1910

Yetişkinlerde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu'nun demografik değişkenlere, öfke ve öfke ifade tarzına göre incelenmesi

Bu araştırmanın temel amacı, yetişkin örneklemde DEHBnin demografik değişkenler ile öfke ve öfke ifade tarzına göre incelenmesidir. Araştırma tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2010-2011 güz yarıyılında Kafkas Üniversitesi pedagojik formasyon programına devam eden lisans mezunu bireyler oluşturmaktadır (n=190). Katılımcıların yaş ortalamaları 25tir. Veri toplama araçları olarak, Kişisel Bilgi Formu, Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ölçeği ve Sürekli Öfke - Öfke İfade Tarzı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, DEHB alt ölçeklerinde üst düzeyde en sık görülen DEHB alt boyutunun dikkat eksikliği olduğu görülmüştür. Genel toplamda, üst düzey DEHBnin oranı %3.7 dir. DEHB, Sorun alt ölçeğinde cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Kadınların sorun davranışları erkeklere göre daha çok sergiledikleri görülmüştür. Gerek alt boyutlarda gerekse toplam puanda medeni duruma ve sigara kullanımına göre anlamlı bir farklılık ortaya çıkmamıştır. Alkol kullanımı ise, sorun alt ölçeğinde anlamlı bir farklılık göstermiştir. Ailede psikolojik bir rahatsızlığın olup olmaması ile dikkat eksikliği alt boyutunda anlamlı bir farklılık olduğu saptanmıştır. Katılımcıların dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik, sorun alt boyutları ile DEHB toplam puanları ile sürekli öfke, içe yönelik öfke ve dışa yönelik öfke ile anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Öfke kontrol puanları gerek DEHB alt boyutlarında gerekse toplam puanda anlamlı bir ilişki vermemiştir.

Analysis of ADHD according to demographic variables, anger and anger expression in adults

The main object of this research is an analysis of ADHD according to Demographic Variables, Anger and Anger Expression among Adult samples. Survey searching model was used in this research. The participants of this study graduated from the University BA program and ongoing pedagogical formation program in 2010-2011 fall semester (n = 190). Their average age was 25. The personal information derived from Adult Attention Deficit Hyperactivity Scale and Trait Anger, and Anger Expression Scale was used as data collection tools. According to results of this study, as a subscales of ADHD, attention deficit had the most common and high level in the samples. In general sample, ratings of high level ADHD were %3. In this research it was found that there was a significant difference between male and female participants in ADHD Problem subscale. In addition, analysis of the ADHD Problem subscale data indicated that the Female participants were significantly more problem than the Male participants. There were no differences between marital status and smoking on the subscale and total point. On the problem subscale, in terms of Alcohol use, there were significant differences between the groups. Presence or absence of psychological disorder in the family with the attention deficit subscale showed a significant difference. It was found out that there were significant relationship between Participants attention deficit, hyperactivity points and ADHD sub-scale of the problem with total scores of trait anger and anger in and anger out. Anger control scores did not have a meaningful relationship with subscales and total score of ADHD.

PDF

___

Adam, C., Döpfner, M. & Lehmkuhl, G. (2002). Der verlauf von aufmerksamkeitsdefizit-/ hyperaktivitaetsstörungen(ADHS) im jugend- und Erwachsenenalter. Kindheit und Entwicklung, 11 (2), 73-81.
Ateşçi, F., Tüysüzoğulları, H. D., Özdel, O. & Oğuzhanoğlu, N. K. (2010). Erişkinlerde Bipolar I Bozukluk ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Eştanısı: Bir Ön Çalışma. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni, 20(1), 66-73.
Aydın, H., Diler, R. S., Yurdagül, E., Uğuz, Ş. & Şeydaoğlu, G. (2006). DEHB Tanılı Çocukların Ebeveynlerinde DEHB Oranı. Klinik Psikiyatri, 9, 70-74.
Aysev, A. & Öner, P. ( 2002). Çocuklukta Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı Almış Olguların Ergenlik Dönemindeki Psikiyatrik Durumlarının İncelenmesi. Kriz Dergisi, 10 (2), 41-48.
Barkley, R. A. (2004). Driving Impairments in Teens and Adults with Attention-deficit / Hyperactivity Disorder. Psychiatric Clinics of North America, 27, 233260.
Bonekamp, E. & von Salisch, M. (2007). Aergerregulierung bei Jungen Mit ADHS. Zeitschrift für Psychiatrie, Psychologie und Psychotherapie, 35 (3), 189-198.
Budak, S. (2000). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik. Ankara: Pegem Akademi.
Ceylan Özkan, A., Çulha, M. & Karakaş, S. (2008). The effect of Tendency for Attention Deficit Hyperactivity Disorder on Personality Traits. International Journal of Psychophysiology. 69, 207-241.
Doğan, S., Öncü, B., Saraçoğlu, G. V. & Küçükgöncü, S. (2008). Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Belirti Sıklığı ve Belirti Düzeyi ile İlişkili Gelişimsel, Akademik ve Psikolojik Etmenler. Türkiye de Psikiyatri, 10(3), 109-115.
Doğan, S., Öncü, B., Varol-Saraçoğlu, G. & Küçükgöncü, S. (2009). Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Kendi Bildirim Ölçeği (ASRS-v1.1): Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 77-87.
DuPaul, G. J., Schaughency, E. A., Weyandt, L. L., Tripp, G., Kiesner, J., Ota, K. & Stanish, H. (2001). Self-Report of ADHD Symptoms in University Students: Cross-gender and Cross-national Prevalence. Journal of Learning Disabilities,34, 370-379.
Duran, Ş. (2006). Psikiyatri Polikliniğine Başvuran Hastalarda Erişkin Dikkat Eksikliği- Hiperaktivite Bozukluğu Sıklığı ve Eştanı Durumları. (Psikiyatri uzmanlık tezi), İstanbul: Haydarpaşa Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği.
Durukan, İ., Erdem, M., Türkbay, T. & Cöngöloğlu, M. A. (2009). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olan Çocukların Klinik Belirtilerinin Annelerinin Öfke Düzeyleri ve Öfke İfade Tarzları ile İlişkisi. Gülhane Tıp Dergisi, 51, 101-104.
Döpfner, M., Frölich, J. & Lehmkuhl, G. (2000). Ratgeber hyperkinetische störungen. Göttingen: Hogrefe.
Güçlü, O. & Erkıran, M. (2005). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı Alan Çocukların Ebeveynlerinde Kişilik Bozuklukları. Klinik Psikiyatri Dergisi, 8 (1), 18-23.
Günay, Ş., Savran, C., Aksoy, U. M., Maner, F., Yargıç, İ. & Turgay, A. (2005). Bipolar Bozukluk ve Erişkin DEHB Olan Hastalarda DEHB Belirtileri. Türkiyede Psikiyatri, 7(2), 61-66.
Günay, Ş., Savran, C., Aksoy, U. M., Maner, F., Turgay, A. & Yargıç, İ. (2006). Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Ölçeğinin (Adult ADD/ADHD DSM-IV Based Diagnostic Screening and Rating Scale) Dilsel Eşdeğerlilik, Geçerlik, Güvenirlik ve Norm Çalışması. Türkiyede Psikiyatri, 8(2), 98-107.
Kessler, R. C., Adler, R. A., Gruber, M. J., Sarawate, C. A., Spencer, T., Van Brunt, D. L. (2007). Validity of the World Healt Organization Adult Adhad Self- Report Scale (ASRS) Screener in a Representative Sample of Health Plan Members. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 16, 52-65.
Kessler, R. C., Green, J. G., Adler, L. A., Barkley, R. A., Chatterji, S., Faraone, S. V., Finkelmann, M., Greenhill, L. L., Gruber, M. J., Jewell, M., Russo, L. J., Sampson, N. A. & Van Brunt D. L. (2010). Structure and Diagnosis of Adult Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder: Analysis of Expanded Symptom Criteria from The Adult ADHD clinical Diagnostic Scale. Archives of General Psychiatry, 67 (11), 1168-1178.
Krause, K. H., Krause, J. & Trott, G. E. (1998). Das Hyperkinetische Syndrom (Aufmerksamkeitsdefizit-/ Hyperaktivitätsstörung) des Erwachsenenalters. Nervenarzt, 69, 543-556.
Kılıçoğlu, A., Çalık, E., Kurt, İ., Karadağ, F., Çelik, N., Yeter, K., Değirmen, N., Öztürk, S. & Ülkgün, N. (2009). Üniversite Öğrencilerinde Kendilerini Bildirdikleri Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Belirtilerinin Değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10, 88-93.
Kitchens S. A., Rosèn,L. A. & Braaten, E. B. (1999). Differences in Anger, Aggression, Depression, and Anxiety between ADHD and non-ADHD Children. Journal of Attention Disorders July,(3)2 77-83.
Lauth, G. W. & Heubeck, B. (2006). Kompetenztraining für eltern sozial auffälliger Kinder (KES). Göttingen: Hogrefe Verlag.
Lauth, G. W. & Naumann, K. (2009). ADHS in der schule. Weinheim: Beltz PVU.
Lauth, G. W. & Schlottke, P. F. (2001). Hyperkinetische störungen. In G. W. Lauth, U. B. Brack, & F. Linderkamp, (Eds.), Verhaltenstherapie mit kindern und jugendlichen: Praxishandbuch (ss. 202-211). Weinheim: Beltz PVU.
Lauth, G. W. & Schlottke, P. F. (2002). Training mit aufmerksamkeitsgestörten Kindern. Weinheim: Beltz PVU.
Lulofs, R. S. & Chan, D. D. (2000). Conflict from theory to action. United States of America: Aperson Education Company.
Öktem, F. & Sonuvar, B. (1993). Dikkat Eksikliği Tanısı Alan Çocukların Özellikleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 4, 267-272.
Öncü, B. & Ölmez, Ş. (2004). Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Olan Erişkinlerde Nöropsikolojik Bulgular. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(1), 41-46.
Öncü, B., Ölmez, Ş. & Şentürk, V. (2005). Wender-utah Derecelendirme Ölçeği Türkçe Formunun Erişkin Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Nda Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 16 (4), 252-259.
Özer, A. K. (1994). Sürekli Öfke (sl- öfke) ve Öfke İfade Tarzı (Öfke-Tarz) Ölçekleri Ön Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31), 26-35.
Özmen, A. (2004). Seçim Kuramına ve Gerçeklik Terapisine Dayalı Öfkeyle Başa Çıkma Eğitim Programının Ve Etkileşim Grubu Uygulamasının Üniversite Öğrencilerinin Öfkeyle Başa Çıkma Becerileri Üzerindeki Etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ramirez, C.A., Rosen, L.A., Deffenbacher, J.L., Hurst, H., Nicoletta, C., Rosencranz, T. & Smith, K. (1997). Anger and Anger Expression in Adults with High ADHD Symptoms. Journal of Attention Disorders, 2 (2), 115-128.
Reimherr, F. W., Marchant, B. K., Strong R E., Hedges, D. W., Adler, L., Spencer, T. J., West, S. A. & Soni, P. (2005). Emotional Dysregulation in Adult ADHD and Response to atomoxetine. Biological Psychiatry, 58(2), 125131
Rösler, M. & Retz, W. (2006). Aufmerksamkeitsdefizit-/Hyperaktivitätsstörungen (adhs) im Erwachsenenalter. Zeitschrift für Psychiatrie, Psychologie und Psychotherapie, 54 (2), 77-86.
Schmidt, S., Brücher, K. & Petermann, F. (2006). Komorbiditaet der Aufmerksamkeitsdefizit-/ Hyperaktivitätsstörung (adhs) im Erwachsenenalter. Zeitschrift für Psychiatrie, Psychologie und Psychotherapie, 54 (2), 123-132.
Schweitzer, J. B., Cummins, T. K. & Kant, C. A. (2001). Attention- deficit/Hyperactivity Disorder. Medical Clinics of North America, 85 (3), 757-777.
Simon, V., Czobor, P., Balint, S., Meszaros, A. & Bitter, I. (2009). Prevalence and Correlates of Adult Attention-deficit Hyperactivity Disorder: Meta-analysis. The British Journal of Psychiatry, 194, 204-211.
Sevinç, E., Şengül, C., Çakaloz, B. & Herken, H. (2010). Psikiyatri Polikliniğinde Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Tanısı Konan Hastalarda Eştanı. Nöropsikiyatri Arşivi, 47, 139-143.
Şengül, C., Efe, M., Alaçam, H. & Herken, H. (2009a). Bir Genel Psikiyatri Polikliniğinde Erişkin DEHB Tanısıyla İzlenen Hastaların Değerlendirilmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 10 (Ek 1), 62-62.
Şengül, C., Şengül, C. B., Öz, A., Çaylı, H., Kaya, K. & Herken, H. (2009b). Alkollü Araç Kullanımı Sebebiyle Ehliyetine El Koyulan Sürücülerde Erişkin Tip Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu. Türkiyede Psikiyatri, 11 (3), 122-125.
Şengül, C. B., Şengül, C., Telci, Ş. & Dilbaz, N. (2004). Erken Erişkinlikte Tanı Konan İki Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Olgusu. Klinik Psikiyatri, 7, 51-56.
Taner, E., İlhan, M. N., Taner, Y., Bakar, E. E. ve Şenlik, Z. B. (2007). Tıp Fakültesi Altıncı Sınıf Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Yaygınlığı Ve Eğitim Hayatı Üzerine Etkileri. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(2), 59-62.
Torun, N. Y., Özşahin, A. & Sütçügil, L. (2009). Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Nun Yetişkinlikteki Yansımaları. Klinik Psikiyatri, 12, 43-50.
Tuğlu, C. (2010). Bipolar Bozukluk ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu Arasındaki İlişki. Duygudurum Dizisi, 5, 247-251.
Tuğlu, C. ve Şahin, Ö. Ö. (2010). Erişkin Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu: Nörobiyoloji, Tanı Sorunları ve Klinik Özellikler. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2 (1), 75-116.
Tufan, A. E. ve Yaluğ, İ. (2010). Erişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu: Türkiye Verilerine Dayalı Bir Gözden Geçirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 351-359.
Yarpuz, A.Y., Ölmez, Ş., Öncü, B. ve Atbaşoğlu, C. (2004). Erişkin Bir Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Olgusunun Klinik ve Nöropsikolojik Değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Psikiyatri Dergisi, 5(2), 105-111.
Wender, P. H. (2002). Aufmerksamkeits-und Aktivitaetsstörungen bei Kindern, Jugendlichen und Erwachsenen. Stuttgart: Verlag W. Kohlhammer.
Weyandt L. L. & DuPaul G. (2006). ADHD in College Students. Journal of Attention Disorders, 10 (1), 9-19.
Wodarz, N., Lange, K., Laufkötter, R. & Johann, M. (2004). Aufmerksamkeitsdefizithyperaktivitätssyndrom (ADHS) und Alkoholabhängigkeit. In Bundesverband Aufmerksamkeitsstörung/Hyperaktivität e. V. (BV-AH e. V.), ADHS wird erwachsen. Was tun? (pp. 51-60) Karlsruhe: Präzis Druck GmbH.