EFSANE VE MİTOLOJİ ÜZERİNE GENEL BİR DEĞERLENDİRME VE EFSANE MİTOLOJİ İLİŞKİŞİ

Efsane, anlatıma dayalı bir halk edebiyatı türüdür ve sanatlı bir anlatıma sahip olmayışıyla destandan ayrılır. Efsaneler çoğunlukla olağanüstü olayları, insanüstü güçleri ele alır, olayları gerçekten uzaklaştırarak anlatır ve konusu bir kişi, bir yer veya bir olaydır.  Efsanelerde kısmen kutsiyet vardır.  Efsaneler dünyanın yaratılışı ve sonu ile ilgili, tarihi, tabiatüstü şahıslar ve varlıklar üzerine ve dini olmak üzere sınıflandırılır. Mitoloji tarih öncesine dayanan efsane olarak tanımlanır. Mitoloji teogonik mitler, kozmogonik mitler, antropogonik mitler, eskatolojik mitler olarak sınıflandırılır. Mitoloji, ilk insanın bilimi ve toplumların bilinçaltıdır. Bu çalışmada, efsane ve mitoloji ilişkisi üzerine genel bir değerlendirme yapılmış ve efsane mitoloji ilişkisi ortaya konmuştur.

General Evaluation on Legend and Mythology and Legend Mytology Relation

Legend is a kind of folk literature based on narrative, and is separated from destiny by lack of an artistic narrative. Legend s mostly  deal with extraordinary events, superhuman powers, tell the events by moving away from reality and subject is a person, a place, or a cause. Part of the legends are sacred. The legends are classified as legend on the creation and the end of the world, legend on history, legend on extraordinary  persons and creations, and legend on religion. Mythology is defined as a legend based on prehistoric.  Mythology classified as teogonic myths, cosmogonic myths, anthropogonical myths, eskatological myths. Mythology is the science of  the first man and consciousness of the first consciousness of  societies. In this study, a general evaluation on mythology and mythology relation was made.
Keywords:

Myth Legend,

___

  • 1. ÖZKAN, Ali Rafet. Din - Mitoloji İlişkisi EKEV Akademi Dergisi Yıl: 6 Sayı: 11 (Bahar 2002) 9-202. Ansiklopedim. http://www.ansiklopedim.net3. Azra Erhat, Mitoloji Sözlüğü, İstanbul 1972, s. 5-74. Boratav, Pertev Naili, 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, İstanbul 1969.5. Büyük Türkçe Sözlük http://www.tdk.gov.tr6. Çoruhlu, Yaşar, Türk Mitolojisinin ABC’si, İstanbul 1998.7. Develioğlu, Ferit, Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat, Ankara.8. Erhat, Azra, Mitoloji Sözlüğü, İstanbul 1972.9. Helimoğlu Yavuz, Muhsine, Diyarbakır Efsaneleri, Ankara 1993.10. İnan, Abdulkadir, Tarihte ve Bugün Şamanizm, Ankara 1945.11. Köksel, Behiye. Gazi Antep Efsanelerinde Şekil Değiştirme Motifi Üzerine, bildiri http://turkoloji.cu.edu.tr/CUKUROVA/sempozyum/semp_3/koksel.php12. Köprülü, M. Fuat, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, İstanbul 1919.13. Necatigil, Behçet, (1978), 100 Soruda Mitologya, Gerçek Yayınevi, 3. Baskı, İstanbul.14. Ögel, Bahaeddin, Türk Mitolojisi C.I-II, İstanbul 1997.15. Ögel, Bahaeddin, Türk Mitolojisi, Ankara 1989.16. Püsküllüoğlu, Ali, Anadolu Efsaneleri, İstanbul 1984, Giriş17. Radlof, w., Sibirya’dan, terc. A. A. Temir, C.I-II, 1964.18. Sakaoğlu, Saim, 101 Anadolu Efsanesi, Ankara 1989.19. Sakaoğlu, Saim, Efsane Araştırmaları, Konya 1992.20. Türk Ansiklopedisi, Ankara: Milli Eğitim Basımevi 1966.21. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Dergah yayınları İstanbul 1979.22. Ülkütaşır, M.Şakir,Türklerde Ağaç Kültü, Türk Halk Bilgisine Ait Araştırmalar, İstanbul 1938.