Osmanlı Modernleşme Döneminde Çüngüş Nahiyesinde Rüşdiye Mektebi

Osmanlı Devleti’nin geleneksel eğitim kurumları sıbyan mektepleri ve medreselerdir. Bu eğitim kurumları toplumun ve çağın ihtiyaçlarını karşılamayınca XIX. yüzyılın ortalarından itibaren eğitim sisteminde değişikliğe gidilmiştir. Bu kapsamda ibtidâî, rüşdiye ve idâdî gibi eğitim kurumları açılmıştır. XIX. yüzyılın ikinci yarısında Maden Sancağına bağlı bir nahiye olan Çüngüş’te de bir adet rüşdiye mektebi açılmıştır. 1871 yılı ortalarında açılan Rüşdiye Mektebine Hacı Mustafa Raşid Efendi muallim-i sani (ikinci öğretmen) olarak atanmıştır. Çüngüş Rüşdiye Mektebi’nin tarihi seyri adeta Mustafa Raşid Efendi’nin hayat hikayesi ile paralellik arz etmektedir. Zira Mustafa Raşid Efendi yaklaşık 35 yıl Çüngüş Rüşdiye Mektebinde görev yapmıştır. Çok yoğun bir öğrenci potansiyeline sahip olmamasına rağmen Çüngüş Rüşdiye Mektebi varlığını kesintisiz bir şekilde devam ettirmiştir.

___

Yıldız, Hatip Yıldız, Diyarbekir Vilayetinde Eğitim, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014