OKULLARDA YÜRÜTÜLEN PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİNE İLİŞKİN YAPILAN DENETİMLERİN PSİKOLOJİK DANIŞMANLAR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Bu araştırmanın amacı okul psikolojik danışmanların yürüttükleri hizmetlere yönelik yapılan denetimlerin okul psikolojik danışmanı gözünden değerlendirilmesidir. Araştırma nitel araştırma yönteminin fenomenoloji deseninde yürütülen bir çalışmadır. Araştırmada ölçüt örnekleme ve maksimum çeşitlilik örnekleme türleriyle belirlenen katılımcılar yer almıştır. Mevcut araştırmada “en az bir kere eğitim denetiminden geçmiş olmak” ölçüt olarak belirlenmiştir. Bu ölçüte uyan psikolojik danışmanlar arasından belirlenen 11 katılımcı araştırmaya dâhil edilmiştir. Araştırmada kullanılan nitel veriler araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Mevcut araştırmada verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmadaki nitel verilerin inandırıcılığının kabul edilebilir (.80) değerin üstünde olduğu (.80<.88) ve inandırıcılık koşulunu sağladığı söylenebilir. Buna göre psikolojik danışmanların denetim süreciyle ilgili deneyimlerinden elde edilen temalar denetim planı, denetim süreci, denetimin etkisi, denetmenin tutumu ve denetimde kullanılan materyal temalarında toplandığı belirlenmiştir. Psikolojik danışmanlar planlı denetimde kendilerini daha rahat ve doğal bir şekilde ifade ettiklerini belirtmişlerdir. Katılımcılar denetimin olumlu katkısının olduğunu belirtmişlerdir. Bununla birlikte psikolojik danışmanların denetim sürecinde karşılaştıkları sorunlar iletişim, denetmenin tutumu ve denetmenle iş birliğinin sağlanmasıdır. Denetmenin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmamasının önemli bir sorun olduğu belirlenmiştir. Son olarak araştırmada psikolojik danışmanların iş birliği ve iş birliğinin kurulmamasının nedenleri ile danışanlara ait bilgilerin gizliliğinin korunması temalarında sorun yaşadıkları belirlenmiştir. Konuyla ilgili olarak denetmenlerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin denetiminde yaşadıklarının belirlenmesine yönelik çalışmalar gerçekleştirilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Denetim, Eğitim Denetimi, Denetmen, Psikolojik Danışman

EVALUATION OF THE CONTROLS OF PSYCHOLOGICAL COUNSELING SERVICES AT SCHOOLS FROM THE PERSPECTIVE OF PSYCHOLOGICAL COUNSELORS

The aim of the current research is to examine the supervisions of psychological counseling and guidance services from the perspective of psychological counselors. The design of the research was carried out in the phenomenology research design, which is one of the qualitative researches. In line with the purpose of the research, 11 psychological counselors determined by criterion and homogeneous sampling method participated in the study. As a criterion for the determination of the participants, having been audited at least once in their professional life was determined. Counselors from all levels of education were included in the study in order to ensure homogeneity. A semi-structured interview form was used to collect qualitative data. The obtained findings were analyzed by content analysis method. Accordingly, it was determined that the themes obtained from the experiences of the participants about the audit process were gathered under the themes of the audit plan, audit process, the effect of the audit, the attitude of the auditor and the material used in the audit. Another finding obtained in the study is related to the problems that psychological counselors encounter during the supervision process. It has been determined that psychological counselors have problems with the themes of cooperation and non-cooperation and the protection of the confidentiality of the information belonging to the clients. Regarding the subject, studies can be carried out to determine the experiences of supervisors under the supervision of psychological counseling and guidance services.

Keywords:

Supervision, Educational Supervision, Supervisor, Psychological Counselor,

PDF

___

Akbaşlı, S. & Tunç, Z. (2019). İlkokul Öğretmenlerinin Müdürlerin Ders Denetimine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 75-92.
Arslantaş, H. İ., Tösten, R. & Avcı, Y. E. (2020). Liselerde Ders Denetimi Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 417-431.
Aslanargun, E. & Göksoy, S. (2013). Öğretmen Denetimini Kim Yapmalıdır? Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 0(20), 98-121.
Balcı, A., Aydın, İ., Yılmaz, K., Memduhoğlu, H. B. & Apaydın, Ç. (2007). Türk Eğitim Sisteminde İlköğretimin Yönetimi ve Denetimi: Mevcut Durum ve Yeni Perspektifler. (Ed. S. Özdemir, H. Bacanlı & M. Sözer). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Sistemi: Temel Sorunlar ve Çözüm Önerileri İçinde (s. 126-185). Ankara: Türk Eğitim Derneği.
Birel, F. K. & Erçek, M. K. (2019). Okul Müdürlerinin Ders Denetimine İlişkin Görüşleri. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 2(3), 169-177.
Bursalıoğlu, Z. (2013). Okul Yönetiminde Yeni Yapı ve Davranış, (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
Ceylan, M. & Sevcan, C. (2019). Evaluation of Teachers’ Views on School Managers’ Classroom Supervision. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 10(4), 490-510.
Creswell, J. W. & Clark, V. L. P. (2016). Designing and Conducting Mixed Methods Research. New York: Sage.
Çiçek Sağlam, A. (2013). Türkiye Eğitim Sisteminin Denetim Yapısı. (Ed: A. Çiçek Sağlam). Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi İçinde (s. 253-272). Ankara: Maya Akademi.
Dağlı, A. (2000). İlköğretim Öğretmenlerinin Algılarına göre İlköğretim Denetmenlerinin Ders Denetime İlişkin Davranışları. Eğitim ve Bilim, 25(118), 43-48.
Demirtaş, H. & Akarsu, M. (2016). Öğretmen Teftişini Müfettiş Yerine Okul Müdürünün Yapmasına İlişkin Öğretmen Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(2), 69-93.
Deniz, Ü. ve Saylık, N. (2018). Okul Müdürleri ve Öğretmenlerin Perspektifinden Öğretimde Denetim Problemi. Uluslararası Liderlik Çalışmaları Dergisi: Kuram ve Uygulama, 1(1), 67-80.
Dikmen, M. B. & Göksoy, S. (2021). Ortaokul Müdürlerinin Yürüttükleri Ders Denetimi Uygulamalarında Karşılaştıkları Sorunlar ve Çözüm Önerileri. EKEV Akademi Dergisi, 0(86), 351-384.
Doğan, M. (2011). Öğretmen Denetim Rehberi. http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/61/02/319223/dosyalar/2015_04/15014638_ogretmen_denetim_rehberi.pdf adresinden 28.09.2022 tarihinde erişildi.
Doğanay, E. (2006). Taşra Birimlerindeki İlk ve Ortaöğretim Kurumlarında Yürütülen Teftiş Hizmetlerinin Karşılaştırılması (Van İl Örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi: İlhami Nalçaçıoğlu). Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Dönmez, B. & Demirtaş, Ç. (2018). Okul Müdürlerinin Ders Denetimi Görevlerine İlişkin Okul Müdürleri ve Öğretmenlerin Görüşleri (Adıyaman İli Örneği). Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(29), 454-478.
Duykuluoğlu, A. (2018). Lise Müdürlerinin Ders Denetim Görevlerine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 2081-2090.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü. (2009). Teacher Evaluation. A Conceptual Framework and Examples of Country Practices. https://www.oecd.org/education/school/44568106.pdf adresinden 12.06.2022 tarihinde erişildi.
Göl, İ. (2021). Okul Yöneticilerinin Ders Denetim Sürecinin İncelenmesi. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, II(II), 59-79.
Güven, M. (2009). MEB Müfettişlerinin Okul Rehberlik Hizmetleri ve Denetimiyle İlgili Görüşleri. Uluslararası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı 22-23 Haziran 2009 İçinde (s. 171-180), Ankara.
Güven, M. (2010). MEB Müfettişlerinin Okul Rehberlik Hizmetleri ve Denetimiyle İlgili Görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 171-179.
Hatunoğlu, A. & Hatunoğlu, Y. (2006). Okullarda Verilen Rehberlik Hizmetlerinin Problem Alanları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 333-338.
Henson, K. T. (2010). Supervision: A Collaborative Approach to İnstructional İmprovement. Waveland: Long Grove, IL.
Irban, D. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Okul Müdürlerinin Ders Denetimlerine İlişkin Görüşleri. TURAN-SAM, 12(48), 411-425.
Jones, M. L. (2007). Overview of Methods. Reviewing Research Evidence for Nusing Practice. Systematic Reviews, 0(1), 61-72.
Kaya, F. & Kaya, S. (2017). Ortaöğretim Kurumlarındaki Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerinin Denetiminde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Bakanlık Denetçilerinin Görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(7), 56-75.
Koç, İ. & Akın, U. (2020). Okul Müdürlerinin Yaptıkları Ders Denetimlerinin Olumlu ve Olumsuz Yönleri: Öğretmenlerin Görüş ve Önerileri. Turkish Studies-Education, 15(1), 261-288.
Koçak, S. & Memişoğlu, S. P. (2020). Okul Müdürlerinin Denetiminin Öğretmenlerin Mesleki Gelişimine Etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 28(2), 806-819.
Köybaşı, Ş. F., Uğurlu, C. T., Bakır, A. A. & Karakuş, B. (2017). İlkokullarda Ders Denetimine İlişkin Öğretmen Görüşleri. Turkish Studies 12(4), 327-344.
Kunduz, E. (2007). İlköğretim Müfettişlerinin Çağdaş Eğitim Denetimi İlkelerine ve Kliniksel Denetime Yönelik Davranışlarına İlişkin Öğretmen Algıları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi: Muharrem Köklü). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
Memduhoğlu, H. B. & Taymur, A. (2010). Türkiye’de Eğitim Denetiminin Yeniden Yapılanmasına İlişkin Bir Model Önerisi. Uluslararası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu 22-23 Haziran 2009 İçinde (s. 146-165). Ankara: Tüm Eğitimciler ve Müfettişler Sendikası (TEM-SEN).
Memişoğlu, S. P. (2004). İlköğretim Müfettişlerinin Davranışlarına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 29(131), 30-39.
Millî Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Denetim Başkanlığı (2016). Lise ve Dengi Okullar Rehberlik ve Denetim Rehberi. https://tkb.meb.gov.tr›meb_iys_dosyalar adresinden 30.11.2022 tarihinde erişildi.
Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J. & Altman, D. G. (2009). Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and Meta-Analyses: The PRISMA Group, The PRISMA Statement. PLoS Med, 6(7), e1000097.
Özbaş, M. (2002). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Sınıf İçi Etkinliklerin Denetiminde Yapmaları Gereken ve Yapmakta Oldukları İşler Konusunda Müdür ve Öğretmen Görüşleri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). (Danışman: Dr. Öğr. Üyesi Berrin Burgaz). Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Özmen, F. & Batmaz, C. (2006). İlköğretim Okul Müdürlerinin Öğretmen Denetimindeki Etkililikleri: Hizmet Yılı ve Görev Türü Değişkenine göre Öğretmen Görüşleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 102-120.
Parmaksız, İ. & Ayşe, G. (2018). Okul Psikolojik Danışmanlarının Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetlerinin Yürütülmesinde Karşılaştıkları Güçlükler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(47), 247-265.
Patton, M. Q. (2014). Qualitative Research and Evaluation Methods: Integrating Theory and Practice. London: Sage Publications.
Resmi Gazete. (2010). Denetim Görevlilerinin Uyacakları Mesleki Etik Davranış İlkeleri Hakkında Yönetmelik. https://www.resmigazete.gov.tr/ adresinden 14.06.2022 tarihinde erişildi.
Sabancı, A. & Akcan, N. (2019). Okul Müdürlerinin Ders Denetimi Görevlerinin Rehberlik Etkililiği Açısından Değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(5), 1893-1910.
Sandelowski, M. & Barroso, J. (2007). Handbook for Synthesizing Qualitative Research. New York: Springer Publishing.
Sarışık, S., Sarışık, S., Gürel, M. & Dönmez, S. (2021). Ortaokullarda Okul Müdürlerinin Ders Denetimi Süreçlerine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. Sinerji Uluslararası Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(1), 1-17.
Sullivan, S. & Glanz, J. (2000). Alternative Approaches to Supervision: Cases from the Field. Journal of Curriculum and Supervision, 15(3), 212-235.
Sullivan, S. & Glanz, J. (2005). Supervision That İmproves Teaching, Strategies and Techniques, (2. Baskı). California: Sage Publication.
Şahin, A., Bilecik, T. & Saçlı, B. (2020). Ortaokul Öğretmenlerinin Sınıf İçi Denetime İlişkin Görüşleri. Asya Studies, 4(13), 1-15.
Taşdan, M. (2008). Çağdaş Eğitim Denetiminde Meslektaş Yardımlaşması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(1), 69-92.
Taymaz, H. (2011). Eğitim Sisteminde Teftiş. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Taymaz, H. (2015). İlköğretim ve Ortaöğretim Okul Müdürleri İçin Okul Yönetimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Türk Dil Kurumu. (2015). Denetim. http://www.tdk.gov.tr/ adresinden 01.06.2022 tarihinde erişildi.
Uçar, R. (2012). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Sınıflarındaki Denetim Uygulamalarına İlişkin Görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 82-96.
Uygur, M. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Ders Denetimine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. Journal of Social Sciences and Education, 3(1), 400-411.
Ünal, S; Ümmet, D. ve İnal, A. (2010). İlköğretim Okullarında Yapılan Denetimlerde Müfettişlerin Tutum ve Davranışlarının Öğretmenler Tarafından Değerlendirilmesi. II. Uluslararası Katılımlı Ulusal Eğitim Denetimi Sempozyumu 23-25 Haziran 2010 İçinde (s. 494-500). Kütahya: Tüm Eğitimciler ve Müfettişler Sendikası (TEM-SEN).
Yeşil, D. ve Kış, A. (2015). Okul Müdürlerinin Ders Denetimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(3).
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz K. (2009) Okul Müdürlerinin Denetim Görevi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 19-35.
Yılmaz, M. (1998), İlköğretim Okullarında Ders Teftişinde Karşılaşılan Sorunlar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). (Danışman: Doç. Dr. İnayet Pehlivan). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.