1947 MUHTARLIK SEÇİMLERİ BAĞLAMINDA URFA’DA PARTİ MÜCADELELERİ (VALİ VE UMUMİ MüEErrİŞİN RAPORLARINA GÖRE)

1945 yılında çok partili siyasi hayata geçildikten sonra 1947 yılında köy ve mahalle muhtarlık seçimleri yapılmıştır. Bu seçimlerde ilk defa parti mücadeleleri muhtarlık seçimlerinde de kendisini göstermiştir. Muhtarlık seçimleri süreci Urfa'da da hareketli geçmiştir. Urfa'da yaşanan süreç Urfa Valisi Kamuran Çuhruk ve Birinci Umümi Müfettiş Avni Doğan'ın İçişleri Bakanlığı'na sundukları raporlarında oldukça çarpıcı bir biçimde dile getirilmiştir. Bu raporlarda hem dönemde Urfa'nın toplumsal ve siyasal yapısı hem de bürokrasi ile siyasal iktidar ilişkileri açık bir şekilde gözler önüne serilmektedir. Raporlar Urfa örneğinde Tek Parti dönemi kurum, kuruluş ve zihniyeti ile çok partili sisteme geçmiş bir ülkede yaşanan sıkıntıları yansıtmaktadır.

Political Party Struggles in Urfa as Part of 1947 Mukhtar Election (According To Governor And Inspector General Reports)

After transition to multi—party system inI945, borough and district mukhtar electionswere held in 1947. In those elections, politicalparty struggles came up in mukhtar elections forthe first time, too. The period of mukhtarelections was very active in Urfa, too. Theprocess that took place in Urfa was strikinglyexpressed in the reports that were presented tothe Ministry of Internal Aii'airs by the Governorof Urfa,](amuran Çuhruk and the First InspectorGeneral, Avni Doğan. In those reports, both socialand political structure of that period's Urfa andthe relations between bureaucracy and politicalpower were clearly displayed. As one can see inthe Urfa example, reports show the problems ofcountry which passed to multi—party systemwith the organization, corporation and mentalityof one—party system.

PDF

___

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi (BCA).
Türk Tarih Kurumu Arşivi, Şükrü Sökmensüer Koleksiyonu (TTK Arşivi).
ÇAVDAR, Tevfik, "Demokrat Parti", Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 8, İletişim Yayınları, 3. 2062. (ss. 2060—2075).
GOLOGLU, Mahmut, Demokrasiye Geçiş 1946—1950, İstanbul, 1982.
GOLOĞLU, Mahmut, Tek Partili Cumhuriyet (1931—1938), Cilt: 7, Ankara, 1972.
http://eski.yerelnet.org.tr/secimler/secim_analizleri1946.php (24.05.2013)
http:/lwww.mevzuat.adalet.gov.tr/html/951.html (07.05.2013)
KAYIŞ, Yasin, "1946 Belediye Seçimleri ve Basın", Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, Vll/ı6—ı7, (2008/Bahar—Güz). (ss. 397—4ı9).
KOÇAK, Cemil, "Siyasal Tarih (1923—1950)”, Türkiye Tarihi, 4, Çağdaş Türkiye 1908—1980, (Yayın Yönetmeni: Sina Akşin), 11. Basım, İstanbul, 2011.
KOÇAK, Cemil, Türkiye'de iki Partili Siyasi Sistemin Kuruluş Yılları (1945—1950) İkinci Parti, Cilt:1, İstanbul, 2010a.
KOÇAK, Cemil, Türkiye'de iki Partili Siyasi Sistemin Kuruluş Yılları (1945—1950) iktidar ve Demokratlar, Cilt: 2, İstanbul, 2012.
KOÇAK, Cemil, Türkiye’de Milli Şef' Dönemi (1938—1945), Ciltz2, 5. Baskı, lstanbul, 2010b.
MACİT, Mustafa, Türkiye'de Toplumsal Değişim ve Siyaset, Siyasal Reklam ve İlanların Dilinden /1950—2000, İstanbul, 20ı0.
RUHİ, Ahmet Cemal, "Pasaport ve Pasaport Çeşitleri", Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Xl/l—2, (2007), S- 334-
SAKAL, Fahri, "Tek Parti'nin Vatandaşları ve Ötekileştirdikleri", History Studies, Volume: l/I, 2009, s. I37. (ss. 134-160).
Sicill—i Kavânîn, |, (24 Nisan 1336—3] Teşrin—i Ewel I341), Cihan Matbaası, İstanbul, 1926.
ŞAFAK, Ali, Ansiklopedik Hukuk Sözlüğü, 4. Baskı, Selim Kitabevi, Ankara, 2002.
TUNÇAY, Mete, "Cumhuriyet Halk Partisi", Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 8, İletişim Yayınları, 5. 2024. (ss. 2019—2024). Ulus Gazetesi.