DİVAN ŞİİRİNDE RESİM VE HEYKEL

Öz Sanat, yaratıcılığın ya da hayal gücünün dışavurumudur. Sanat kendi içerisinde dallara ayrılır. Bu sanat dalları birbirleriyle sürekli bir ilişki içerisindedir. Bir sanat dalı, diğer bir sanat dalını göz ardı edemez. Dolayısıyla bir sanat dalını diğer bir sanat dalından kesin hatlarla ayırmak oldukça zordur. Edebiyat sanatı da şüphesiz diğer sanat dallarından yararlanır. Bunların başında güzel sanatlar içerisine dâhil ettiğimiz sanatlar gelir. Edebiyatın malzemesi kelimelerdir. Dolayısıyla bu sanatları kullanırken dilin olanaklarından yararlanır. Divan şiirinde diğer sanat dallarının kullanımına çok sık rastlıyoruz. Bunların başında musikî, resim, heykel gibi sanatlar gelir. Divan şiiri bu sanatları kullanırken, sözcüklerin gücünden yararlanmış ve adeta bu sanatları kelimelerle çizmiştir. Bu çalışmada genel hatlarıyla Divan şiirinde, resim ve heykel sanatlarının kullanımı üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Sanat, Resim, Heykel, Şiir, Divan Şiiri.

PDF

___

AKDOĞAN, Yaşar (Haz.). Ahmedi, Divan. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1988.

AYVAZOĞLU, Beşir. Aşk Estetiği. İstanbul: Ötüken Neşriyat A.Ş., 1993.

BEYATLI, Y. Kemal. Kendi Gök Kubbemiz. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990.

BURCHKARDT, Tıtus. İslam Sanatı Dil ve Anlam (Terc. Turan Koç). İstanbul: Klasik Yayınları, 2005.

ÇAM, Nusret. İslam’da Sanat Sanatta İslam. Ankara: Akçağ Yayınları, 2008.

ÇETİŞLİ, İsmail. Edebiyat Sanatı ve Bilimi. Ankara: Akçağ Yayınları, 2008.

DEMİREL, Şener. Behiştî ve Heft Peyker (Metin-İnceleme). Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ. 1995.

_________, ‚16. Yüzyıl Divan Şairlerinden Behiştî ve Heft-Peyker Mesnevisinin Tematik Açıdan İncelenmesi‛. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı 9 (Bahar/2001): 187-217.

HOLLİNGSWORTH, Mary. Dünya Sanat Tarihi (Çev. Banu Ergüder ve Rengin Küçükerdoğan). İstanbul: İnkılap Kitabevi, 2009.

İSEN, Mustafa ve Cemal KURNAZ (Haz.). Şeyhi, Divan. Ankara: Akçağ Yay., 1990.

İSEN, Mustafa ve diğer. Eski Türk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yay., 2006.

KALKIŞIM, Muhsin (Haz.). Şeyh Gâlîb Divanı. Ankara: Akçağ Yayınları, 1994.

KARDAŞ, Sedat. Tâli’î’nin Farsça Divanı ve Necâtî Bey Divanı ile Mazmunlar Açısından Mukaye- sesi (İnceleme-Edisyon Kritik- Transkripsiyonlu Metin-Tercüme-Mukayese). Yüksek Lisans Tezi.Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Erzurum. 2012

KÜÇÜK, Sabahattin (Haz.). Baki, Divan. Ankara: TDK Yay., 1994.

MACİT, Muhsin (Haz.). Erzurumlu Zihni, Divan. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2001.

_________, (Haz.). Nedim, Divan. Ankara: Akçağ Yayınları, 1997.

MAHİR, F. Banu (Haz.). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Cilt 30. İstanbul. 2005.

NASR, Seyyid Hüseyin. İslam Sanatı ve Maneviyatı. İnsan Yayınları. İstanbul 1992. s. 99’dan Ya- kup Çelik, Sanat ve Edebiyatta Temel Kavramlar. Nehir Yayınları. İstanbul 2002. s.103.

OKÇU, Naci. Şeyh Gâlip (Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri, Şiirlerinin Umumi Tahlili ve Divanının Tenkitli Metni). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. 1993.

ÖZTÜRK Mürsel ve Derya ÖRS (Haz.). Mütercim Asım Efendi, Burhan-ı Katı. Ankara: TDK, 2009.

PALA, İskender. Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları, 2004.

SÖZEN, Metin. Geleneksel Türk El Sanatları. İstanbul: Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş., 1998.

TARLAN, Ali Nihat. (Haz.). Ahmet Paşa Divan. Ankara: Akçağ Yay.,1992.

_________, (Haz.). Necati Beg Divanı. Ankara: Akçağ Yay., 1992.

TULUM, Mertol ve M. Ali TANYERİ (Haz.). Nev’i Divan (Tenkidli Basım). İstanbul: İstanbul Ün. Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1977.

TÜRKER, Kemal. ‚İslamiyet’te Tasvir Sanatı‛. Kümbet. sayı: 16 Ocak-Mart 2010, s.30-Mart 2010.