İSRAİL’DE DİNİ KURUM, OLUŞUM VE REFERANSLARIN SİYASİ, KAMUSAL VE HUKUKİ ALANLARA ETKİLERİ

Öz İsrail Ortadoğu’nun en çok tartışma konusu yapılan ülkelerinden birisidir. Bu tartışmaların İsrail devletinin kuruluş süreciyle ve İsrail-Filistin meselesindeki anlaşmazlıklarla ilişkisi olduğu gibi, İsrail’in Ortadoğu’daki ve dünyadaki tek Yahudi devleti olmasıyla da ilişkisi bulunmaktadır. Gerek Yahudiliğin din ve milliyet temelinde yüzyıllara dayanan farklı gelişim süreci ve gerekse Siyonizm’in karmaşık ve tartışmalı tarihi seyri İsrail’le ilgili birçok spekülasyonun yapılmasına yol açmaktadır. Bu spekülasyonlardan birisi de İsrail’in bir din devleti olduğu telakkisidir. Bu çalışmada İsrail’de dini referansların ve dine dayalı oluşum ve grupların siyasete, kamu hayatına, hukuki sisteme ve devlet politikalarına etkileri incelenmektedir. Ortaya çıkarılan bulgular İsrail devletinin yarı dini-yarı seküler bir devlet olduğunu göstermektedir. Zaten İsrail siyasi toplumunun ortak bir siyasi kader etrafında farklı kültürel eğilimlerden oluşmuş bir yapı olması, böyle bir melez yapıyı kaçınılmaz hale getirmiştir.