Fal ve falcılık kavramı ekseninde Türk kültür tarihinde fal ve kehanet

Günümüzde bir çok insanın yaşamında önemli bir yer tutan fal, toplum hayatının olmazsa olmaz gerçekliğinden biridir. Başlangıçta oldukça masumane bir görüntü içerisinde olan bu türden arayışlar, zamanla oldukça renkli bir kompozisyon şeklini almıştır. İnsanlar, yıldızlardan kuşların uçuşuna, eldeki çizgilerden, hayvan kemiklerine ve hatta kutsal kitaplara kadar pek çok şeyi geleceği önceden bilme amacına ulaşmada birer araç haline getirmekten asla uzak kalmamıştır. Geleceği hem iyi hem kötü yönleriyle öğrenmek için farklı vasıtalara müracaat etmek ve bu müracaat sonunda elde edilen netice anlamına gelen fal, geçmişten günümüze dünyanın her tarafında ve doğal olarak da Türk Dünyasında muhatap bulmuş ve oldukça farklı ve çeşitli uygulamaları ile var olabilmiştir. Bu çalışmada, fal türünün tarihi gelişim sürecinden hareketle, Türk kültür tarihinde fal kavramı ve fal türleri sözlü ve yazılı kültür ürünlerinden hareketle dikkatlere sunulmaya çalışılacaktır.

Fortune and prediction on the concept of fortune- telling spindle in the history of culture of Turkish

Having an important place in the kives of many people fortuna –telling is a sine gua non reality of social life. These expectations are very simple and harmless at first but later in the course of time it has had a very colourful composition. People have never been indifferent to reach the endeavor of the prophecy from stars to the flight of birds, from lines in hands to animal bones and even to the holy books. Fortune is to apply for different means in order to learn good and bad sides of future and as a result of applying for these means which is called fortune, from pre-history upto today everywhere on the world and naturally found Turkish nations as its directed to itself and survived upto today by means of different implementations. In this study the history of the development process Fal type motion on Turkish culture and the concept of fal fal types of oral and written culture products to be offered to the motion will be studied carefully.

PDF

___

Abdülaziz Bey, Osmanlı Âdet Merasim ve Tabirleri 2, Haz: Kazım Arısan-Duygu Arısan Günay, Tarih Vakfı Yurt Yay., İst., 1995.
BAŞAR, Zeki, Erzurum’da Tıbbı ve Mistik Folklor Araştırmaları, Sevinç Matbaası, Ank., 1972.
BAŞAR, Zeki, İçtimai Adetlerimiz, İnançlarımız ve Erzurum İlindeki Ziyaret Yerlerimiz, Sevinç Matbaası, Ank., 1972.
BATUK, Cengiz, Tarihin Sonunu Beklemek, Ortadoğu Dinlerinde Eskatoloji Mitosları, İz Yay., İst., 2003.
BAYAT, Fuzuli, Oğuz Destan Dünyası, Ötüken Yay., İst., 2006.
BAYAT, Fuzuli, Ana Hatlarıyla Türk Şamanlığı, Ötüken Yay., İst., 2006.
CAFEROĞLU, Ahmet, Türk Dili Tarihi, C.II, İstanbul Ünv. Yay., İst.,1974,
DEVELLİOĞLU, Ferid, Osmanlıca- Türkçe Sözlük, Aydın Kitabevi, Ank., 2003.
DOĞAN, Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, Pınar Yay., İst., 2005.
DUVARCI, Ayşe, Türkiye’de Falcılık Geleneği ve Bu Konuda İki Eser, Ersa Matbaası, Ank., 1993.
ELİADE, Mircea, Dinsel İnançlar ve Düşünceler Tarihi, Kabalcı Yay., Çev: Ali Berktay, İst., 2003.
ELİADE, Mircea, Şamanizm, Kabalcı Yay., İst., 2000.
ERGİN, Muharrem, Dede Korkut Kitabı I, Giriş-Metin-Faksmile, TDK. Yay., Ank., 1997.
ERTAYLAN, Hikmet, Falname, İst., Ünv., Yay., Seri:3, Sayı: 4, Sucuoğlu Matbaası, İst., 1951.
GENÇ, Reşat, Kaşgarlı Mahmut’a Göre XI. Yüzyılda Türk Dünyası, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yay., Ank., 1997.
GÜNDÜZ, Şinasi , Mitoloji ile İnanç Arasında, Etüt Yay., Samsun, 1998.
HANÇERLİOĞLU, Orhan, İslam İnançları Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İst., 1994.
http://forum.abonem.com/osmanli-tarihi-genel/8213-osmanli-tarihinde-bilim-7-a.html
İbn Haldun, Mukaddime, Haz: Süleyman Uludağ, Dergah Yay., İst., 1988.
İNAN, Abdulkadir, Tarihte ve Bugün Şamanizm, Materyaller ve Araştırmalar, TTK Yay., Ank., 1995.
İNAN, Abdulkadir. Malaleler ve İncelemeler, TTK.., Yay., Ank.,1986.
İslam Ansiklopedisi, C.12, Diyanet Vakfı Yayınları, İst., 1988.
İslam Ansiklopedisi, C. 4, Milli Eğitim Bakanlığı Yay, Ank., 1988.
Kaşgarlı Mahmud, Divanü Lugat’ it-Türk, Haz: Besim Atalay, C. III, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurulu Yay.,Ank., 1985.
Katip Çelebi, K. Zünun, Çev: Rüştü Balcı, Tarih Vakfı Yay., İst., 2008.
KÖPRÜLÜ, Fuad, Edebiyat Araştırmaları, TTK Yay, Ank., 1986.
ÖGEL, Bahaddin, Türk Kültür Tarihine Giriş, C.II, Kültür Bakanlığı Yay..,Ank., 1985.
ÖGEL, Bahaddin, Türk Mitolojisi, TTK Yay., Ank., 1971.
RADLOFF, William. Sibiryadan, Çev: Ahmet Temir, C. 2, Maarif Matbaası., İst.,1956.
ROUX, J. Paul, Altay Türkleri’nde Ölüm, Kabalcı Yay., İst., 1999.
SEYİDOĞLU, Bilge, Mitoloji Üzerine Araştırmalar Metinler ve Tahliller, Dergah Yay., İst., 2005.
TANYU, Hikmet, Türklerde Ateşle İlgili İnançlar. I. Uluslar Arası Türk Folklor Kongresi Bildirileri, C.IV, Ank., 1976.
Tarama Sözlüğü, TDK., C.1,Yay., Ank., 1963.
TATÇI, Mustafa, Edebiyattan İçeri (Dini Tasavvufi Türk Edebiyatı Üzerine Yazılar) Akçağ Yay., Ank., 1997.
TOGAN, Z. Velidi, Oğuz Destanı, Reşideddin Oğuznamesi, Tercüme ve Tahlili, Enderun Kitabevi, İst., 1982.
Türk Ansiklopedisi, Fal Maddesi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınevi, Ank., 1989.
Türk Dünyası Edebiyat Kavramları ve Terimleri Ansiklopedik Sözlüğü, AKM Başk., Yay., Ank., 2005.
Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ans., C.12., , Diyanet Vakfı Yayınları, İst., 1995.
YILDIZ, Naciye, Manas Destanı ve Kırgız Kültürü ile İlgili Tespit ve Tahliller, TDK Yay., Ank., 1995.
Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig, Haz: R. Rahmeti Arat, TDK Yay., Ank 1979.