Toplumsal Bellek ve Kimlik Amerikan Figüratif Resmine Bir Bakış

Öz Amerikan toplumsal yaşam normlarının, birey üzerinde yarattığı etnik, kültürel ve sosyal etkinin, ilk bakışta, açık göstergelerde görünmeyen; ancak toplumsal yaşamının kodlarına inildiğinde, “görünen” ile “gerçeklik” arasındaki boşluğa odaklanarak, sanatlarını bu yönde biçimleyen Victor Arnautoff’dan Kara Walker’a değin birçok Amerikan figüratif resim sanatçısı vardır. Söz konusu sanatçılar, yaşadıkları toplumun, ötekileştirdiği bireylerin, sosyal grupların ya da daha geniş halk kitlelerinin, hem resmi politikalarla hem de ekonomik temelli ayrışmaları bağlamında, toplumsal belleğe kazınmış stereotiplerin “kimlik sorunsalı” olarak, özellikle 1930’lu yıllardan günümüze değin Amerika’nın sosyo-politik kültür göstergelerinde beliren, kronik bir olgu haline dönüşmüştür. Bu bağlamda, Amerikan modern sanatının, Avrupa kökenli ana akım (Soyut Dışavurumcu), sanat mecrasının dışında hareket eden, kimi sanatçılar, Amerikan figüratif sanatın tarihsel koşulları bağlamında, toplumsal bellek katmanlarını oluşturan; ırk (soy), cinsiyet ve şiddet gibi olgular üzerinden giderek, sanat yaratımlarının (üretici etkinlik), düşünsel ve biçimsel eylem alanları olarak algılamaktadırlar. Bu makalede, sanat yaratımlarının, insanı sarsan ve insan zihnin derinliklerinde iz bırakan imgelerin biçimlendiği; düşünce, politik sanat nosyonu, toplumsal bellek ve kimlik bağlamında, seçilmiş kimi 20. yüzyıl Amerikan figüratif resim sanatı alanında yaratımlarda bulunan sanatçıların, bazı yapıtları ele alınarak tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Amerikan Figüratif Resmi, Şiddet, Gerçeklik, Toplumsal Bellek, Kimlik

PDF

___

Kaynakça Bauman, Z. (1997). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat, çev. İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Benhabib, Ş. (1999). Modernizm, Evrensellik ve Birey Çağdaş Ahlâk Felsefesine Katkılar, çev. Mehmet Küçük, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Clark, T. (2011). Sanat ve Propaganda, çev. Esin Hoşsucu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Schudson, M. (2007). “Kolektif Bellekte Çarpıtma Dinamikleri,” Cogito, Bellek: Öncesiz, Sonrasız. (50), 181.
Sen, A. (2006). Kimlik ve Şiddet, çev. Ahmet Kardam, İstanbul: Türk Henkel Yayınları.
Fineberg, J. (2014). 1940’ tan Günümüze Sanat: Varlık Stratejileri, çev. Simber Atay Eskier- Göral Erinç Yılmaz, İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
Zinn, H. (2000). Öteki Amerika, çev. Seyfi Öngider, İstanbul: Aykırı Yayıncılık.
Zinn, H. (2005). Amerika Birleşik Devletleri Halklarının Tarihi, çev. Sevinç Sayan Özer, Ankara: İmge Kitabevi.
İnternet Kaynakları
Ligon, G., Roportaj, “Sanat ve Kimlik” (Modern Sanat Müzesi (MoMA) / Modern Sanat ve Fikirler), https://www.youtube.com/watch?v=NJXsCWu6F3g, Erişim tarihi: 14.10.2019.
Görsel Kaynaklar
Görsel 1. Arnautoff, V. ,“George Washington’un Hayatı”, George Washington Lisesi Duvar Resmi, 1936, San Francisco. https://www.kqed.org/arts/13860237/this-is-reparations-s-f-school-board-votes-to-paint-over-controversial-high-school-mural, Erişim tarihi: 22.09.2019.
Görsel 2. R. Bearden, “Ritüelin Egemenliği: Vaftiz”, 23.2 x 30.5 cm, Mukavva Üzerine Karışık Teknik, 1964. https://www.flickr.com/photos/24364447@N05/13894168155, Erişim tarihi: 27.09.2019.
Görsel 3. Ringgold, F., “Bayrak Kanıyor”, Tuval Üzerine Yağlıboya, 1.82 x 2.43 cm, 1967. https://www.npr.org/2013/07/28/205773230/stories-of-race-in-america-captured-on-quilt-and-canvas, Erişim tarihi: 11.10.2019.
Görsel 4. Ligon, G., “Kaçaklar”, Her Biri 40.6 × 30.5 cm, 1993. https://www.artsy.net/artwork/glenn-ligon-runaways-1, Erişim tarihi: 16.10.2019.
Görsel 5. Ligon, G., “Kaçaklar”, Ayrıntı, 40.6 × 30.5 cm, 1993. https://www.whitney.org/WatchAndListen/723, Erişim tarihi: 21.10.2019.
Görsel 6. Walker, K., “Masumların Katliamı (Bir Şeyden Suçlu Olabilirler)”, Tuval üzerine Karışık Teknik, 200,7 × 558,8 cm, 2016. https://www.mfah.org/art/detail/137056?returnUrl=%2Fart%2Fsearch, Erişim tarihi: 23.10.2019.