Kırgız adı üzerine

Kırgızlar Orta Asya’daki Müslüman Türk boylarından biridir. Türk dili ve tarihine ait kaynaklarda verilen bilgiler Kırgızların en eski Türk boylarından biri olduğunu göstermektedir. Kırgızlarla ilgili ilim dünyasında çeşitli tartışmalar bulunmaktadır. Bunlardan biri Kırgız kelimesinin etimolojisidir. Bu kelimenin etimolojisi ile ilgili Türkçe, Arapça, Farsça kaynaklarda çok sayıda bilgi bulunmaktadır. Bunların bir kısmı ilim dünyasındaki tartışmalara, diğerleri de halk arasında çeşitli efsanelere dayanmaktadır. Bu yazıda, bilim adamlarının Kırgız kelimesinin etimolojisiyle ilgili çeşitli görüşleri özetlenmiş; Kırgız adıyla ilgili efsanelere yer verilmiştir.

Called on the Kyrgyz

Kyrgyzs in Central Asia are one of the Muslim Turkish tribes. Turkish language and history of the sources provided that Kyrgyzs are one of the oldest tribes around the Turks. There are various discussions with the Kyrgyzs in the scientific world. One of these is the etymology of ‚Kyrgyz‛ word. Related to the etymology of this word in Turkish, Arabic, Persian sources, gives numerous information.Some of tehese are based on the discussion in scientific world and some of the others are based on legends which are live in among the folk. In this paper, a variety of scientists opinions about the etymology of ‚Kyrgyz‛ word and this word’s, which can be set off from legend, etymologic analysis were trying to do.

___

  • ACI, Üseyin, Kırgızdar, c. II, Ed. K. Cusupov, Kırgızstan, Bişkek, 1993.
  • ATTOKUROV, Sabır, Kırgız Etnografyası, KMUU, Bişkek, 1998.
  • BAHADIR HAN, Ebulgazi, Seçerei Terakime, Ilılm, Aşhabat, 1992.
  • BAYCİGİTOV, Kalıbek, Kırgız Mitleri, Legendaları cana Ulamıştarı, İlim, Bişkek, 1985.
  • BAYTUR, Anvar, Kırgız Tarıhının Leksiyaları, 1. kitep, Uçkun, Bişkek, 1991.
  • BUTANAYEV, Viktor, BUTANAYEVA, İrina, Yenisey Kırgızları Folklor ve Tarih, çev: Yaşar Gümüş, Ötüken, İstanbul, 2007.
  • HUDYAKOV, Yuliy, Enisey Kırgızdarının Tarıhı, Kırgızdar, c.1, Ed. K. Cusupov, Kırgızstan, Bişkek, 1991.
  • KALKAN, Mustafa, Kırgızlar ve Kazaklar, Selenge, İstanbul, 2006.
  • ÖGEL, Bahaedin, Türk Mitolojisi, c. 1, TTK, Ankara, 1993.
  • ZAKİROV, Zayır, Kırgız Etnonimi Cönündö, Şam, Bişkek, 2004.