Küresel finans krizi sürecinde merkezi yönetim bütçe harcamalarının görünümü

2008 küresel krizinin etkileri Türkiyede özellikle reel sektör üzerindebüyük ölçüde hissedilmiştir. Dış ve iç talebin düşmesi, finansman imkânlarınındaralması ve beklentilerde oluşan kötüleşme nedeniyle Türkiyede üretim,istihdam, ihracat gibi makroekonomik göstergeler kriz sürecinde olumsuz birgörüntü vermiştir. Ekonomik aktivitelerde yavaşlama ve üretimin düşmesibütçenin gelir tarafında özellikle vergi gelirlerinde düşüşe neden olurken,maliye politikası kapsamında yapılan ilave kamu harcamaları bütçenin gidertarafında artışa neden olmuştur. Makroekonomik göstergelerin seyrine para lelolarak, merkezi yönetim bütçesi üzerindeki bu olumsuz yansımanın şiddeti,krizin etkilerinin görülmeye başlandığı 2008 yılında hafif derecede yaşanırken, krizin yoğun hissedildiği 2009 yılında büyük ölçüde derinleşmiş ve reelsektörün toparlama aşamas ına geçtiği 2010 yılında ise oldukça azalmıştır. Buçalışmada, küresel finans krizinin 2008 ve 2009 yıllarında Türkiye merkeziyönetim bütçe harcamaları üzerine etkisi açıklanmıştır.

The appearance of central government budget expenditures in global financial crisis

The impact of the global economic crisis of 2008 was greatlyexperienced in Turkey especially by the real sector. Due to the decline indomestic and international demand, recession of the production potential andthe pessimistic conditions in the expectations, Turkey produced a negativeoutlook in terms of macroeconomic indicators such as production, employmentand exports during the crisis period. While the decline in the revenue side of thebudged especially in tax related revenues, was being experienced due to theslowing economic activities and the drop in the production, the additional publicexpenditures, made in scope of the finance policies, led to an increase in theoutlay of the budget. In parallel to the course of the macroeconomic indicators,while the severity of this negative outlook on the administrative budged werebeing felt mildly in 2008, the year, when the effects of the crisis was first gotsight of, the severity was deepened greatly in 2009, when the crisis wasexperienced intensely and ultimately, the severity was greatly decreased in2010, when the real sector began its recovery. In this study, in the years of 2008and 2009, the effects of global financial crisis on Turkish central governmentbudget expenditures has been explained.

PDF

___

Apak, Sudi; Yılmaz, Güneş; Türkiyede Kriz Döneminde Alınan Ekonomik Önlem Paketleri , Muhasebe Finansman Dergisi, Temmuz, 2009, ss:14 -23.
Bayrak, Metin; Kanca, Osman Cenk; 2008 Yılı Küresel Finans Krizinin Türkiyede Bazı Makroekonomik Değişkenler Üzerine Etkisi ve Uygulanan Maliye Politikalarının Cevabı 28.Türkiye Maliye Sempozyumunda Sunulan Bildiri, ss.84- 110, Antalya, 2013
BÜMKO, 2008 Faaliyet Raporu, 2009
BÜMKO, 2009 Faaliyet Raporu, 2010
BÜMKO, Bütçe Büyüklükleri ve Bütçe Gerçekleşmeleri, http://www.bumko.gov.tr
ÇIKMAN, Serden; ASLAN, Özlem; GENÇ, Murat; TUNCA, Bulut; URAN, Hayriye Gülşah; GÜDEN, Esma Meltem; ZENGİN, Büşra; ÖNDER, Özge Şerife; TOSUN, Selma; BALİ, Zeynep; Merkezi Yönetim Bütçesi Üzerine Bir İnceleme, Bütçe Dünyası Dergisi, Sayı 33, 2010/1, ss:200- 222
Edizdoğan, Nihat; Özhan Çetinkaya; Kamu Bütçesi, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2011
Hazine Müsteşarlığı, Kamu Borç Yönetim Raporu, 2010,
Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (5018 S.K. Resmi Gazete Sayısı ve Tarihi: 25326 - 24/12/2003)
Maliye Bakanlığı, 2009 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerçekleşmeleri ve Beklentiler Raporu , 2010
Maliye Bakanlığı, 04.01.2010 Tarihli Basın Duyurusu, 2010
Mutluer M. K.; E. Öner; A. Kesik; Teoride ve Uygulamada kamu Maliyesi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2007
Orta Vadeli Mali Plan 2008 2010
Orta Vadeli Mali Plan 2009 2011
Pınar, Abuzer; Küresel Krizin Orta Vadeli Mali Plan Hedefleri Üzerindeki Etkisi, 28.Türkiye Maliye Sempozyumunda Sunulan Bildiri, Antalya, 2013
SDE (Stratejik Düşünce Enstitüsü), Kamu Bütçe Den gesi 2004 - 2010 Döneminin Analizi, Mart 2011
SETA ( Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı ) , Geçmişten Günümüze Kamu Maliyesi, Ocak 2014 Sayı: 79
TCMB, Ekonomi Notları, Sayı: 2010 -12 / 2 Ağustos 2010)
TEPAV İst ikrar Enstitüsü, Mali İzleme Raporu, 2009 Yılı Aralık Ayı Bütçe Sonuçları, Yayım Yılı: 2010
TEPAV İstikrar Enstitüsü, Mali İzleme Raporu 2010 Yılı Bütçe Uygulama
Sonuçları: Konjonktürel ve Yapısal Bir Bakış, Yayım Yılı: 2011
Türk, İsmail; Kamu Maliyesi, Turhan Kitabevi, Ankara 1992