Atılhan NAKTİYOK, Göknur ERSARI

İş görenin içsel ve dışsal motivasyonunda stresle mücadele tekniklerinin rolü

Çalışanın verimliliği ve yapılan işin kalitesi üzerinde önemli etkileri olan stres hem olumlu hem de olumsuz durumlarda ortaya çıkan bir duyguyu ve olaylara karşı gösterilen bir tepkiyi ortaya koyar. Stres, iş görenin motivasyonu üzerinde de önemli etkileri olan bir faktördür. Yaşanan stresin oranına göre motivasyon olumlu ya da olumsuz yönde etkilenebilir.Optimum seviyedeki stres motivasyona katkıda bulunurken, aşırı zorlanma biçimindeki stres düzeyi ise motivasyonu düşürür. Motivasyonun iş görenin verimliliği ve etkinliği üzerindeki rolü dikkate alındığında, stresle mücadele teknikleri kullanılarak, stresin yönetilmesi ve buyolla bireyin motivasyonunun artırılması gereği ortaya çıkar. Bu çalışmanın temel amacı stresle mücadele tekniklerinin çalışanın içsel ve dışsal motivasyon üzerindeki etkilerini ortaya koymaktır. Bu amaca ulaşmak için Erzurum’da faaliyette bulunan 10 bankada anket tekniğine dayalı olarak bir araştırma yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar çalışanın stresle mücadele tekniklerini kullanma oranının içsel ve dışsal motivasyonunu etkilediğini göstermektedir.

Role of stress fighting tecniques in ınternal and external motivation of employees

The stres which has significant effects on prolificacy of employees and qualityof the work reveals an emotion occuring in both positive and negative situotions and a kind ofreaction occuring against some events. Stress is a factor that has significant effects on motivationlevel of employees. Motivation can change positively and negatively in the way according torate of being exposured to stress. While the optimum level stres increases motivation, extremestres decreases it. When the role of motivation on efficiency and prolificacy of employees isconsidered the need for stres management and increasing individual motivation emerge byusing techniques for struggling with stress. The main aim of this research is to prove the effects on intrinsic and extrinsic motivationwith techniques for struggling with stress. In order to reach this aim a research has beenperformed on employees working in 10 banks in Erzurum. The data required for the searchwere obtained through questionnaire. These results indicate that techniques used for strugglingwith stress of employees affect motivation.

PDF

___

Akgündüz, S. (2006). Örgütsel Stres Kaynaklarının Çalışanların İş Tatmini Üzerindeki Etkisi ve Banka Çalışanları İçin Yapılan Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aydın, Ş. (2004). “Örgütsel Stres Yönetimi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 49-74.
Başer, M. Taşçı, S. Bayat, M. (1998). “Hemşirelerin Motivasyonlarının Değerlendirilmesi” Hemşirelik-Ebelik Eğitim ve Uygulamalarında Kalite Sempozyumu, 152–163. Erzurum.
Bingöl, D. Naktiyok, A. (2001). “Yönetici Akademisyenlerin Temel Stres Kaynakları ve Stresle Mücadele Teknikleri”. 9.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi.Yayın No:10.
Cascio, F. W. James W. T. (1994). “Managing Human Resources”. Productivity, Quality of Work Life, Profits, McGraw-Hill Ryerson Limited, First Canadian Edition.
Demirtaş, H., Öner, N. (2007). “Öğretmen Adaylarının Zaman Yönetimi Becerileri ile Akademik Başarısı Arasındaki İlişkisi”.Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(1), 1-18.
Dündar, S.,Özutku, H., Taspınar, F. (2007). “İçsel ve Dıssal Motivasyon Araçlarının İşgörenlerin Motivasyonu Üzerindeki Etkisi: Ampirik Bir İnceleme”, Gazi Üniversitesi Ticaret Ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 105-119.
Eroğlu, F. (2000). Davranış Bilimleri. İstanbul: Basım Yayım Dağıtım.
Ertan, H. (2008). Örgütsel Bağlılık, İş Motivasyonu ve İş performansı arasındaki ilişki: Antalya’da Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir İnceleme. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Afyon: Afyon Karahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Garipoğlu, E. (2007). Stres Yönetimi ve Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Girdano D. A.,Everly G. S. (1994). “Stresi Artıran Beslenme Alışkanlıları”.(Çev. Nihan Sezgin). N. H. Şahin (Ed.). Stresle Basa Çıkma. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
Graham, H. (1999). Stresi Kendi Yararınıza Kullanın. (Çev. Murat Sağlam-Türkan Tezcan). İstanbul: Alfa Yayınları.
Greenberg, J., Baron, R. A. (2000). Behavior in Organizations. Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey.
Güçlü, N. (2001). “Stres Yönetimi”. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 91-109.
Güney, S. (2001). “Stres ve Stresle Başa Çıkma”. Salih Güney (Ed.). Yönetim ve Organizasyon. Ankara: Nobel Yayınları.
Kırel, Ç. (1991). Örgütlerde Stres Kaynağının Çalışan Kadınlar Üzerindeki Etkileri ve Eskişehir Bölgesinde Bir Uygulama Çalışması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Luthans, F. (2001). Organizational Behaviour. Singapore: McGrawHill.
Mottaz, J. C. (1985). The Relative Importance of Intrinsic and Extrinsic Rewards as Determinants of Wok Satisfaction, The Sociological Quarterly,26(3), 365-385.
Hulbert, N.J. Morrison, L. (2006). “A Preliminary Study Into Stress in Palliative Care: Optimism, Self-Efficacy and Social Support”. Journal of Psychology, Health&Medicine, 11(2), 246-254.
Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile istatistiksel Veri Analizi I. Eskişehir:Kaan Kitabevi.
Öztürk, Z., Dündar, H. (2003). “Örgütsel Motivasyon ve Kamu Çalışanlarını Motive Eden Faktörler”. C.Ü. İİBF Dergisi, 4(2), 57-67.
Robbins, S. P. (1998). Organizational Behavior. Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey, Printed in the United States of America.
Roskies, E. (1994). “Zamanı İyi Kullanarak Stresi Azaltma”. (Çev. N.Sezgin). N. H. Sahin (Ed.). Stresle Basa Çıkma. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
Roskies, E. Albrecht, K. (1994). “Stresle Başa Çıkmak için Kendinizle Olumlu Diyalog”. (Çev. N.H. Şahin). N. H. Sahin (Ed.). Stresle Basa Çıkma. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayını.
Söylemez, Bayram, G. (2010). İbn-i Sina Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin Stres ve Motivasyon Durumları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Şimşek, Ş. (2002). Yönetim ve Organizasyon. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tutar, H. (2004). Kriz ve Stres Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayınları.
Türküm, A. S. (1999). Stresle Başa Çıkma ve İyimserlik. Eskişehir: T.C Anadolu Üniversitesi Yayınları; No: 1098-Araştırma Fonu Yayınları; No:02.
Yazıcı, H. (2009). “Öğretmenlik Mesleği, Motivasyon Kaynakları Temel Tutumlar: Kuramsal Bir Bakış”. Kastamonu Eğitim Dergisi,17(1), 33-46.
Yousef, A. D. (2002). “Job Satisfaction as a Mediator of the Relationship Between Role Stressors and Organizational Commitment: A Study From an Arabic Cultural Perspective”. Journal of Managerial Psychology, 17(4), 250-266.
Zuid, G. Jongchun, K. Sung, C. H. (2004). “New York State Manager Survey: Urban and Rural Differences in Job Activities, Job Stressand Job Satisfaction”. Journal of Behavioral Services &Research, 31(4), 430-440.