TÜRKİYE'DE DIŞ TİCARET VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİLERİ: TODA-YAMAMOTO NEDENSELLİK ANALİZİ (1971-2014)

1980 sonrası Türkiye'nin dış ticaret politikasındaki yapısal değişikler nedeniyle dış ticaret, Türkiye'nin ekonomik büyümesinde önemli bir belirleyici haline gelmiştir. Bundan dolayı çalışmada, Türkiye'de dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler incelenmektedir. Çalışmada 1971-2014 döneminde ihracat, ithalat ve toplam dış ticaret ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiler Toda-Yamamoto nedensellik testi, genelleştirilmiş etki-tepki ve varyans ayrıştırma analizleri ile ele alınmaktadır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre kısa dönemde ihracat, ithalat ve dış ticaretten ekonomik büyümeye doğru pozitif tek yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir nedensellik ilişkisi söz konusudur. Dolayısıyla çalışmanın bu sonuçları, Türkiye ekonomisi için hem ihracata dayalı büyüme hem de ithalata dayalı büyüme hipotezlerinin geçerli olduğunu göstertmektedir

THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN TRADE AND ECONOMIC GROWTH IN TURKEY: TODA YAMAMOTO CAUSALITY ANALYSIS (1971-2014)

Due to major structural changes in foreign trade policy of Turkey after the 1980, foreign trade has become an important determinant of Turkish economic growth. Therefore, this study investigates the relationship between foreign trade and economic growth in Turkey. In this study the relationships between exports, imports, foreing trade and Turkey's economic growth are investigated for the period of 1971-2014 by the Toda-Yamamoto causality test, generalized impulse response and variance decomposition analysis. According to the findings obtained from study, there is a positive unidirectional and statisticaly significant causality relationship from export, import and foreign trade to economic growth in the short run. Therefore, the results of this study show that both export led growth and import led growth hypotheses are valid for the Turkish economy

PDF

___

Aksu, L. (2014) "Türkiye'de 1960-2009 Yıllarını Kapsayan Dış Ticaret Politikalarının İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkilerinin Ekonometrik Analizi", Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), ss.363- 408.
Aktaş, C. (2009) ''Türkiye'nin İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik Analizi'', Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), ss.35-47.
Aytaç, A. ve Akduğan, U. (2012) ''Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Üzerine Bir Nedensellik Analizi: 2001-2011 Türkiye Örneği'', Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), ss.55-70.
Brown, R.L., Durbin, J. ve Evans, J.M. (1975) ''Techniques for Testing the Constancy of Regression Relationships Over Time-with Discussion'', Journal of Royal Statistical Society, Series B, 37, ss.150-155.
Çeştepe, H., Yıldırım, E. ve Bayar, M. (2013) "Doğrudan Yabancı Yatırım, Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret: Toda-Yamamoto Yaklaşımıyla Türkiye'den Nedensellik Kanıtları", Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 27, ss.1- 37.
Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981) ''Likelihood Ratio Statistics for an Autoregressive Time Series with a Unit Root'', Econometrica, 49(4), ss.1057-1072.
Elliott, G., Rothenberg, T.J. ve Stock, J. H. (1996) ''Efficient Tests for an Autoregressive Unit Root'', Econometrica, 64(4), ss.813-836.
Feder, G. (1983) ''On Exports and Economic Growth, Journal of Development Economics'', 12(1), ss. 59-73.
Grossman, G. ve Helpman E. (1991). Innovation and Growth in the Global Economy, MIT Pres, Cambridge.
Gerni, C., Emsen Ö. S. ve Değer, M. K. (2008) ''İthalata Dayalı İhracat ve Ekonomik Büyüme: 1980-2006 Türkiye Deneyimi", Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir İktisat Kongresi Anısına 2. Ulusal İktisat Kongresi, 20-22 Şubat, İzmir.
Gül, E. ve Kamacı, A. (2012) "Dış Ticaretin Büyüme Üzerine Etkileri: Bir Panel Veri Analizi", Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(3) ss.81-91.
Jayme, F. G. (2001) "Notes on Trade and Growth", http://www.cedeplar.u fmg.br/pesquisas/td/TD%20166.pdf, (Erişim Tarihi: 02.04.2016).
Korkmaz, S. ve Aydın, A. (2015) ''Türkiye'de Dış Ticaret-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Nedensellik Analizi'', Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(3), ss.47-76.
Kurt, S. ve Terzi, H. (2007) ''İmalat Sanayi Dış Ticareti Verimlilik ve Ekonomik Büyüme İlişkisi'', Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1) ss.25-46.
Mazumdar, J. (1996) "Do Static Gains from Trade Lead to Medium-Run Growth?", Journal of Political Economy, 104(6), ss.1328-1337.
Özer, M. ve Erdoğan, L. (2006) ''Türkiye'de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Zaman Serisi Analizi'', Ekonomik Yaklaşım, 17(60-61), ss.93-110.
Özgür, M. I. (2015) ''İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkileri: Türkiye Örneği'', Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(2), ss.187-194.
Pesaran, H. H. ve Shin, Y. (1998) "Generalized Impulse Response Analysis in Linear Multivariate Models", Economics Letters, 58, ss.17-29.
Phillips, P.C.B. ve Perron, P. (1988) ''Testing for Unit Roots in Time Series Regression'', Biometrika, 75(2), ss.335-346.
Saraç, T. B. (2013) ''İhracat ve İthalatin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örnegi/The Effects of Exports and Imports on Economic Growth: Turkey Case'', Ege Akademik Bakis, 13(2), ss.181-194.
Tapşin, G. (2015) ''The Relationship between Foreign Trade and Economic Growth in Turkey'', International Review of Research in Emerging Markets and the Global Economy, 1(3), ss.417-429.
Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995) "Statistical Inference in Vector Autoregressions with Possibly Integrated Process", Journal of Econometrics, 66, ss.225-250.
Tuncer, İ. (2002) ''Türkiye'de İhracat İthalat ve Büyüme: Toda Yamamoto Yöntemiyle Granger Nedensellik Analizleri 1980 2000'', Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9), ss.90-106.
Uçan, O. ve Koçak, E. (2014) ''Türkiye'de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki'', Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), ss.51-60.
Yıldız, N. ve Akduğan, U. (2014) ''Long Term-Short Term Analyse Between Foreign Trade, Growth and Employment in Turkish Economy: 1923- 2013'', IIB International Refereed Academic Social Sciences Journal, 5(15), ss.247-264.
Zivot, E. ve Andrews, D.W. K. (1992) ''Further Evidence on the Great Crash, the Oil-Price Shocks, and the Unit-Root Hypothesis'', Journal of Business and Economic Statistics, 10, ss.251-270.