Türklerin Karadeniz’e Çıkışında Vezirköprü-Havza-Ladik Hattının Önemi / The Importance of The Vezirköprü-Havza-Ladik Route in Turks’ Accession to The Blacksea
Ö Z E TSamsun’un güneyindeki Canik Dağları, sahil şeridi ile iç bölgeyi birbirinden ayırır.Amisos kolonisinin kurulmasından itibaren Karadeniz sahilinde iç kesimle tekbağlantısı olan yer olarak ün kazanan Samsun’un güvenliği için Vezirköprü-Havza-Ladik hattı büyük önem taşımaktadır. Hititler devrinde ortaya çıkan bu stratejikönemin yanı sıra Amasya’ya ulaşan yollar üzerinde bulunmaları sebebiyle Ladik veHavza, İstanbul’dan Mezopotamya’ya varan güzergahtaki kilit noktalardan birisiolması sebebiyle de Vezirköprü büyük kıymet kazanmıştır. Bu hattı kullanarakKaradeniz’e ulaşmak için çaba gösteren her topluluk gibi Türkler de Vezirköprü-Havza-Ladik koridoruna gereken önemi vermişlerdir.Anahtar Kelimeler: Samsun, Vezirköprü, Havza, Ladik, TürklerAB S T R AC TThe Canik Mountains located in the south of Samsun separates the coastal linefrom the inner regions. The Vezirköprü-Havza-Ladik route is of strategicimportance for the security of Samsun known as the only city in the coastal BlackSea having a connection with the hinterland since the establishment of the Amisoscolony. Apart from this strategic importance of Samsun first appearing in Hittite’sera, Ladik and Havza, for their location on the road to Amasya and Vezirköprü, as akey strategic position it holds on the route from İstanbul to Mesopotamia, are alsostrategically important. Turks have fully been aware of this strategic importance asothers trying to reach the Blacksea through this route were.Keywords: Samsun, Vezirköprü, Havza, Ladik, Turks
___
- Akropolites, Georgios (2008). Vekayinâme (Çev. B. Umar), İstanbul.
- Anderson, J. G. C. (1900). “Pontica”, The Journal of Hellenic Studies, 20, 151-158.
- ----------------------. (1903). Studia Pontica, I, A Journey of Exploration in Pontus, Bruxelles.
- Anna Kommena (1996). Alexiad (Çev. B. Umar), İstanbul.
- Âşıkpaşaoğlu (1992). Âşıkpaşaoğlu Tarihi (Yay. Atsız), İstanbul.
- Atasoy, Sümer (1997). Amisos Karadeniz Kıyısında Antik Bir Kent, Samsun.
- Aziz b. Erdeşir-i Esterâbadî (1990). Bezm u Rezm (Çev. M. Öztürk), Ankara.
- Balard, Michel (1989). La Mer Noire et la Romanie Génoise XIII.-XV. Siécles, London.
- Baykara, Tuncer (2001). Türk Kültür Tarihine Bakışlar, Ankara.
- Blanchard, R, F. Grenard (1929). Géographie Universale, VIII, Paris.
- Boardman, John (1962-1963). “Greek Archaeology on the Shores of the Black Sea”,
Archaeological Reports, 9, 34-51.
- Bratıanu, G. I. (1929). Recherches sur le Commerce Génois dans la Mer Noire au XIII Siècle,
Paris.
- Bryer Anthony, David Winfield (1985). The Byzantine Monuments and Topography of the
Pontos, I, Washington.
- Chronique (1906). Chronique de Michel le Syrien, III/II (Çev. J. B. Chabot), Paris.
- Czichon, Rainer Maria, Jörg Klinger (2010). “Nerik Zalpa”, Aktüel Arkeoloji Dergisi, 18, 58-66.
- Dilcimen, Kâzım (1940.) Canik Beyleri, Samsun.
- Drews, Robert (1976). “The Earliest Greek Settlements on the Black Sea”, The Journal of
Hellenic Studies, 98, 18-31.