Doğu Karadeniz Bölgesindeki Rum Varlığına Dair Görüşler

Doğu Karadeniz bölgesindeki Grek varlığı M.Ö. VII. yüzyıldan itibaren gelişen kolonilerle ortaya çıkmıştır. Bizans döneminin sonlarına kadar bölgedeki diğer topluluklarla karışarak Rum adı verilen Ortodoks kitlesi içerisinde yer alan Grekler, 30 Ocak 1923’te imzalanan mübadele sözleşmesiyle Yunanistan’a göç etmişlerdir. Bununla birlikte Megal-i İdea’yı yeniden canlandırmaya çalışan Yunanistan’daki bazı çevreler, XX. yüzyıl başlarında bölgede Rum soykırımı yapıldığı, günümüzde Rum kökenli topluluklar bulunduğu gibi iddialar ileri sürmekte ve bu iddialarına uluslar arası kamuoyunda destek aramaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Doğu Karadeniz Bölgesi, Rumlar, Mübadele, Yunanistan, Megal-i İdea

The Opınions About The Existence of Greeks in the Region of the Eastern Black Sea

The existence of Greeks in the region of the Eastern Black Sea had appeared by the colonies growing up from the seventh A.D. Greeks who formed the main component of the Oılhodox people (called Rum) joining with the other peoples of the region had emîgrated to Greece by the Exchange-Agreement that signed in 30 January 1923. However, the some groups who have try to reanimate the Great Idea have put forward the assertions that genocide of Rums is made at the beginning of tenth century and today there are Rum origin people in this region. So, they have been lookİng for the support at the international agenda.

Keywords:

The Eastern Black Sea, Rums, The Exchange of Minoıities, Greece, Great Idea,

PDF

___

R. Drews, "Karadeniz’de En Eski Grek Yerleşmeleri" (nşr., Ö. Çapar), AÜDTCFTAD, XV/26, (1991)
Tuncer Baykara, Anadolu’nun Tarihî Coğrafyasına Giriş, I, Ankara 1988
Jakop Philip Falimerayer, Doğu’dan Fragmanlar (nşr. H. Salihoğlu), Ankara 2002
Salâhi R. Sonyel, Miııorİtİes and the Destruction of the Ottoman Empire, Ankara 1993
Tuncer Baykara, "Rum, Şam ve Anadolu Kavramları Üzerine ”, Birinci Ortadoğu Semineri (Elazığ 29-31 Mayıs 2003) Bildiriler, Elazığ 2004,
Dimitri Kistikis, Türk-Yunan İmparatorluğu (nşr., V. Aytar), İstanbul 1996
Demetrius J. Georgacas, The Names for the Asia Minör Peninsula, Heidelberg 1971
Ahmed b. Mahmud, Selçuk-Nâme, I, (nşr. E. Merçil), İstanbul 1977
El-Hüseyin b. Muhammed b. Ali el-Ca’feri er-Rugadi İbn Bibi, E! Evamirirl-Ala’iye fi’l-Unıuri’i- Ala’iye, I, (nşr., M. Öztürk), Ankara 1996
Kerîmüddİn Mahmud-i Aksarayî, Müsâme- retü’l-Ahbâr (nşr., M. Öztürk), Ankara 2000
Anonim Selçuknâme (nşr., F.N.Uzluk), Ankara 1952
Mehmet Neşri, Kitâb-ı Cihan-Nümâ, I (nşr., F. R. Unat-M. A. Köymen), Ankara 1987
Hoca Sadettin Efendi, Tacü’t-Tevarih, I, (nşr., İ. Par- maksızoğlu), Ankara 1992
Aşık Paşaoğiu Tarihi (nşr. Atsız), İstanbul 1992
Anonim Tevârîh-i Âl-i Osman (nşr., N. Azamat), İstanbul 1992
Anthony Bryer, “Rıtral Society İn Matzouka”, Continuity and Change in late Byzantiııe and Early Ottoman Society (nşr. A. Bryer-H. Lowry), Washİngton 1986
Rîchard Clogg, Modern Yunanistan Tarihi (nşr., D. Şendii), İstanbul 1997 Gera- simos Augustînos, Küçük Asya Rumları (nşr., D. Evci), Ankara 1997
Orbelian, Histoire De La Siou- nic, II (nşr., M. Brosset), Saİnt-Petersburg 1866
Joseplı Sanda!gian, Histoire Documen- taire De L’Arınenie, I, Rome 1917
E.H. Minns, “The Scythians and Northern Nomads”, The Cambridge Ancient History, III, Cambrİdge 1970
Ksenophon, Anabasis (nşr., T. Gök- Çöl), İstanbul 1984
M.Vivien de Saint-Martin, Description Historique et Geographique de L’Asie Mineure, I, Paris
Rustam Shukurov, “Aima: The Bloodofthe Grand KomneıtoF, BMGS, 19 (1995)
Rustam Shukurov, “Easîern Ethııic Elements in the Empire of Trebizond", ACTS XVIII th International Congress of Byzantİne Studi- es (Moscow 1991) II, Shepherdstown 1996
Rustam Shukurov, “Doğu Karadeniz Bölgesinde Türkçe Konuşan BizanslIlar”, (nşr., K.Çiçek) Trabzon Tarihi Sempozyumu (Trabzon 6-8 Kasını 1998) Bildiriler, Trabzon 1999
Baschmakoff, La Synthese Des Periples Pontiques, Paris 1948, s. 62-161; Adem Işık, Antik Kaynaklarda Kara¬deniz Bölgesi, Ankara 2001
Veysel Usta, Anabasis’ten Atatürk’e Seyahatnamelerde Trabzon, Trabzon 1999
Ahmet Mi can Zehiroğlu, Antik Çağlarda Doğu Karadeniz, İstanbul 2000
Herodotus, Herodot Tarihi (nşr., M. Ökmen), İstanbul 1991
W.W. Tarn, llAlexander:The Conquest of Persİa", The Cambridge Ancient History, VI (nşr., J.B. Burry vd.), Cambridge 1975
Mehmet Özsait, “İlkçağ Tarihinde Trabzon ve Çevresi”, Trabzon Tarihi Sempozyumu Bildiriler
Mahmut Goloğlu, Anadolu’nun Milli Devleti Pontos, Ankara 1973
Haşim Albay- rak, Tarih Boyunca Doğu Karadeniz’de Etnik Yapılanmalar ve Pontus, İstanbul 2003
David Magie, Roman Rule in Asıa Minör, I, Princeton 1950
Marianna Koromda, The Greeks in the Black Sea, Athens 1991
Mehmet Bilgin, Doğu Karadeniz, Trabzon 2000
David Winfield, “A Not e on the Soııth-Eastern Borders of The Enıpire ofTrebizond in the Thirteenth Centııry", Anatolian Studies, XII, (1962)
Anna Kommena, Alexiad (nşr., B. Umar), İstanbul 1996
Anthony Bryer. "I Byztıntine Family: The Gabrates”, University of Birming¬ham Historical Journal, XII, (1970)
M. Brosset, Histoire de la Georgie, I, Saint Peters- burg 1849
The Georgian Chronicle the Period of Giorgi Lasha (nşr., K. Vivian), Amster- dam 1991
Emile Janssens, Trebizond en Colchide, Bruzelles 1969
Charles Burney-D. Marshall Lang, The People of the Hills, London 1971
Michael Pereira, East of Trebizond, London 1972
Georges I. Bratİanu, La Mer Noire, München 1969
Jacop Philip Fallmerayer, Trabzon Rum İmparatorluğu’nun Tarihi
George Finlay, The History of Greece and of the Empire of Trebizond, London 1851
William Miller, Trebizond the last Greek Empire, Amsterdam 1968
F.İ. Uspenski, Trabzon Tarihi (nşr. E. Uzun), Trabzon 2003
Lebeau, Histoire du Bas Empire, XX, Paris 1836
Louis Breh'ıer, The Life and Death of Byzantium (nşr., M. Vaughan), New York 1977
Anthony Bryer, “Greeks and Tiirkmens”, Dumbarton Oaks Paper, 29 (7975)
Anthony Bryer, “The Tourkokratia in the Pontos", Neo-Hellenika, I (1970)
Faruk Sümer, Çepniler, İstanbul 1992
Ebu Bekr-i Tih- ranî, Kitab-ı Diyarbekiriya (nşr., M. Demirdağ), İstanbul 1999
Yaşar Yücel, Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar, II, Ankara 1991
Kazım Dİ1- cimen, Canik Beyleri, Samsun 1940
Faruk Sümer, Tirebolu Tarihi, İstanbul 1992
Aziz b. Erdeşir-i Esterâbadî, Bezm u Rezm (nşr., M. Öztürk), Ankara 1990
A. Bryer, “Greeks and Türkmens"
Kenan İnan, “Trabzon’un Fethi", Trabzon Tarihi Sempozyumu Bildiriler
M. Fahrettin Kırzıoğlu, OsmanlIların Kafkas Ellerini Fethi (1451-1490), Ankara 1976
Ruj Gonzales de Clavijo, Embassy to Tamerlaııe 1403-1406, (nşr. G. Le Strange), London 1928
Enver KonukçuGeçmişte ve Günümüzde Gümüşhane (Gümüş¬hane 13-17 Haziran 1990), Ankara 1991
Solak-zâde Mehmed Hemdemî Çelebi, Solak-zâde Tarihi, I (nşr., V. Çabuk), Ankara 1989.

ISSN: 1011-727X
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1984
Yayıncı: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi