BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA RUSYA’DAKİ SİVİL OSMANLI ESİRLERİ
Bu makalede, 1914-1918 yıllarında Rusya'da Osmanlı uyruklu sivillere uygulanan sivil tutuklama rejimi analiz edilecektir. Rusya Federasyonu arşiv fonlarında bulunan dokümanlardan istifade edilerek söz konusu tutukluların sosyal ve hukuki statüleri açıklanıp tutuklama rejiminin bazı olumlu ve olumsuz tarafları detaylı şekilde analiz edilecektir. Sonuç olarak sivil tutuklama rejiminin savaş esirlerine uygulan rejimden farklı bir sistem olduğu ortaya konularak sivil tutukluların güvenlik açısından denetimi, emek potansiyellerinin kullanımı, mülkiyet hakları ve diğer kişisel özgürlüklerinin sınırları gibi konular üzerinde durulacaktır
OTTOMAN CIVILIAN PRISONERS IN RUSSIA DURING THE FIRST WORLD WAR
This article reconstructs the regime of civilian captivity applied to the Ottoman subjects in Russia between 1914 and 1918. Using documents in the archives of the Russian Federation, the authors discuss the social and legal status of those prisoners, and provide a detailed analysis of the benefits and drawbacks of the captivity regime. In conclusion, the article points that the regime of civilian captivity differed from military captivity, and underlines the issues such as control of the prisoners for security, use of their labor potential, and limits of their property rights and other personal liberties
___
- Arhiv Vneşney Politiki Rossiyskoy Imperii (AVPRI, Foreign Policy Archives of the Russian Empire, Moscow). Fon 160.
- Gosudarstvennıy Arhiv Kurskoy Oblasti (GAKO, State Archive of the Kursk region, Kursk). Fon 1.
- Gosudarstvennıy Arhiv Rossiyskoy Federatsii (GARF, State Archive of the Russian Federation, Moscow). Fon Р-3333, Fon 826.
- Gosudarstvennıy Arhiv Ryazanskoy Oblasti (GARO, State Archive of the Ryazan Region, Ryazan ). Fon 19.
- Gosudarstvennıy Arhiv Tambovskoy Oblasti (GATO, State Archive of the Tambov region, Tambov). Fon 2.
- Gosudarstvennıy Arhiv Voronezhskoy oblasti (GAVO, State Archive of the Voronezh region, Voronezh). Fon И-19.
- Gosudarstvennıy Arhiv Yaroslavskoy Oblasti (GAYAO, State Archive of the Yaroslavl region, Yaroslavl). Fon 73.
- Gosudarstvennıy İstoricheskiy Arhiv (RGIA, Russian State Historical Archive, Saint-Petersburg). Fon 1276.
- Rossiyskiy Gosudarstvennyy Arhiv Voyenno-Morskogo Flota (RGA VMF, Russian State Archive of the Navy, Saint-Petersburg). Fon 609.
- Rossiyskiy Gosudarstvennyy Voyenno-istoricheskiy Arhiv (RGVIA, Russian State Military Historical Archive, Moscow). Fon 970.
- Tsentralnıy Gosudarstvennıy İstoricheskiy Arhiv Sankt-Peterburga (TSGIA SPb, Central State Historical Archive in Saint-Petersburg, SaintPetersburg). Fon 309.
- Kitap ve Makaleler AKGÜN, S.K. - ULUĞTEKİN, M.; Birinci Dünya Savaşı Sonunda İskandinavya’dan Sibirya’ya Hilâl-i Ahmer Hizmetinde Akçuraoğlu Yusuf, Ankara: Türkiye Kızılay Derneği Yayınları, 2009.
- ARSLAN, Nebahat Oran; Birinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’deki Rus Savaş Esirleri, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 2008.
- ASLAN, Betül; I. Dünya Savaşı Esnasında “Azerbaycan Türklerinin Anadolu Türklerine Kardaş Kömeği (Yardımı)” ve Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriyyesi, Ankara, 2000.
- ASLAN, Betül; I. Dünya Savaşı Esnasında Nargin Adası’nda Türk Esirler, AÜ Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S 42, Erzurum, 2010.
- BALCI, Ramazan; Tarihin Sarıkamış Duruşması, İstanbul, 2006.
- BONDARENKO, YeYu; İnostrannıye Voyennoplennıye na Dalnem Vostoke Possii (1914-1956), Dissert. doktora istor. nauk., Vladivostok, 2004.
- Dokumentı Vneşney Politiki SSSR; C 1 (7 Kasım 1917-31 Aralık 1918), ed. İ.DINERŞTEYN. Moskova, 1959.
- FAİZOV, S.F.; Pismo Musulman Nişnego Novgoroda İspolkomu Vserossiyskogo Musulmanskogo Soveta o Bedstvennom Polojenii Turetskih Plennıh v Nijegorodskom Lagere, Оt Stambula do Moskvı, Sbornik Statey v Çest Stoletiya Prof. A.F. Millera, Moskova, 2003.
- KALYAKİNA, A.V.; Poddanıye Stran-Uçastnits Çetvernogo Coyuza v Saratovskom Povoljye (1914-1922), Avtoreferat kand. diss., Saratov, 2013.
- KÖSTÜKLÜ, Nuri; I. Dünya Savaşı’nda Rusya’nın Ukrayna ve Diğer Bölgelerindeki Türk Savaş Esirlerine Dair Bazı Tespitler, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt: XXVIII, Temmuz 2012, S 83.
- KUTLU, Cemil; I. Dünya Savaşı’nda Rusya’daki Türk Savaş Esirleri ve Bunların Yurda Döndürülme Faaliyetleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi, AİİT Enstitüsü, Erzurum, 1997.
- POZNAHİREV, V.V.; Turetskiye Voyennoplennıye i Grajdanskiye Plennıye v Rossii v 1914-1924: Dokumentı Faktı. İssledovaniya. St. Petersburg, 2014.
- SİBGATULLİNA, Alfina; İki İmparatorluk Arasında Rusyalı Müslüman Türkler, Doğu Kütüphanesi, İstanbul, 2014.
- SİBGATULLİNA, A.T.; Kontaktı Türok-Musulman Rossiyskoy ı Osmanskoy İmperiy na Rubeje XIX - XX vv. Moskova, 2010.
- Sobraniye Uzakoneniy ı Rasporyajeniy Pravıtelstva; 1914, № 209. St. 2104.
- TAŞKIRAN, Cemalettin; I. Dünya Savaşı’nda Türk Esirleri, Ana Ben Ölmedim, İstanbul, İş Bankası, 2001.
- TİHONOV A.V.; Vse… Poimenovannıye Yest Turetskopoddannıye, a Potomu i Bıli Zaderjanı, Voyenno-İstoriçeskiy Jurnal, № 5, 2013.
- YANIKDAĞ, Yücel; Millete Deva Olmak, Osmanlı Savaş Esirleri Tıp ve Milliyetçilik 1914-1939, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2014.
- YANIKDAĞ, Yücel; Ottoman Prisoners of War in Russia, 1914-22, Journal of Contemporary History, S 34: 69-85, 1999.
- ISSN: 1303-9342
- Yayın Aralığı: Yıllık
- Başlangıç: 1976
- Yayıncı: MSB Arşiv ve Askerî Tarih Daire Başkanlığı