Ünal ÖZDEMİR, Ahmet NALÇACI, Adem BELDAĞ

Yedinci Sınıf Sosyal Bilgiler Dersindeki Değerlerin Kazanılma Düzeyinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Erzurum İli Örneği)

Bu araştırmada, yedinci sınıf Sosyal Bilgiler dersinde yer alan "farklılıklara saygı, vatanseverlik, estetik, dürüstlük, bilimsellik, adil olma ve barış" değerlerinin kazanılma düzeyinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama modelinde tasarlanan araştırmanın evreni Erzurum il merkezinde öğrenim gören 7294 yedinci sınıf öğrencisinden, örneklemi ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik kullanılarak belirlenen 29 okulda öğrenim gören 965'i kız ve 919'u erkek olmak üzere toplam 1884 yedinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak 35 madde ve 7 alt boyuttan oluşan "Değerler Eğitimi Ölçeği" kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi ve tek yönlü varyans (ANOVA) analizinden yararlanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda öğrencilerin cinsiyet değişkenine göre dürüstlük, adil olma ve barış değerlerine ilişkin görüşlerinde kız öğrencilerin lehine, anlamlı bir farklılık olduğu, anne öğrenim durumuna göre farklılıklara saygı değeri, izlenen televizyon programı türüne göre dürüstlük, bilimsellik ve barış değerlerinin kazanılma düzeylerine ilişkin öğrencilerin görüşlerinde 0.05 önem düzeyinde farklılaşma olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Investigation of the Level of Gaining of the Values in the Seventh Grade Social Studies Curriculum against Several Variables (The Case of Erzurum Province)

In this study, it was aimed to examine the extent at which the students could acquire the values such as "respect for diversity, patriotism, aesthetics, integrity, being scientific, fairness and peace" included in the curriculum of the social studies course for the seventh grade (secondary school). This is a descriptive study. The population of the study consisted of 7294 seventh graders attending secondary schools in central Erzurum. Study sample was selected from 29 schools on the basis of maximum variety as a purposeful sampling method. As a result, a total of 1884 students participated in the study, 965 of whom are girls and 919 males. As data collection tool, the "Values Education Questionnaire" was used. The questionnaire consists of 35 items and 7 subscales. For data analysis, t-test and one-way analysis of variance (ANOVA) analysis were used. Results showed significant difference for females in relation with values of honesty, fairness and peace. Also respect for diversity revealed difference among students at significance level of 0.05 according to the variable mother's educational status. Lastly, it was found out that students' views regarding acquisition levels of honesty, being scientific and peace differed at significance level of 0.05 according to the type of television programs watched.

PDF

___

Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının (değerlerinin) ilköğretim 8.sınıf öğrencilerinde gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akbaş, O. (2009). İlköğretim okullarında görevli branş öğretmenlerinin değer öğretimi yaparken kullandıkları etkinlikler: 2004 ve 2007 yıllarına ilişkin bir karşılaştırma. Kastamonu Eğitim Dergisi,17 (2), 403-414.
Akbaş, O.(2008). Sosyal bilgilerde değerler ve öğretimi. Bayram Tay ve Adem Öcal (Ed.). Özel öğretim yöntemleriyle sosyal bilgiler öğretimi (s.336-358). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Aktaş, N. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler programında verilen değerleri edinme düzeyleri (Erzincan örneği). Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Arslan, A. (2004. ) Medyanın birey, toplum ve kültür üzerine etkileri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-12.
Balcı, F. A. ve Yanpar-Yelken, T. (2013). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Değerler ve Değer Eğitimi Uygulamaları Konusunda Öğretmen Görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 195-213.
Beldağ, A. (2016). Values education research trends in Turkey: A content analysis. Journal of Education and Training Studies, 4(5),101-112
Bilici, İ. E. (2014). Medya okuryazarlığı ve eğitimi. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
Ceylan, Y. (2012). Toplumsal değerler ve medya etiği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (DÜSBED), 4(7), 45-58.
Çağlayan, A. (2005). Ahlak pusulası. İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları.
Doğanay, A. (2009). Değerler eğitimi. Cemil Öztürk (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi (s. 225-256). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Gömleksiz, M. N. ve Cüro, E. (2011). Sosyal Bilgiler dersi öğretim programında yer alan değerlere ilişkin öğrenci tutumlarının değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 95-134.
Gömleksiz, M .N. (2007). Lise öğrencilerinin toplumsal değerlere ilişkin tutumları: Elazığ ili örneği. Değerler ve Eğitimi (s.727-742). Kaymakcan, R., Hökelekli, H., Arslan, Ş. ve Zengin, M. (Ed). İstanbul: Dem Yayınları.
Halstead, J. M. (2005). Values and values education in schools. J.Mark Halstead and Monica J.Taylor (Editors), Values in education and education in values (pp. 2-14). London, Washington D.C.: A member of the Taylor & Francis Group.
Halstead, J. M. and Taylor, M. J. (2000).Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education, 30(2), 169-202.
Hansen, D. T., Burdick-Shepherd, S., Cammarano, C. and Obelleiro, G. (2009). Education, values, and valuing in cosmopolitan perspective. The Ontario Institute for Studies in Education of the University of Toronto Curriculum Inquiry, 39 (5), 587-612.
Kan, Ç. (2010). Sosyal bilgiler dersi ve değerler eğitimi. Milli Eğitim Dergisi, 187, 138- 145.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. (22. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Katılmış, A., Ekşi, H. ve Öztürk, C. (2010). Sosyal bilgiler dersi kazanımlarıyla bütünleştirilmiş bilimsellik odaklı karakter eğitimi programının etkililiği. Journal of Social Studies Education Research, 1(1), 50-87.
Keskin, Y. (2008). Türkiye'de sosyal bilgiler öğretimi programlarında değerler eğitimi: tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkinliğinin araştırılması. Yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Lovat, T. (2009). Values education and quality teaching: Two sides of the learning coin. Terry Lovat and Ron Toomey (Editors), Values education and quality teaching (pp. 1-12). Callaghan: Springer Science.
Lovat, T. J. and Clement, N. D. (2008). The pedagogical imperative of values education. Journal of Beliefs & Values, 29 (3), 273-285.
MEB, (2005). Sosyal bilgiler programı. Web: http://ttkb.meb.gov.tr/program.aspx? islem=1&kno=39 adresinden 20 Haziran 2011'de alınmıştır.
MEB. (2008). Öğrencilerin Televizyon İzleme Alışkanlıkları. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma Ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı (EARGED). Web: http://www.meb.gov.tr/earged/earged/TV_izleme.pdf) adresinden 15 Aralık 2015 tarihinde alınmıştır.
Sağlam, E ve Genç, S. Z. (2015). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler programında belirlenen değerlerin kazanım düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 4(4), 1708-1728.
Tay, B. ve Ünlü, İ. (2014).İlkokul yurt bilgisi, toplum ve ülke incelemeleri ve sosyal bilgiler dersleri öğretim programında değer ve değerler eğitimi. Turan, R. ve Ulusoy, K. (Ed.), Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi, (ss.287-322), Ankara: Pegem Akademi.
Tay, B., Durmaz, F. Z. ve Şanal, M. (2013)ç Sosyal Bilgiler Dersi Kapsamında Öğrencilerin Değer ve Değerler Eğitimine İlişkin Görüşleri. GEFAD, 33(1), 67-93.
Thornberg, R. (2008). Values education as the daily fostering of school rules. Research in Education (Manchester), 80 (1), 52-62.
Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul hayatında ver olan ve olması düşünülen sosyal değerler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259.
TÜİK. (2013). 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya, 2013. Tarihi: 10.01.2016 Erişim
Türk, N ve Nalçacı, A. (2011). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal Bilgiler programında verilen değerleri edinme düzeyleri (Erzincan örneği). Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 39-56.
Ulusoy, K. (2007). Lise tarih programında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yaşar, Ş. ve Çengelci, T. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimine İlişkin Bir Durum Çalışması. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 1-23.
Yel, S. ve Aladağ, S. (2009). Sosyal bilgilerde değerlerin öğretimi. Mustafa Safran (Ed.). Sosyal bilgiler öğretimi (s.118-145). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yiğittir, S. ve Öcal, A. (2010). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin değer yönelimleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24, 407-416.
Yiğittir, S.(2009). İlköğretim 4.ve 5.sınıf sosyal bilgiler dersi değerlerinin kazanılma düzeyi, Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.