STEM UYGULAMALARININ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ASTRONOMİ İLGİLERİNE ETKİSİ

Bu araştırmada, STEM uygulamalarının ilkokul öğrencilerinin astronomi ilgilerine etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada durum çalışması desenlerinden bütüncül çoklu durum deseni kullanılmıştır. Planlanan STEM etkinlikleri 2021-2022 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Düzce il merkezinde bulunan merkez okullara göre sosyoekonomik düzeyi düşük bir devlet okulunun dördüncü sınıf düzeyinde gerçekleştirilmiştir. Fen bilimleri dersi “Dünya ve Evren” konu alanı “Yer Kabuğu ve Dünya’mızın Hareketleri” ünitesi kapsamında gerçekleştirilen STEM etkinlikleri yedi hafta sürmüştür. Yapılan etkinliklerin öğrencilerin astronomi ilgilerine etkisini belirlemek amacıyla veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu ve gözlem notları kullanılmıştır. Görüşme yapılan çalışma grubunun belirlenmesinde maksimum çeşitliliğin sağlanması amacıyla amaçlı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerden toplam 12 öğrenci cinsiyet ve başarı düzeylerine göre seçilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre 5E öğrenme modeli kapsamında gerçekleştirilen STEM etkinliklerinin deney grubundaki öğrencilerin astronomiye yönelik ilgilerine katkı sağladığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin STEM mesleklerine ilgi duydukları ve gelecekte kariyer hedefleri arasında bu meslekleri tercih edebilecekleri görülmüştür. Bunun dışında öğrenme ortamına ilişkin tutulan gözlem notlarına göre öğrencilerin derslerde eğlendikleri, istekli ve aktif oldukları gözlenmiştir. Gerçekleştiren çalışmalarda ilkokul düzeyinde diğer ilgili derslerden de süre kullanılması önerilmiştir.

___

  • Acar, D. (2018). FeTeMM eğitiminin ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin akademik başarı, eleştirel düşünme ve problem çözme becerisi üzerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Alıcı, M. (2018). Probleme dayalı öğrenme ortamında STEM eğitiminin tutum, kariyer algı ve meslek ilgisine etkisi ve öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Kırıkkale Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
  • Aydın-Günbatar, S., ve Tabar, V. (2019). Türkiye’de gerçekleştirilen STEM araştırmalarının içerik analizi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1054- 1083.
  • Azgın, A. O., ve Şenler, B. (2019). İlkokulda STEM: Öğrencilerin kariyer ilgileri ve tutumları. Journal of Computer and Education Research, 7(13), 213-232.
  • Baran, E., Canbazoglu-Bilici, S., Mesutoglu, C., ve Ocak, C. (2016). Moving STEM beyond schools: students‟ perceptions about an out-of-school STEM education program. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 4(1), 9-19.
  • Benek, İ. (2019). Sosyobilimsel STEM etkinliklerinin öğrencilerin tutumlarına ve 21. yüzyıl becerilerine etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • Bircan, M. A. (2019). STEM eğitimi etkinliklerinin ilkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin STEM’e yönelik tutumlarına, 21. yüzyıl becerilerine ve matematik başarılarına etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
  • Büyüköztürk, Ş., Bökeoğlu-Çokluk, Ö., ve Köklü, N. (2009). Sosyal Bilimler İçin İstatistik (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Chubko, N., Morris, J. E., McKinnon, D. H., Slater, E. V., ve Lummis, G. W. (2019). SOLO taxonomy as EFL students’ disciplinary literacy evaluation tool in technology-enhanced integrated astronomy course. Language Testing in Asia, 9(1), 1-14.
  • Costa, M. C., Patricio, J. M., Carranca, J. A., ve Farropo, B. (2018). Augmented reality technologies to promote STEM learning. Paper presented at 13th Iberian Conference on Information Systems and Technologies, Spain.
  • Corin, E. N., Jones, M. G., Andre, T., ve Childers, G. M. (2017). Characteristics of lifelong science learners: An investigation of STEM hobbyists. International Journal of Science Education, Part B, 8(1), 53-75. Çalışkan, A., ve Okuşluk, F. (2021). Türkiye’de STEM alanında ve eğitim-öğretim konusunda yapılmış olan lisansüstü tezlerin içerik analizi. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi,6(1),124-136.
  • Çoruhlu, Ş. T., Çepni, S. (2015). “Güneş Sistemi ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” ünitesinde karşılaşılan öğretmen problemleri ve yanılgıları: Bir özel durum çalışması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(2), 268-281.
  • İdin, Ş., ve Kaptan, F. (2017). İlköğretim fen eğitiminde yenilenen öğretim programlarına göre hazırlanan doktora tezlerinin incelenmesi üzerine bir çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 2(1), 29-43.
  • Deveci, İ. (2018). Türkiye'de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 14(2).
  • Dieker, L., Grillo, K., ve Ramlakhan, N. (2012). The use of virtual and simulated teaching and learning environments: Inviting gifted students into science, technology, engineering, and mathematics careers (STEM) through summer partnerships. Gifted Education International, 28(1), 96-106.
  • Ecevit, T., Balcı, N., Yıldız, M., ve Sayan, B. S. (2021). İlkokul düzeyindeki araştırma-sorgulama, argümantasyon ve stem temelli uygulamalarının tematik içerik analizi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 1100-1129.
  • Ecevit, T. , Yıldız, M., ve Balcı, N. (2022). Türkiye’deki STEM eğitimi çalışmalarının içerik analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 263-286.
  • Eren, H. (2019). İlköğretimde temel astronomi konularının FeTeMM (STEM) kullanılarak öğretimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Eroğlu, S. (2018). Atom ve periyodik sistem ünitesindeki STEM uygulamalarının akademik başarı, bilimsel yaratıcılık ve bilimin doğasına yönelik düşünceler üzerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
  • Guzey, S.S., Harwell, M., Moreno, M., Peralta, Y., ve Moore, T. J. (2017). The impact of design-based STEM integration curricula on student achievement in engineering, science, and mathematics. Journal of Science Education and Technology, 26(2), 207-222.
  • Gülhan, F., ve Şahin, F. (2016). Fen-teknoloji-mühendislik-matematik entegrasyonunun (STEM) 5. sınıf öğrencilerinin bu alanlarla ilgili algı ve tutumlarına etkisi. International Journal of Human Sciences, 13(1), 602-620.
  • Gülhan, F., ve Şahin, F. (2018). Fen bilimleri dersine STEM entegrasyonu etkinliklerinin 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel yaratıcılıklarına etkisi. Sakarya University Journal of Education, 8(4), 40-59.
  • Gülseçen, S. (Eylül 2002). Bilgi teknolojisinin astronomi araştırmalarına ve eğitim öğretimine etkileri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
  • Harold, J., Dusenbery, P., Holland, A. ve La Conte, K. (2020). Using libraries and events to engage communities in astronomy and STEM. In American Astronomical Society Meeting Abstracts# 235 (252-07).
  • Külegel, S. (2020). Çevre eğitimine dayalı fen, teknoloji, mühendislik, matematik temelli etkinliklerin özel yetenekli öğrencilerin 21. yüzyıl becerilerini geliştirmesine yönelik araştırma. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (2018). Fen bilimleri öğretim programı. MEB, Ankara.
  • Miles, M. B., ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Moore, T.J., Stohlmann, M.S., Wang, H., Tank, K.M., Glancy, A.W., Roehrig, G.H. (2014). Implementation and integration of engineering in K-12 STEM education. In: Purzer S, Strobel J, Cardella M (eds) Engineering in pre-college settings: Research into practice. Purdue University Press, West Lafayette, pp 35–60.
  • Murat, A. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerileri yeterlik algıları ile steme yönelik tutumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri enstitüsü, Elazığ.
  • Okulu, H., Z. (2019). STEM eğitimi kapsamında astronomi etkinliklerinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Yayınlanmamış doktora tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
  • Özçelik, C. (2021). Probleme dayalı STEM uygulamalarının öğrencilerin STEM’e ilişkin tutumlarına, öz düzenleme becerilerine ve bilişüstü yetilerine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Bartın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bartın.
  • Özkul, H., ve Özden, M. (2020). Mühendislik odaklı bütünleştirilmiş STEM uygulamalarının ortaokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine ve STEM meslek ilgilerine etkisinin incelenmesi: bir karma yöntem araştırması. Eğitim ve Bilim, 45(204).
  • Öztürk, S., C. (2018). STEM eğitiminin fen bilgisi öğretmen adaylarının problem çözme ve eleştirel düşünme becerileri üzerine etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Binali Yıldırım Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
  • Pekbay, C. (2017). Fen, teknoloji, mühendislik ve matematik etkinliklerinin ortaokul öğrencileri üzerindeki etkileri. Yayımlanmamış doktora tezi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Şentürk-Konca, F., (2017). FeTeMM etkinliklerinin fen bilimleri dersindeki kavramsal anlama ve bilimsel yaratıcılık üzerindeki etkileri ve öğrenci görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
  • Şık, N., Ü. (2019). Bilimin doğası unsurlarının fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (fetemm) yaklaşımı ile öğretimi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
  • Timur, B., ve Sayıt, D. (2020). Öğretmen adaylarının bilimin doğasına yönelik görüşleri ve stem farkındalıklarının incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 195–219.
  • Uçar, R. (2019). Argümantasyonla zenginleştirilmiş STEM etkinliklerinin 7.sınıf öğrencilerinin “güneş sistemi ve ötesi” ünitesindeki akademik başarılarına, astronomiye yönelik tutumlarına, eleştirel düşünme eğilimlerine ve STEM kariyer ilgilerine etkisi. Yüksek lisans tezi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
  • Walker, C., Kisiel, E., ve Jaramillo, A. (2020). Teen astronomy cafes: exciting youth about STEM. In American Astronomical Society Meeting Abstracts# 235 (C. 235, ss. 252-06).
  • Yamak, H., Bulut, N., ve Dündar, S. (2014). 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FeTeMM etkinliklerinin etkisi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 249-265.
  • Yavuz, Ü. (2019). İlkokul fen bilimleri dersinin fen, teknoloji, mühendislik ve matematik (fetemm) etkinlikleri ile işlenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
  • Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11. Baskı).Seçkin Yayıncılık.
  • Yıldırım, B., Şahin, E., Tabaru, G. (2017). The effect of STEM practices on pre-service teachers’ beliefs on nature of science, their attitudes towards scientific research and constructivist approach. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 28.
  • Yıldırım, B., ve Selvi, M. (2018). Ortaokul öğrencilerinin STEM uygulamalarına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C: 6 Number: STEMES’18, 47-54.
  • Yüzgeç, S. (2021). STEM temelli etkinliklerle astronomi öğretiminin astronomi tutumuna etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.