Birinci Dünya Savaşı'nda doğu cephesi'nde salgın hastalıklar: Kolera ve kolera ile mücadele

Türk ve dünya tarihi açısından dönüm noktası teşkil eden Birinci Dünya Savaşında her anlamda büyük mücadeleler verilmiştir. Büyük Harp sırasında Doğu Cephesinde; göç, işgal, coğrafi durum ve ağır iklim şartları ile malzeme sıkıntısının neden olduğu olumsuzlukların yanı sıra hastalıklarla da mücadele edilmiş, ancak bu mücadele hiç de kolay olmamıştır. Savaş bölgesindeki sağlık hizmetleri zor şartlar altında yürütülebilmiş ve hastalıklarla mücadele edilmeye çalışılmıştır. Birinci Dünya Savaşında Doğu Cephesinde savaş ortamı ve kış şartlarının olumsuzlukları göz önünde bulundurulduğunda birtakım hastalıklar salgın şeklini almış ve askeri yıpratmıştır. Bu cephede görülen salgın hastalıklardan biri de koleradır. Kolera ile mücadele kapsamında genel bir talimatname yayımlanmış; karantina, tecrit gibi tedbirlerin yanı sıra gaita tahlili, aşı gibi teşhis ve tedaviye yönelik uygulamalar hayata geçirilmiştir.

Epidemics of the First World War in the eastern front: Cholera and the fight against cholera

Great struggles were given in various aspects during the First World War, which constitutes the turning point in Turkish and World history. During this Great War, diseases were also fought against in the Eastern Front besides the unfavorable conditions such as migration, occupation, geographical conditions, severe climate conditions and lack of equipment. This fight was not that easy. Nevertheless, the health care service and the fight against diseases were tried to be maintained in the war zone under difficult conditions. Due to the war and harsh winter conditions in the Eastern Front during the War, some diseases became epidemics and wore down the soldiers. One of the epidemics witnessed in this front was cholera. Within the scope of the fights against cholera, general instructions were published; and some measures were taken for diagnosis and treatment, such as quarantine, isolation, feces tests and vaccination.

___

  • 1. Arşivler
  • Genelkurmay Askerî Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Başkanlığı Arşivi; Birinci Dünya Harbi (BDH) Koleksiyonu.
  • 2. Telif Eserler
  • Akbayar, Nuri (2001), Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
  • Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi Kafkas Cephesi 3’üncü Ordu Harekâtı (1993), C 2, İkinci Kitap, Gnkur.ATASE Bşk.lığı Yayınları, Ankara.
  • Çakmak, Fevzi (2005), Birinci Dünya Savaşı’nda Doğu Cephesi, Gnkur. ATASE ve Denetleme Başkanlığı Yayınlara, Ankara, Genelkurmay Basımevi.
  • Kuntman, M.Derviş (2009), Bir Doktorun Harp ve Memleket Anıları, drl.(E)Prof.Tbp.Kd.Alb.Metin Özata, Gnkur.ATASE Bşk.lığı Yayınları, Ankara.
  • Özbay, Kemal (1976), Türk Asker Hekimliği Tarihi ve Asker Hastaneleri, C 1, İstanbul.
  • Özdemir, Hikmet (2005), Salgın Hastalıklardan Ölümler 1914-1918, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • Sağlam, Tevfik (1941), Büyük Harp’te 3’üncü Orduda Sıhhi Hizmet, İstanbul: Askerî Matbaa.
  • Tonguç, Faik (1999), Birinci Dünya Savaşı’nda Bir Yedek Subayın Anıları, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
  • Türk Ansiklopedisi (1975), C 22, Millî Eğitim Basımevi, Ankara.
  • Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi Osmanlı Devri Birinci Dünya Harbi İdari Faaliyetler ve Lojistik (1985), C 10, Gnkur.ATASE Bşk.lığı Yayınları, Ankara.