Dijital Çağda Kompozit Portreler

Öz Yaklaşık elli yıldır dijital teknolojilerin sanat ortamına müdahalesi ile sanatçının kendisi, izleyici, malzeme, ortam ve anlayışlar dönüşmekte, sınırlar ortadan kalkmakta ve bu süreçte portre sanatı da yeniden çözümlenmektedir. Tarihin her döneminde olduğu gibi, bugün de portreler, dijital kimlikleri ve yeniden tanımlanan bedenleri ile bireylerin ve deneyimlerin öyküsünü aktarmaya devam etmektedir. Dijital teknolojiler, insan yüzünün bir yansıması olarak portrelerin üretim ve tüketimine ilişkin birçok olasılık sunmaktadır. Çok sayıda görüntüden tek bir imaj üretimi bağlamında kompozit portreler, bir çok farklı kimliğin ve gerçekliğin bir arada sunulduğu sanal varoluşlar olarak ölümsüzlüğe kavuşmaktadır. Bu çalışmada literatür tarama modeli kullanılarak, Nancy Burson, Orlan ve Eva-Franco Mattes çiftinin dijital portrelerine ilişkin yazılı ve çevrimiçi kaynaklar, dijital çağda portrenin dönüşümünü yorumlamak üzere incelenmiştir.

___

  • Cala‐Lesina, G. (2011). Orlan’s Self‐Hybridizations: Collective Utopia or Twenty‐First‐Century Primitivism?, Third Text, 25(2), p.177-189.
  • Glowski, J. M. (2006). Charles A. Csuri Beyond Boundaries, 1963-present, College of the Arts, The Ohio State University Heartney, E. (2008). Sanat ve Bugün, İstanbul: Akbank Yayınları.
  • İskender, K. (1997). “Portre”, Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Cilt 3, İstanbul: Yem Yayınları, s.1504 -1505.
  • Leppert, R. (2009). Sanatta Anlamın Görüntüsü, İmgelerin Toplumsal İşlevi, (çev.) İsmail Türkmen, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Papila, A. (2007). “Kimliğin Anlatım Aracı Olarak Sanat”, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1(1), s.176-190.
  • Paul, C. (2008). Digital Art, London: Thames and Hudson.
  • Sezer, I. (2014). Geleneksel Portre Fotoğrafından Sanal Portreye Dönüşüm Aracı; Bileşik Fotoğraf, Uluslararası Sanat ve Tasarım Kongresi, Sözlü ve Poster Bildiriler, 01, s.66-70, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi.
  • Shanken, E. (2012). Sanat ve Elektronik Medya. Çev. Osman Akınhay, İstanbul: Akbank Yayınları.
  • Veneciano, J. D., Garelick, R. K. (2010). Fabulous Orlan and the Harlequin Patchwork Self, Lincoln and London: University of Nebraska Press.
  • İnternet Kaynakları
  • Aceti, L. (2011). “Digital Portraits of Transculturalism-London”, https://www. leoalmanac.org/ digital-portraits-of-transculturalism-london/, Erişim tarihi: 08.01.2016.
  • Augment. (2014.) “Masques, Pekin Opera Facing Designs & Réalité Augmentée : when Augment meets contemporary arts”, https://www.augment.com/blog/masques-pekin-opera-facingdesigns-realite-augmentee-when-augment-meets-contemporary-arts/, Erişim tarihi: 15.03.2019.
  • Burson, N. (2018). “Trump Images 2015-2018”, http://nancyburson.com/trump-images-2015- 2018/, Erişim tarihi: 14.03.2019.
  • Cleland, K. (2008). “The new face of portraiture in a digital age”, Sergi Kataloğu, https://www.kathycleland.com/wp-content/uploads/F2F_Catalogue.pdf, Erişim tarihi: 11.05.2019.
  • Contemporary Art. (2011). “Nancy Burson: Race, Beauty, & Power,” http://www.marthagarzon. com/contemporary_art/2011/02/nancy-burson-race-beauty-power/, Erişim tarihi: 17.01.2017.
  • Dinnen, Z. (2012). “Pictures of Self-Portraits: Eva and Franco Mattes’ Avatar Portraits”. http://mediacommons.org/imr/2012/04/16/pictures-self-portraits-eva-and-franco-mattesavatar-portraits, Erişim tarihi: 17.10.2014.
  • Holmes a Court Gallery. (2012). Orlan, http://www.holmesacourtgallery.com.au/article/orlan, Erişim tarihi: 20.09.2014.
  • “Kompozit”, Türk Dil Kurumu Güncel Sözlük, https://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi: 24.12.2019. Michel Rein Gallery. (2008). ORLAN, Native-American Self-Hybridizations, http://michelrein.com/cspdocs/exhibition/files/ORLAN_cp.ENG.pdf, Erişim tarihi: 20.09.2014.
  • Pernet, D. (2014). “ORLAN Masques, Pekin Opera Facing Designs & Realite Augmentee", https://ashadedviewonfashion.com/2014/09/07/orlan-masques-pekin-opera-facing-designsrealite-augmentee-september-6-october-2014-2/, Erişim tarihi: 15.03.2019.
  • “Portre”, Türk Dil Kurumu Güncel Sözlük, https://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi: 10.09.2019.
  • Postmasters Gallery. (2007). Eva & Franco mattes "13 most beautiful avatars", http://www.postmastersart.com/archive/01org_07/01org_07.html#, Erişim tarihi: 18.01.2017.
  • Shindler, K. (2010). “Life After Death: An Interview with Eva and Franc Mattes". http://magazine.art21.org/2010/05/28/life-after-death-an-interview-with-eva-and-francomattes/#.XYZubFUzbmh, Erişim tarihi: 18.01.2017.
  • Quaid, R. (2018). “Trump and Putin Face Off Then Become Trutin”, http://www.renega detribune.com/trump-and-putin-face-off-then-become-trutin/, Erişim tarihi: 14.03.2019.
  • Görsel Kaynaklar
  • Görsel 1. Nancy Burson, Etan Patz Update (Age 6 to Age 13), 1984, Composite Silver Prints, 11 x 14 inç. http://nancyburson.com/wp-content/uploads/2018/02/Etan-Patz.jpg, Erişim tarihi: 18.10.2014.
  • Görsel 2. Charles A. Csuri, Aging Process, 1967, Ink on paper, IBM 7094 and drum plotter. 38 x 94 cm, https://digitalartarchive.siggraph.org/artwork/charles-a-csuri-aging-process/, Erişim tarihi: 08.01.2016.
  • Görsel 3. Nancy Burson, Trump Images Serisi, Time Cover (19 Temmuz 2018), 2018, https://i1.wp.com/www.earlyintime.com/wp-content/uploads/2018/07/31-1.png?resize= 769%2C430, Erişim tarihi: 14.03.2019.
  • Görsel 4. Orlan, Self-Hybridization Serisi, 1998-2008
  • (a) Refiguration Self-Hybridization, Pre-Columbian series, n°32, 1998, archival inkjet print, 90 x 60 cm, edition of 7, http://www.holmesacourtgallery.com.au/article/orlan, Erişim tarihi: 20.09.2014.
  • (b) African Self-Hybridization, Mask of Nigerian Woman with Face of Euro-Parisian Woman, 49 x 61 in, color photograph, 2000, http://www.orlan.eu/wp-content/gallery/self-hybridationsquotafricanquot-2000-2003/african17_0.jpg, Erişim tarihi: 20.09.2014.
  • Görsel 5. Orlan, Beijing Opera Self-Hybridation, 2014, http://www.orlan.eu/portfolio/selfhybridations-chinoises-2014/ , Erişim tarihi: 14.03.2019.
  • (a) Orlan, Beijing Opera Self-Hybridation, n01, Color Print, 120x120 cm, 2014.
  • (b)Orlan, Beijing Opera Self-Hybridation, n04, Color Print, 120x120 cm, 2014.
  • (c) Orlan, Beijing Opera Self-Hybridation, n09, Color Print, 120x120 cm, 2014.
  • Görsel 6. Orlan, Masques, Opéra de Pékin, Facing Designs & Réalité augmentée 2014, video görüntüsü https://vimeo.com/212612611, Erişim tarihi: 14.03.2019.
  • Görsel 7 .Eva ve Franco Mattes, 13 Most Beautiful Avatars, Sanal Sergi görüntüsü, Ars Virtua, Second Life, 2006-2007, http://lifeofmo.blogspot.com/2006/11/13-most-beautiful-avatars. html, Erişim tarihi:18.01.2017.
  • Görsel 8. Eva ve Franco Mattes, 13 Most Beautiful Avatars, Sergi Görüntüsü, Postmasters Gallery, NY, 2007, http://0100101110101101.org/portraits/, Erişim tarihi: 18.01.2017.
  • Görsel 9. Eva ve Franco Mattes, 13 Most Beautiful Avatars, 2006-2007
  • a) Harpo Jedburgh, 2006, digital print on canvas 36 x 48 inches, http://www.postmastersart.com/archive/01org_07/02%20Harpo%20Jedburgh.html Erişim tarihi: 18.01.2017.
  • b) Lanai Jarrico, 2006, digital print on canvas, 36 x 48 inches, http://www.postmastersart.com/archive/01org_07/05%20Lanai%20Jarrico.html Erişim tarihi: 18.01.2017.
  • c) Nubiian Craven, 2006, digital print on canvas, 36 x 48 inches, http://www.postmastersart.com/archive/01org_07/06%20Nubiian%20Craven.html Erişim tarihi: 18.01.2017.