-30.
15. Şahinler N., Gül A., 2005. Hatay yöresinde bulunan arıcılık işletmelerinde arı hastalıklarının araştırılması. Uludağ Arıcılık Derneği Dergisi, 5, 27-31.
16. Çelik H., 1994. Kalecik ilçesinde gezginci arıcıların sorunları ve arıcılıkta yararlanılan bilgi kaynakları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
17. Kutlu MA., 2014. Gaziantep ili arıcılık düzeyinin saptanması, sorunları ve çözüm yolları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1, 481-484.
18. Özakın C., Aydın L., Çakmak İ., Güleğen, E., 2003. Hazır ve eski peteklerin bakteriyolojik ve mikolojik yönden incelenmesi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 3, 27-30.
19. Borum AE., Özakın C., Güneş E., Aydın L., Ülgen M., Çakmak İ., 2015. Güney Marmara bölgesindeki balarılarının yavru çürüklüğü hastalığı etkenlerinin PZR ve kültürel metotlar ile belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 21, 95-99.
20. Özkırım A., 2000. Ankara ili ve çevresindeki balarılarının (Apis mellifera L.) paraziter hastalıklar yönünden incelenmesi. Bilim uzmanlığı tezi, Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
21. Özkırım A., Keskin N., 2002. Ankara ili ve çevresindeki arılıklarda teşhis edilen başlıca yavru hastalıklarının dağılımı. Mellifera, 2-4, 8- 12.
22. Tutkun, E., 2000. İlkbaharda en çok görülen balarısı hastalık ve zararlıları. Teknik Arıcılık, 67, 6-8.
23. Çakmak İ., Aydın L., Güleğen AE., 2003. Güney Marmara bölgesinde balarısı zararlıları ve hastalıkları. Uludağ Arıcılık Dergisi, 1, 33-35.
24. Çağlar YS., Öner L., 2001. TKV araştırması ülkemizde arıcılığın durumuna ışık tutuyor. Teknik Arıcılık, 74, 2-8.
25. Şahinler N., Şahinler S., 1996. Hatay ilinde arıcılığın genel durumu, sorunları ve çözüm yolları. Mustafa Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 1, 17-28.
26. Kutlu MA., Kaftanoğlu O., 1990. Ergin balarısı (Apis mellifera L.) hastalığı Nosema apis'in dağılımı ve enfeksiyon oranı üzerine bir araştırma. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4, 41-53.
27. Soysal Mİ., Gürcan EK., 2005. Tekirdağ ili arı yetiştiriciliği üzerine bir araştırma. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2, 161-165.
28. Sıralı R., 1993. Trakya bölgesi arıcılığı, sorunları ve çözüm yolları üzerine araştırmalar. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
29. Özkök D., 1995. Toros dağ köylerinde arıcılığı geliştirme olanakları. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
30. Aydın A., 1998. Van yöresinde balarılarında Varroa jacobsoni'nin epidemiyolojisi üzerine araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Van.
31. Yılmaz H., 1999. Edirne bölgesi arıcılığı sorunları ve çözüm yolları üzerine araştırmalar. Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
32. Yaşar N., Güler A., Yeşiltaş HB., Bulut G., Gökçe M., 2002. Karadeniz bölgesi arıcılığının genel yapısının belirlenmesi. Mellifera, 2-3, 15-24.
33. Aydın L., Çakmak İ., Güleğen E., Korkut M., 2003. Güney marmara bölgesi arı hastalıkları ve zararlıları anket sonuçları. Uludağ Arıcılık Dergisi, 3, 37-40.
34. Gül A., Kutlu MA., 2010. Bingöl ili ve ilçelerinde görülen balarısı hastalık ve zararlılarının belirlenmesi üzerine bir çalışma. 3. Bingöl Sempozyumu, Bingöl Üniversitesi, 17-19 Eylül 2010, Bingöl.
35. Yalçınkaya A., Keskin N., 2010. The investigation of honey bee diseases after colony losses in Hatay and Adana provinces of Turkey. Mellifera, 10-20, 24-31.
36. Aydın A., 2012. Hakkari yöresinde Varroasis'in yaygınlığı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi Dergisi, 23, 129-130.
37. Önk K., Kılıç Y., 2014. Kars yöresindeki Balarılarında Varroosis'in yaygınlığı. Uludag Bee Journal, 14, 69-73.
38. Özbek H., Ecevit O., 1984. Balarısı (Apis mellifera L.)'da Varroa akarı, Varroa jacobsoni (Oudemans) (Acarina: VARROİDE). Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, Ofset Matbaa Tesisleri, Ankara.
39. Özbilgin N., Alatas İ., Balkan C., Öztürk Aİ., Karaca Ü., 1999. Ege bölgesi arıcılık işletmelerinin teknik ve ekonomik başlıca karakteristiklerinin belirlenmesi. Anadolu Dergisi, 9 (1), 149-170.
40. Aydın L., Gülegen E., Çetinbas H., 2001. Bursa yöresi balarılarında Nosema apis'in yaygınlığı. Türkiye 3. Arıcılık Kongresi Bildirileri. 1- 3 Kasım 2001, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Adana.
41. Sıralı R., Doğaroğlu M., 2005. Trakya bölgesi arı hastalıkları ve zararlıları üzerine anket sonuçları. Uludağ Arıcılık Dergisi, 5, 71-78.
42. Şimşek H., 2005. Elazığ yöresi balarılarında bazı parazit ve mantar hastalıklarının araştırılması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 52, 123-126.
43. Şimşek D., Keskin N., Aktaş S., 2009. Türkiye arıcılık endüstrisinde önemli bir yere sahip olan Muğla'da Nosemosis üzerine bir araştırma. Mellifera, 9, 2-8.
44. Seven İ., Yeninar H., 2010. Elazığ yöresindeki arıcılık işletmelerinin hastalık, parazit ve zararlılar yönünden incelenmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 5 (2), 52-66.
45. Muz MN., Solmaz H., Yaman M., Karakavuk M., 2012. Kış salkımı erken bozulan arı kolonilerinde paraziter ve bakteriyel patojenler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Veteriner Fakültesi Dergisi, 23, 147- 150.
46. Cengiz MM., 1999. Erzurum yöresinde arıcılığın yapısal analizi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
47. Akmaz Ö., 2001. Adana yöresinde Amerikan yavru çürüklüğü hastalığının yaygınlığı. Pendik Veteriner Mikrobiyololoji Dergisi, 32, 55-60.
48. Cengiz C., Aşkın Y., 2001. Van ili Bahçesaray ilçesi'nde arıcılığın yapısı ve arıcılık faaliyetleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 11, 19-28.
49. Yalçınkaya A., 2008. Hatay ve Adana yöresindeki balarılarının (Apis mellifera L.) mikrobiyal ve paraziter hastalıklar yönünden incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Fakültesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
50. Simsek H., Özcan C., 2001. Elazığ ve yöresinde bulunan arı işletmelerinde Avrupa yavru çürüklüğü hastalığının araştırılması. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 25, 929-932.
51. Kösoğlu M., Karacaoğlu M., Gençer V., 2000. Aydın ili Karpuzlu ilçesi arıcılarının sosyoekonomik nitelikleri ve temel sorunları. Türkiye III. Arıcılık Kongresi, 1-3 Kasım 2000, Adana.