HÂTİF-İ İSFAHÂNÎ VE TERCİİBENDİ / Hatef of Isfahân And His Tarjı-Band
ÖzHâtif-i İsfahânî, Fars edebiyatınınmeşhur şairlerindendir. Hz. Hüseyin’insoyundan gelen ailesi Safevîler zamanındaAzerbaycan’dan göç ederek İsfahan’ayerleşmiştir. Matematik, tıp ve felsefeilimlerini tahsil eden Hâtif, MîrAbdülvehhâb Mûsevî’nin topladığı şiirmeclislerinde bulunmuştur. O dönemdeyaygın olan Hint üslûbuna rağbetetmeyerek, Hâfız ve Sa‘dî başta olmaküzere eski söz ustalarının yolunuizlemiştir. Hâtif’in Divân’ı yaklaşık iki binbeyittir. Ona asıl ününü kazandıran veisminin büyük şairler arasında yeralmasını sağlayan meşhur terciibendiolmuştur. Hâtif terciibendinde akıcı bir dilkullanmış; karmaşık ve anlaşılmazifadelerden kaçınmıştır. Bu terciibend, beşbendden oluşmaktadır.Anahtar Kelimeler: Hâtif-i İsfahânî, Terciibend ve Divân.AbstractHatef of Isfahân, is one of the famouspoets of Persian literature. His family thatdescended from holliness Hussein (ImamHussein) is settled in Isfahan after emigratingfrom Azerbaijan in Safawid period. Hatef,who studied Mathematics, philosophy andmedicine, participated in poetry event heldup by Mir Abdulvahhab Musevi. At thattime, the sabk-e Hendi was widespread buthe followed the path of the old masters,especially Hafez and Saadi. Diwan of Hatefconsists of about two thousand verses. Themain reason behind his reputation andbecoming famous among the great poets ishis famous tarjı-band. Hatef has used fluentlanguage in his poems and he has avoidedcomplicated and incomprehensible phrases.This tarjı-band consists of five bands.Key Words: Hatef of İsfahân, Tarji-band and Diwan.
___
- Browne, E. G., A Literary History of Persia, Cambridge 1953.
- Ca’fer-i Seccâdî Ferheng-i Istılâhât-i Ta‘bîrât-i İrfânî, Tahran 1381 hş.
- Değirmençay, Veyis, Fünûn-i Belâgat Ve Sınâât-ı Edebî, Ankara 2014.
- Gulâm Huseyn-i Yûsufî, Çeşme-i Rûşen, Tahran 1367 hş.
- Hâtıf-ı İsfahânî, Dîvân-ı Hâtif-i İsfahânî (Tsh. Vahîd-i Destgirdî), Tahran 1378 hş.
- Karaismailoğlu, Adnan, “Hâtif-i İsfahânî”. DİA. İstanbul 1997, XVI, s.467-468.
- Keremî, M. H., “Yekî Hest Ve Hîç Nîst Coz Û”. Metn Şenâsî-yi Edeb-i Fârsî (Mecelle-i
Dânişkede-i Edebiyyât Ve Ulûm-i İnsânî-yi İsfahân), İsfahân 1389 hş., S.1, s.1-20
- Lutf Alî Beg Âzer-i Bîgdilî, Âteşkede-yi Azer, Tahran 1337 hş.
- Mansûr-i Restigâr Fesâyî, Envâ‘-i Şi‘r-i Fârsî. Şiraz1372hş.
- Muhammed Alî-yi Terbiyet, Dânişmendân-i Azerbâycân, Tahran 1377 hş.
- Muhammed Ca’fer-i Yâhakkî, Ferheng-i Esâtîr ve Dâstânvârehâ der Edebiyyât-i Fârsî,
Tahran 1386 hş.
- Muhammed-i Mu‘în, Mezdiyesnâ Ve Te’sir-i Ân Der Edebiyyât-i Pârsî, Tahran 1326 hş.