1810 yılında Boston’da kurulan Amerikan Board örgütü, çalışma başlattığı yabancı ülkelere birçok misyoner göndermiştir. Bunlardan biri de Urmiye’ye gönderilen ve misyonerliğinin yanında aynı zamanda bir doktor olanAsahel Grant’tır. Grant, bölgede doktorluk mesleği çerçevesinde yürüttüğümisyonerlik çalışmalarında, sık sık görevli olduğu bölgeyi yakından tanımakiçin geziler yapmış ve bu gezilerin neticesinde elde ettiği bilgileri hem örgütün merkezine rapor olarak göndermiş, hem de daha sonra bölgeye dair gözlem ve izlenimleriniThe Nestorians or the Lost Tribes” (Nasturiler ve KayıpKabileler) adıyla 1841 yılında Londra’da yayınlamıştır. Ayrıca bölgede bulunduğu esnada yaşadığı olayları ve çalışmalarını içeren hatıralarını ise Memoir of Asahel Grant (Asahel Grant’ın Hatıraları) ismiyle 1847 yılındaLondra’da yayımlamıştır. Her iki eser de incelendiğinde, Grant’ın görev yaptığı bölgenin tarihi geçmişi, coğrafyası, nüfus yapısı, bölgedeki nüfuz mücadeleleri ve çatışmalar gibi konularda ayrıntılı bilgiler verdiği görülmektedir.Nitekim daha sonraki yıllarda, bu bilgiler sayesinde ilgili ülkeler bölgeye yönelik çalışmalarını ve gelecek politikalarını şekillendirmişlerdir. Bu bakım dan tarihi olarak hatıra, gezi notu yahut günce tarzında kaleme alınan eserlergeçmişi her açıdan analiz etme noktasında oldukça önemlidir. Bu çerçevedeçalışmamızda yukarıda bahsedilen her iki eser; öncelikle verdikleri bilgiler vebu bilgilerin veriliş şekilleri dikkate alınarak kurgusal açıdan bir değerlendirmeye tabi tutulacaktır. Ardından her iki eserin tarihi açıdan kaynak değeritartışılacaktır. Son olarak da her iki eserde verilen bilgiler karşılaştırılarak tutarlılık noktasında bir değerlendirilmeye tabi tutulacaktır. Çalışma, doğrudanbu iki eserin incelenmesi sonucunda kurgu, metot, içerik açısından bir değerlendirmeyi kapsamasından dolayı yararlanılacak kaynaklar noktasında genişbir eser yelpazesi yoktur. Bu nedenle, bildiride ağırlıklı olarak Asahel Granttarafından kaleme alınan iki eser ele alınarak değerlendirilmeye tabi tutulacaktır.

As a The American Board, founded in Boston in 1810, sent many missionaries to the countries where it started to carry out its activities. Asahel Grant who is a doctor as well as his missionary and is sent to Urmiye is one of them. During his missionary activities carried out as a doctor, he often made travels to the distiricts where he was sent in order to analyse the region more closely. He sent the information he had obtained to the American Board as reports and also published his tavelogues titled as The Nestorians or the Lost Tribes in London in 1841. Moreover, he published his memories related to the his own experiences and the his activities titled as Memoir of Asahel Grant when he was in the region in London 1847. When both of these works are examined, it is seen that Grant gives detailed information about the historical background, geography, population structure, struggles of the region and conflicts in the region. Therefore, in the following years, some countries shaped and determined their future policies towards the region according to this information. From this point of view, historically the works written in the form of memoir, travelgue or diary are important to analyze the history from every aspect. Therefore, the two works mentioned above will be evaluated from the fictional perspective by taking into account the information they give and the way the information is given. In this context, in our study, both of the above mentioned works.Then the source value of both woks will be discussed from the historical point of view. Lastly, the information given in both works will be evaluated in terms of their consistency. As the proceeding directly focuses on the examination of both works in terms of fiction, method and the content, there has not been a wide range of works. Therefore,mainly the works of Asahal Grant will be dealt with and evaluated.