XIX. yüzyılın 30’lu yıllarında Azerbaycan’da ana dilini öğretmek için ders kitabı ve diğer ders materyalleri hazırlamak alanında ilk adımlar atılmıştır. Bu dönemde yazılan ders kitaplarının asıl amacının ana dilinin öğretilmesini kolaylaştırmak olduğu bilinmektedir. Azerbaycan Türkçesini öğretmek amacıyla yazılmış bu ders kitapları, okullarda ana dili derslerinin daha verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamıştır. Bu araştırmada, XIX. yüzyılda Azerbaycan’da ana dilinin öğretilmesine yönelik yazılmış ilk ders kitapları incelenmiştir. İnceleme yapılırken ders kitaplarının özgün adını muhafaza etmek için herhangi bir aktarma yapılmamış, bazı kelimelerin Türkiye Türkçesindeki karşılığı parantez içerisinde gösterilmiştir.

In 1830s in Azerbaijan, the first steps were taken towards preparing textbooks and other materials in mother tongue. It was known that the main aim of these written textbooks in this period was to facilitate the teaching of the mother tongue. These written textbooks aimed at the teaching of Azerbaijani Turkish language, enabled to carry out mother tongue lectures efficiently. Therefore, this study examined the first written books in the 19th century aimed at the teaching of mother tongue in Azerbaijan. When examining textbooks to maintain the original names of them, some of the words are shown in parentheses in Turkey Turkish and no quotations were used