Zekiye KARAÇAM, Ayşe ŞENOĞLU, Ayden ÇOBAN

İstenmeyen Gebelikler ve İsteyerek Yapılan Düşüklerin Değerlendirilmesi

İstenmeyen gebelikler ve buna bağlı oluşan isteyerek yapılan düşükler önemli bir kadın sağlığı sorunudur ve doğurganlıkdönemindeki kadınların ölüm nedenleri arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Gelişmekte olan ülkelerde her yıl, yaklaşık25 milyon güvenli olmayan kürtajın gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Ayrıca her yıl anne ölüm nedenlerinin %4.7-13.2'si güvenli olmayan düşüklerden kaynaklandığı bildirilmektedir. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2013 yılısonuçlarına göre, tüm doğumların %13’ünün istenmediği, gebeliklerin %11’inin planlanmadığı, kadınların %23’ününen az bir kez kendiliğinden düşük ve %14’ünün en az bir kez isteyerek düşük yaptığı belirtilmiştir. Aile planlamasınınamaçlarından biri de istenmeyen gebeliklerin önlenmesidir. Bireysel veya dini inançlar, gebeliğin risklerine yönelikyetersiz bilgi, kadının kendi kararlarını verememesi, doğum kontrol yöntemlerine ulaşmada yetersizlik, doğum kontrolyöntemlerini etkili ve doğru kullanmada başarısızlık, doğum kontrol yöntemlerinin hiç kullanılmaması istenmeyengebeliklerin oluşumuna neden olmaktadır. İstenmeyen gebeliklerin önlenmesi için uygun aile planlaması yöntemininkullanılması ve gebeliği önleyici korunma yöntemlerine her bireyin ulaşmasının sağlanmasında ebeler önemli rolüstlenebilirler. Bu kapsamda alınacak önlemler sonucunda anne ölümlerinin önemli oranda azalacağı düşünülmektedir.

Evaluation of Unintended Pregnancies and Induced Abortions

Unintended pregnancies and related induced abortions are an important issue of women's health and are among the leading causes of death in women of reproductive age. It is estimated that about 25 million unsafe abortions are performed each year in developing countries. In addition, 4.7-13.2% of maternal causes of death are caused by unsafe abortions each year. According to the 2013 results Turkish Demographic and Health Survey. of all the births 13% are undesired, 11 % of pregnancies are unplanned, 23% of women had spontaneous abortion at least once, and 14% had an intentional abortion at least once. One of the aims of family planning is to prevent unintended pregnancies. Personal or religious beliefs, lack of knowledge about pregnancy risks, limitation of woman's right to decision, inadequacy in reaching contraceptive methods, failure to use contraceptive methods effectively and correctly cause unintended pregnancy. The midwife may play an important role in appropriate family planning methods to prevent unintended pregnancies and adolescent pregnancies and ensuring each individual achieves preventive methods for contro-ception. As a result of these measures, maternal deaths are thought to decrease significantly

PDF

___

1. World Health Organization (WHO, 2018) . Maternal mortality. Erişim tarihi: 8 Mart 2018. Available from:http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs348/en/.
2. World Health Organization (WHO, 2018) . Preventing unsafe abortion. Erişim tarihi: 1 Haziran 2018. Available from: http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/preventing-unsafe-abortion.
3. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA,2013). Erişim tarihi: 8 Mart 2018. Available from: http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf.
4. Bozbeyoğlu AÇ. Doğurganlık Kontrolünde Rasyonelliğin Sınırları: Türkiye Kürtaj ve Gebeliği Önleyici Yöntem Kullanımı. 2011;1:24–37.
5. Türk TY. İstenmeyen Gebeliği Olan ve Olmayan Kadınlarda Aile Planlaması Yöntem Seçimleri. Dr. Lütfü Kırdar Kartal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 2009, İstanbul,Uzmanlık Tezi.
6. Öztürk H, Okçay H. İstenmeyen gebelikler ve istemli düşükler. Aile ve Toplum Dergisi. 2003;6:63-9.
7. Terzioğlu F, Zeyneloğlu S, Yılma DV, Türk AGR., Gözükara AGF, Taşkın L. İsteğe Bağlı ve Terapötik Abortus Uygulanan Kadınların Yaşadıkları Sorunlar ve Anksiyete Düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2010;17:018-029.
8. Koçoğlu G. İsteyerek Düşüklerde Yeni Bir Yaklaşım. Toplum Hekimliği Bülteni. 2000;19:8-11.
9. Tokuç B, Eskiocak M, Saltık A. Acil Kontrasepsiyon. Sted. 2002;11:94-7.
10. Sevindik FN. Aç Y, Gülbayrak C, Akgün D. Elazığ İl Merkezinde Yaşayan Evli Kadınların İstemli Düşük Yapmak Amacıyla Uyguladıkları ve Bildikleri Geleneksel Yöntemler. TSK Koruyucu Hekim. Bülteni. 2007;6:321–24.
11. Giray H, Kılıç B. Bekar Kadınlar ve Üreme Sağlığı. Sted, 2004;13:286-9.
12. Dönmez A, Çoban AÖ, Canbay FÇ. İstenmeyen Gebelik ve Güvenli Olmayan Düşüklerin Çözümünde Ebenin Rolü. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2016;15(5).
13. Exavery A, Kanté AM, Njozi M, Tani K, Doctor HV, Hingora A et al.. Predictors of mistimed, and unwanted pregnancies among women of childbearing age in Rufiji, Kilombero, and Ulanga districts of Tanzania. Reproductive Health. 2014;11:63.
14. Şimşek H. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliğinin Kadın Üreme Sağlığına Etkisi: Türkiye Örneği. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2011;25:119-26.
15. Tezcan S, Bozbeyoğlu Ç. Düşükler ve Ölü Doğumlar Hacettepe University Institute of Population Statistics, Turkish Demographic and Health Survey. 2003;81-90.
16. Erol N, Ergin I, Onmuş DR, Şakru N, Kırca Ü. İzmir Konak Doğumevi’ne İstemli Düşük İçin Başvuran Kadınların Doğurganlık Öyküleri ve Aile Planlaması Davranışları. 2003;42:155–160.
17. Akın A, Özvarış ŞB, Ana Sağlığı ve Aile Planlaması. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 1995;2:119-55.
18. Çınar M, Timur H, Aksoy R, Kokanalı D, Tokmak A, Taşçı Y. İstenmeyen gebeliklerden korunmada yöntem seçimini etkileyen parametreler, Medicine Science. 2016;5:790-2.
19. Budak MŞ, Toğrul C, Balsak D, Sakar MN, Tahaoğlu AE, Akgöl S et all. İsteğe Bağlı Küretaj Olan Kadınların Kontrasepsiyon Yöntemleri ve Küretaj Nedenleri Açısından Değerlendirilmesi. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi. 2015;12:106- 9.
20. World Health Organization (WHO). Reproductive Health. Erişim tarihi: 8 Mart 2018.Available from: http://www.who.int/topics/reproductive_health/en/. 21. Demirgöz M, Canbulat N. Adölesan Gebelik. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences. 2008;28:947-52.
22. World Health Organization (WHO, 2018). Adolescent pregnancy. Erişim tarihi: 8 Mart 2018. Available from: http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescent-pregnancy.
23. Sağlık İstatistiği Yıllığı. Erişim tarihi: 1 Haziran 2018. Available from: https://www.saglik.gov.tr/TR,30485/saglik-istatistikleriyilligi-2016-yayinlanmistir.html. 2016.
24. Soylu N, Ayaz M. Adli Değerlendirme için Yönlendirilen Küçük Yaşta Evlendirilmiş Kız Çocuklarının Sosyodemografik Özellikleri ve Ruhsal Değerlendirmesi. Anadolu Psikiyatr Dergisi. 2013;14:136–44.
25. Yakit E, Coşkun AM. Toplumsal Açıdan Çocuk Yasta Evlilikler Gerçeği: Hemşire ve Ebenin Sorumluluğu. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi.2014;11:3–10.
26. Kara Uzun A, Șimșek Orhon F. Adolesan gebeliklerin anne ve bebek sağlığına olan etkileri. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2013;66:019-024.
27. Christofides NJ, Jewkes RK, Dunkle KL, McCarty F, Shai NJ, Nduna M et all.. Risk factors for unplanned and unwanted teenage pregnancies occurring over two years of follow-up among a cohort of young South African women. Global health action. 2014;7:1-9.
28. Özpulat F. Toplumun İhmal Edilen Yüzü: Çocuk Evlilikler ve Kadın Sağlığına Yansımaları. Türk Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;1:11–22.