Erkek Üreme Sağlığı Sorunları ve Ebelik Yaklaşımı

Üreme sağlığı; bireylerin doyurucu ve güvenli bir cinsel yaşamlarının olmasını, üreme yetenekleri ve bu yeteneklerinikullanıp kullanmamalarını, ne zaman ve hangi sıklıkta kullanacakları konusunda karar verme özgürlüklerinin olmasınıifade etmektedir. Üreme sağlığı bütün bireyleri ilgilendirmekte, hem kadının hem de erkeğin üremeyle ilgiligereksinimlerini içermektedir. Ancak şu ana kadar yapılan sağlık politikaları ve bilimsel çalışmalar kadın üreme sağlığıüzerinde odaklanırken çoğu kez ihmal edilen erkeklerin üreme sağlığı sorunları ve gereksinimleri de dikkate alınmalıdır.Bu derleme erkeklerde sık görülen üreme sağlığı sorunlarını, ebelik yaklaşımlarını ve çözüm önerilerini belirlemekamacıyla Türkçe literatür taranarak yazılmıştır.

Male Reproductive Health Problems and Midwifery Approaches

Reproductive health refers to satisfactory and safe sexual life of individuals, their reproductive abilities, use of these abilities, and their freedom to decide when and how often to use these abilities. Reproductive health concerns all individuals, including needs of both women and men regarding reproduction. However, the health policies and scientific studies conducted so far mostly focus on female reproductive health, neglecting reproductive health problems of men; hence, needs of men should also be considered in this regard. This review was authored by screening the Turkish literature in order to determine the frequent reproductive health problems in men, and midwifery approaches and solutions suggested in this respect.

PDF

___

1. Taşkın L, Zeyneloğlu S. Cinsel sağlık/üreme sağlığı. In: Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 13. Baskı,(ed L Taşkın ): Ankara, Akademisyen Tıp Kitapevi. 2016;23-31.
2. HUKSAM. Üreme Sağlığında Yaşam Boyu Yaklaşımı. Available from: http://www.huksam.hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/ureme_sagliginda_yasam_boyu.pdf. Accessed 20.07.2018.
3. Aydın S. Erkek üreme sağlığı. Van Tıp Dergisi. 2000;7:117-9.
4. Doğantekin E, Özcan S. Çevresel etkenler ve spermatogenez. Androloji Bülteni. 2016;18:183–7.
5. Güner Ö, Kavlak O. Kadmiyumun erkek üreme sistemi üzerine etkisi. Androloji Bülteni. 2017;19:86−91.
6. Hatipoğlu H, Altındiş M. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların erkek infertilitesi ile ilişkisi. Androloji Bülteni. 2016;18:269–74.
7. Hamlacı Y, Yılmaz Y, Özerdoğan N. Çalışma hayatının erkek üreme sağlığına etkisi. Androloji Bülteni. 2017;19:16-22.
8. Koyun E. Obezitenin sperm fonksiyonlarına etkisi. Androloji Bülteni. 2013;15:185-9.
9. Erdemir F. Obezite ve erkek infertilitesi. Journal of Clinical and Analytical Medicine. 2013;4:76-82.
10. Sezgin H, Hocaoğlu Ç. İnfertilitenin psikiyatrik yönü. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2014;6:165-84.
11. Pelit ES, Katı B, Akın Y, Yeni E. Çevresel stres faktörlerinin sperm hücreleri üzerine etkisi. Androloji Bülteni. 2017;1961−4.
12. Şamlı M. Erkek infertilitesinde genetik bilgilendirme. Androloji Bülteni. 2014;16:44-51.
13. Karatağ T, Kendirci M. Erkek infertilitesinde antioksidan tedavinin yeri. Androloji Bülteni. 2013;15:263-7.
14. Taşkın L, Kukul K. Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği. In: Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 13. Baskı, (ed L Taşkın): Ankara, Akademisyen Tıp Kitapevi. 2016;12-13.
15. Balkaya NA. Üreme sistemi enfeksiyonları ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar. In: Kadın Sağlığı, 1. Baskı, (eds A Şirin, O Kavlak): İstanbul, Bedray Basın Yayıncılık. 2008;345-96.
16. Bilir N. Çalışma hayatı ve üreme sağlığı. STED. 2002;11:86-90.
17. Akalpler Ö, Eroğlu K. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde üniversite öğrencilerinin sık görülen cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara ilişkin bilgileri ve cinsel davranışları. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2015;2:1–19.
18. Yücel MK. Doğum ve Kadın Sağlığı. 1. Baskı. Ankara, Palme Yayıncılık, 2015.
19. Taşkın L, Koç GI. Üreme organ enfeksiyonları. In: Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği El Kitabı, 1. Baskı, (ed AM Coşkun): İstanbul, Koç Üniversitesi Yayınları. 2012;475-476-488.
20. Görür S, Çekiç Ç. HIV enfeksiyonunun erkek fertilitesi üzerine etkileri. Androloji Bülteni. 2014;16:118-22.
21. İzol V, Değer M, Arıdoğan A. Erkek kontrasepsiyon yöntemleri. Androloji Bülteni. 2013;15:117-21.
22. Torun F, Torun SD, Özaydın NA. Erkeklerde cinsel mitlere inanma oranları ve mitlere inanmayı etkileyen faktörler. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi. 2011;24:24-31.
23. Gökçe Mİ. Ürogenital sistem gelişimi ve anomalileri. Androloji Bülteni. 2012;48:1-8.
24. Genç RE, Şenol S. Çocuklarda üriner sistem hastalıkları ve hemşirelik bakımı. In: Pediatri Hemşireliği, 1. Baskı, (eds Z Conk, Z Başbakkal, HB Yılmaz, B Bolışık): Ankara, Akademisyen Tıp Kitabevi. 2013;602.
25. Alparslan Ö. Üriner sistem hastalıkları. In: Ebeler İçin Yenidoğan Sağlığı ve Hastalıkları, 1. Baskı, (eds RE Genç, H Özkan): Elazığ, Anadolu Nobel Tıp Kitabevi. 2016;327.
26. İncesu C. Cinsel işlevler ve cinsel işlev bozuklukları. Klinik Psikiyatri. 2004;3:3-13.
27. Doğan S. Cinsel işlev bozuklukları, depresyon ve antidepresanlar. Journal of Mood Disorders. 2011;1:81-6.
28. Gereklioğlu Ç, Başhan İ, Akpınar E. Erkek cinsel işlev bozukluklarında aile hekimliği yaklaşımı. Marmara Medical Journal. 2010;23;308-15.
29. İncesu C. DSM-5 ve cinsel işlev bozuklukları. Nöropsikiyatri Arşivi. 2011;48:1-6.
30. HSGM Kanser Dairesi Başkanlığı. Türkiye Kanser İstatistikleri. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/ANA_rapor_2013v01_2.pdf . Accessed 20.07.2018.
31. Yılmaz B, Sarıkaya D. Prostat kanseri insidansı ve risk faktörleri. Türkiye Klinikleri J Med Oncol-Special Topics. 2017;10:337- 42.
32. Üroonkoloji Derneği. Avrupa Üroloji Derneği Prostat Kanseri Kılavuzu. Available from: http://www.uroonkoloji.org/files/eau_pca.pdf. Accessed 20.07.2018.
33. Güneş S, Bağcı H, Sarıkaya Ş. Prostat kanseri genetiği. O.M.Ü. Tıp Dergisi. 2003;20:152-8.
34. Benli E, Ayyıldız A. Lokalize prostat kanseri tedavi kararında yaşın etkisi: 70 yaş üzerinde cerrahi sonuçları. Üroonkoloji Bülteni. 2014;13:54-7.
35. CETAD. Erkeklerde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Açısından Sağlıklı Yaşlanma. Available from: http://www.cetad.org.tr/CetadData/Books/26/pdf-dosyasini-indirmek-icin-tiklayiniz.pdf. Accessed 20.07.2018.
36. Erkoç M, Beşiroğlu H, Danış E, Bozkurt M, Değirmentepe RB, Akkaş F et al. Transrektal ultrasonografi eşliğinde prostat biyopsisi yapılan hastalarda komplikasyon oranlarımız. Okmeydanı Tıp Dergisi. 2016;32:75-8.
37. Çapık C. Prostat kanseri taramalarına katılımda engel algısını etkileyen faktörlerin incelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics. 2013;16:185-191.
38. Bodakçi MN, Bozkurt Y, Atar M, Hatipoğlu NK, Penbegül N, Söylemez H, Sancaktutar AA et al. Düşük prostat spesifik antijen değeri olan hastalara yapılan transrektal prostat biyopsi sonuçları Dicle Tıp Dergisi. 2012;39:238-41.
39. Üroonkoloji Derneği. Prostat Kanseri. Available from: http://uroonkoloji.org/wp-content/uploads/2016/02/prostatkanseri.pdf Accessed 23.10.2018.
40. Akbayır S. ve Muşlu N. Prostat kanseri tanısında prostat spesifik antijen ve türevleri. Türk Klinik Biyokimya Dergisi. 2016;14:189-204.
41. HSGM Kanser Dairesi Başkanlığı. Kanser Türleri nelerdir? Prostat Kanseri. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-turleri/kanser-turleri/830-prostat-kanseri.html. Accessed 20.07.2018.
42. Şen S, Usta E, Aygin D, Sert H. Yaşlılık ve cinsellik konusunda sağlık profesyonellerinin yaklaşımları. Androloji Bülteni. 2015;17:64-7.
43. Pabuçcu R, Kaya C. Testosteron ve andropoz: testosteron tedavisinin etkileri. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Science. 2008;28:98-101.
44. Çalım Sİ, Şirin A. Andropoz: erkek menopozu mu? TAF Preventive Medicine Bulletin. 2013;12:471-6.
45. Cihan FG. Andropoz. Türkiye Klinikleri Journal of Family Medicine-Special Topics. 2016;7:52-6.
46. Şahin S. Andropoz ve androjen tedavisi. Türkiye Klinikleri Journal of Geriatrics -Special Topics. 2015;1:116-20.
47. Bilen CY, Özen H. Yaşlı erkeklerde izlenen androjen düşüklüğü (PADAM). Geriatri Dergisi. 2001;4:167-73.
48. Süer E, Yaman Ö. Testosteron replasman tedavisi ve prostat kanseri. Türk Üroloji Dergisi. 2008;34:27-30.