1924 MUSAHABAT-I AHLAKİYE PROGRAMININ DEĞERLER VE EĞİTİMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

1924’te ilkokulun ilk üç senesinde okutulmakta olan Musahabat-ı Ahlakiye dersinin temel amaçları, olumlu kişilik özellikleri kazandırmak her düzeydeki okullarda yeniden inşa edilmiş bir eğitim sistemi aracılığıyla Cumhuriyet’in yeni nesillerine toplumsal ve siyasal düzenin, fikir dünyasını ve inançlarını benimsetmektir. Bu araştırma, 1924 İlk Mekteplerin Müfredat Programında yer alan Musahabat-ı Ahlakiye dersinin değerlere göre incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinde, doküman analizi kullanılmıştır. 1924 İlk Mekteplerin Müfredat Programı, incelenen dokümanı oluşturmaktadır. Doküman analizinde öğretim programının orijinaline Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığından ulaşılarak fotoğraflanarak alınmıştır. Veriler betimsel olarak analiz edilmiştir. Bulgulara göre değerler eğitimi açısından zengin bir içeriğe sahip olan bu dersin/programın hem amaçlarında değerler eğitimi ile ilgili açıklamalara yer verilmiş, değer ifade eden kavramlar geçmekte, değerler eğitimi için öğretmen rolleri ve değerlerin daha iyi kazandırılması için öneriler sunulduğu görülmektedir. Değer kavramı ile yakından ilişkili olarak ahlak kelimesinin çokça kullanıldığı görülmektedir. Değerler eğitiminin işlenişinde öğrencilerle samimi bir ortamda ve erdem temelinde işlenmesi tavsiye edilmektedir. Okul ve sınıf ortamları da değerlerin işlenebileceği şekilde tanzim edilmelidir. Yine değerler eğitimi ilk sınıflardan başlayarak ileriki sınıflarda kapsamı genişletilmelidir. Değerler eğitimi, tartışmalara katılım, problem çözme yöntemleri kullanılarak öğrencilerin özgürce, kişisel gelişimlerine fırsat verecek şekilde işlenmelidir. Öğretmenler de dersi işlerken yine samimi bir ortamda, çocukların karşılaşabilecekleri örnek olaylar üzerinden işlenmesine dikkat edilmelidir.

INVESTIGATION OF 1924 MUSAHABAT-I AHLAKIYE PROGRAMME IN TERMS OF VALUES AND EDUCATION

___

  • Akgül, M. (2014). Nitel Araştırmada Veri Analizi: Betimsel ve İçerik Analizi. Araştırma Yöntem ve Teknikleri İçinde. Atatürk Üniversitesi Yayınevi.
  • Akyüz, Y. (2020). Türk Eğitim Tarihi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Alabaş, R. (2018). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında İlk Mekteplerde İnsani ve Toplumsal Değerler Eğitimi: Resimli, Yeni Musâhabât-ı Ahlâkıye ve Medeniye Ders Kitabı Örneği. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 18(36), 55-87.
  • Altındağ, A. (2013). Tek Parti Döneminde (1924-1946) İlkokullarda Vatandaşlık Eğitimi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Hasan Türker), İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • APA Dictionary of Psychology. (2022). APA Dictionary of Psychology. https://dictionary.apa.org/value
  • Aslan, E. (2011). Türkiye Cumhuriyeti’nin İlkokullarda İzlediği İlk Öğretim Programı: “1924 İlk Mektepler Müfredat Programı”. İlköğretim Online, 10(2), 717-734.
  • Becerikli, S. & Yıldırım, S. G. (2020). Evaluation of Citizenship Education and Values Education in The Early Years of the Republic. International Journal of Evaluation and Research in Education (IJERE), 9(1), 45-53.
  • Benninga, J. S., Berkowitz, M. W., Kuehn, P. & Smith, K. (2006). Character and academics: What good schools do. Phi Delta Kappan, 87(6), 448-452.
  • Bozkurt, İ. & Geylani̇, N. (2021). Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Tahayyül Edilen Çocukluğun Politik Yapılandırılmasına İlişkin Değerler Aktarımı. Belgi Dergisi, 23, 169-195.
  • Brady, L. (2010). Moral Biography in Values Education. Educational Practice and Theory, 32(1), 71-79.
  • Chaitanya, M. (2017). Value Based Education and Methods, Strategies, Approaches to Impart it in Education. International Journal of Research Culture Society, 1(5), 6-10.
  • Cicioğlu, H. (1985). Türkiye Cumhuriyetinde İlk ve Ortaöğretim: Tarihi Gelişimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Companyğrafya Fakültesi Yayınları.
  • Demircioğlu, İ. H. & Tokdemir, M. A. (2008). The Role Of History Education in The Process of Construcing Values: Aims, Functions and Content. Journal of Values Education, 6(15), 69-88.
  • Demirkaya, M. (2014). Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye Adlı Ders Kitabının Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, (Yüksek Lisans Tezi), (Danışman: Prof. Dr. M. Ali Gazel). Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Demirkaya, M., Selimoğlu, S. & Gazel, A. (2021). Muallim Orhan Fuad Tarafından Kaleme Alınan “Musâhabât-ı Ahlâkiye ve Malûmât-ı Vataniye” Adlı Ders Kitaplarının Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 15, 55-68.
  • Devellioğlu, F. (2006). Osmanlıca—Türkçe Ansiklopedik Lügat (23. Baskı). Ankara: Aydın Kitabevi.
  • Dickeson, R. C. (1975). The Impact of Teachers on Student Value Dvelopment. İçinde J. J. Jelinek (Ed.), The Teaching of Values: The Third Yearbook of the Arizona Association for Supervision and Curricculum Development. Arizona Association For Supervision And Curriculum Development.
  • Ekiz, D. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Yaklaşım, Yöntem ve Teknikler. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Halstead, J. M. (2005). Values and Values Education in Schools. İçinde J. M. Halstead & M. J. Taylor (Ed.), Values in Education and Education in Values. The Falmer Press.
  • Hofstede, G. (1984). Culture’s Consequences: International Differences in Work-related Values. SAGE Publications.
  • İlk Mekteplerin Müfredat Programı. (1926). İstanbul: Millî Matbaa.
  • İstanbul İl Millî Eğitim Müdürlüğü. (2013). Değerler Eğitimi Yönergesi. http://www.istmem.com/
  • Kabaklı Çimen, L. (2019). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Rol Model Tercihleri. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1/1), 89-111.
  • Kanar, M. (t.y.). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü.
  • Karagöz, Y. (2021). SPSS 23 ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. (3. Baskı). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
  • Lickona, T. (1991). Educating for Character how our Schools can Teach Respect and Responsibility. Bantam Books.
  • Maarif Vekaleti. (1924). İlk Mekteplerin Müfredat Programı. İstanbul: Matbaa-i Âmire.
  • Malatya İl Millî Eğitim Müdürlüğü. (2019). Değerler Eğitimi Yönergesi.
  • MEB. (2018). İlkokul Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı (1, 2 ve 3. Sınıflar). Ankara.
  • Millî Eğitim Temel Kanunu, (1973). Resmi Gazete (Sayı: 14574).
  • Ozan, H. & Kuş, Z. (2021). Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Vatandaşlık Öğretim Programlarında Kimlik İnşası. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(2), 237-257.
  • Pehlivan Ağırakça, G. (2013). Mekteplerde Âhlak Eğitim ve Öğretimi: 1839-1923. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
  • Seyidoğlu, H. (2003). Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı: Toplumsal Bilimler Alanında Tez, Seminer ve Rapor Hazırlama, Bilgisayardan ve Kütüphanelerden Yararlanma Klavuzu. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
  • Superka, D. P., Johnson, P. L. & Ahrens, C. (1975). Values Education: Approaches and Materials. İçinde Educational Resources Information Center. Social Science Education Consortium.
  • Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2017). Müfredatta Yenileme ve Değişiklik Çalışmalarımız Üzerine. Ankara: Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. (2010). İlk Ders Konulu Genelge (08 Eylül 2010 Tarih ve 6312 Sayı).
  • Yarim, M. A. (2022). Analysis of Biography-Based Activities in Values Education. Journal of Family, Counseling and Education, 7(1), 49-62.
  • Yaşaroğlu, C. (2018). Öğretim Programlarında Değerler: Hayat Bilgisi Dersi Örneği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 725-733.
  • Yaşaroğlu, C. (2019). Karakter / Değer Eğitiminde Öğretim Yöntemleri ve Teknikleri. (Ed. Özer, B.) Karakter ve Değerler Eğitimi. Ankara: Pegem Yayınları.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
  • Yiğittir, S. & Er, H. (2013). Sosyal Bilgilerde Değer Eğitiminde Biyografi Kullanımı. Milli Eğitim Dergisi, 43(200), 200-219.