19320

MYSİA BÖLGESİ MEZAR STELLERİ ÜZERİNE İKONOGRAFİK DEĞERLENDİRME

Mermer ya da taştan yapılan ve yüzeylerinin düzeltilmesi ile eldeedilen mezar stelleri, üzerlerindeki yazıt ve betimlerle ölümsüzlüğü simgeleyen antik dönem insanının mesajlarını yansıtan eserlerdir. Bu eserlerde gördüğümüz figürler gerek vücut diliyle gerekse de bir takım sembollerle nasılbir geçmişe sahip olduklarını, erdemlerini, mesleğini ve ölümden sonra nasılbir hayat sürme arzusunda olduklarını ifade etmeye çalışmışlardır. Bu isteksadece ölen kişinin değil bazen de ailesinin ilgi alanlarını ve yaşamını açıklayan birçok sembol ve nesnelerden ibaretti. Antik Dönemde Mysia olarak anılan bölge, mezar steli üreten diğer merkezlere göre özel bir yere sahipti. Buayrıcalık kendini steller üzerinde işlenen mimari, mitoloji, doğa ve insan figürleri gibi unsurlarda göstermekteydi. Geçmişin bir aynası olarak değerlendirebileceğimiz mezar stelleri üzerinde, oturan ya da ayakta duran erkekkadın figürleri, çocuk figürleri, sunu yapan hizmetçi tipleri ile birlikte ölenkişileri ya da ailesini temsil eden unsurlar ele alınarak verilmek istenen mesajlar yorumlanacaktır.

Icoographic Evalution of Funerary Stele in Mysia Region

Funerary steles which are obtained by glazing their surfaces and made of marble or stone with the purpose of those who are deceased are the works symbolizing eternity with the inscriptions and descriptions on. The figures seen on those works try to represent what kind of history they have, their virtues, professions and what kind of life they would like to have after death through their body languages and various symbols. This wish is sometimes made up of many symbols and materials explaining not only the deceased but also the interests and lifestyle of the family of the deceased. The region called Mysia in the Ancient Period (most parts of the Southern Marmara) had a special place in proportion to the other centres where funerary steles are produced. This privilege is based on the presentation of elements such as architecture, nature, mythology and human figures on funerary steles within a wide composition. Funerary steles which are evaluated as the mirror of the past will be explained through the messages which are given via symbols of male, female and child figures, and serving maidens.

PDF

___

Abay, Nizam. (2016). “Hellenistik Dönem’e Ait Bir Mezar Steli”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 152-160.
Aslan, Erdoğan. (2010). “Antik Dönem Mezar Stelleri Üzerinde Betimlenen Simetrik Karinalı Ticaret Gemileri”, Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, s. 61-78.
Atalay, Erol. (1990). “Doğu Grek Hellenistik Çağ Mezar Stellerinde Çocuk ve Hizmetçi Figürleri”, X. Türk Tarih Kongresi, 1. Cilt, s. 285-292.
Bener, S. Selvi. (2008). Eski Yunan ve Roma’da oyun ve oyuncaklar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
Canlı, Handegül. (2015). Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Mezar Stellerinde Semboller, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin.
Casson, Lionel. (2002). Antik Çağda Denizcilik ve Gemiler. İstanbul: Homer Kitabevi.
Çekilmez, Murat. (2008). Tire Müzesinden Hellenistik ve Roma Dönemi Mezar Stelleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Aydın.
Ful, Şengül Dilek. (2008). Yazıtların Işığında Mysia Bölgesi Kültleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Erzurum.
Kanel, Rudolf. (1992). Zwei Hellenistische Grabstelen Aus Der Umgebung Von Kyzikos in Basel, Studien zum antiken Kleinasien II, Asia Minor Studien, Sayı: 8, s. 109-116.
Koçhan, Nurettin. (2011). Kyzikos Tarihi ve Mimari Kalıntıları, Bursa: Renkvizyon Ofset Form Matbaacılık. 2011.
Kosmopoulou, Angeliki. (2001). Working Women: Female Professionals on Classical Attic Gravestones, The Annual of the British School at Athens, Sayı: 96, s. 281-319.
Leader, E. Ruth. (1997). “In Death not Divided: Gender, Family and State on Classical Athenian Grave Stelae”, American Journal of Archaeology, Sayı: 101, s. 685-699.
Okçu, Recep. (2007). “Sikkeler Işığında Bursa İlindeki Antik Kentler”, Birol CanMehmet Işıklı (Ed.). Doğudan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları, (s. 545- 550) İstanbul: Zero Prod. Ltd.
Pfuhl, Ernst – Hans Mobius. (1977/1979). Die Ostgriechischen Grabreliefs I/II. Text und Tafel. Mainz: Verlag Philipp von Zabern,
Polat, Gürcan. (1991). Daskyleion ve Cevresinden Ele Gecen Anadolu Satraplık Dönemine Ait Mezar Stelleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
Polat, Gürcan. (2017). “Anadolu’da Pers Etkili Taş Plastik Eserler”, Kaan İrenÇiçek Karagöz-Özgün Kasar (Ed.). Persler Anadolu’da Kudret ve Görkem, (s. 186-203) İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları.
Meral, Korkmaz. (2016). “Yunan ve Roma Mezar Stellerinin Gelişimi” Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, s. 144-160.
Saraçoğlu, Aslı. (2000). “Kyzikos’tan Figürlü Mezar Kabartmaları”, OLBA, Sayı: III, s. 181-198.
Stefan, Schmidt. (1991). Hellenistische Grabrelief, Köln: BÖHLAU Verlag Köln Wien.
Şahin, Mustafa. (1996). “Bursa Arkeoloji Müzesi’nden Yeni Bulunmuş İki Tane Mezar Steli”, Arkeoloji ve Sanat, s. 21-29.
Şahin, Mustafa. (2000). Miletolopolis Kökenli Figürlü Mezar Stelleri ve Adak Levhaları. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
Uzunoğlu, Hüseyin. (2015). “Bursa Müzesi’nden Ölü Ziyafeti Sahneli Yeni Mezar Stelleri”, OLBA XXIII, s. 397-415.
Yaylalı, Abdullah. (2007). “Kyzikos’tan Bir Mezar Steli”, Doğudan Yükselen Işık Arkeoloji Yazıları, Birol CAN-Mehmet IŞIKLI (Ed.). Atatürk Üniversitesi 50. Kuruluş Yıldönümü Arkeoloji Bölümü Armağanı. s. 123-128.
Yıldırım, C. Ömer. (2014). Çanakkale Müzesindeki Antik Çağ Mezar Stelleri, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.