Isparta Müzesi'nden Bir Grup Bronz Heykelcik

Antik dönemin en önemli sanat kollarından plastik eserlerin bir yansıması olan Isparta Müzesinden bir bronz heykelcik grubu, bu çalışmada irdelenmiştir. Müze envanterine başka müzelerden bağış, satın alma ya da müsadere yöntemi ile kazandırılmış oldukları için bu eserlerin buluntu alanları ve kontekstleri belirsizdir. Dolayısıyla, heykelcikler analojik olarak değerlendirilmişlerdir. Bu bağlamda yapılan incele- meler sonucunda ise irdelenen eserlerden 3 tanesinin Hermes/Merkür ve bir tanesinin Herakles olduğu net biçimde anlaşılmıştır. Ayrıca, 5 numaralı heykelciğin Virtus veya Attis olabileceği görülmüştür. Bu- nunla birlikte, gerek bölgesel olarak düşünüldüğünde gerekse Attis kültünün Anadoluda Roma Dönemi boyunca yaygın olduğu bilgisinden hareketle, bu heykelciğin Attis figürü olduğu çıkarımına ulaşılmıştır. Değerlendirmeye aldığımız iki hayvan figürü açık biçimde tanımlanabilmiştir. Bunlardan ilki güçlü gövde yapısıyla bir boğa heykelciğidir. İkincisi ise küçük bir kaide üzerinde kuş figürüdür. Bunlar dışında kalan son iki eserin ise yakın örneklerden hareketle kandil kulp parçası ve ayağı olarak kullanıldıkları belir- lenmiştir. Kronoloji sorunu, bu çalışmanın bir başka problemi olarak ortaya atılabilir. Bu noktada, her eser için farklı sonuçlara ulaşılmış; ancak genel olarak bu heykelciklerin M.Ö. 1.-M.S. 3. yüzyıl arasında üretilmiş oldukları anlaşılmıştır.

A GROUP OF BRONZE STATUETTES FROM ISPARTA MUSEUM

A group of bronze statuettes, a reflection of the plastic artifacts of one of the most important art forms from the ancient times, was examined in this study. These artifacts were brought into the Isparta Muse- um inventory by donations, purchase or confiscation from other museums. As a result, their discovery location and context is uncertain. Therefore, the statuettes were evaluated analogically. The result of the investigations clearly reveal three of the artifacts to be Hermes/Mercury and one Heracles. In addition, it was observed that the statuette number 5 is either Attis or Virtus. However, considering that Attis cult was widespread in Anatolia during the Roman period, the conclusion is that this statuette is an Attis figurine. Two animal figures we assessed could be clearly defined. The first of these is a bull statuette with a strong body structure. The second is a bird figurine on a small pedestal. The two last remaining artifacts, after compared with other close samples, were determined to be used as a candle handle and base. Chronology can be raised as another problem in this study. At this point, different results are reached for these arti- facts; but in general, it is understood that these figurines were made between 1st B.C and 3rd Century AD.

PDF

___

KAYNAKÇA Arslan vd. 2011: M.Arslan, M.Akalın, A.Talaakar, Roma Hamamı 2009 Yılı Kazı Çalışmaları, MKKS 19, 29.04 - 01.05.2010 ORDU, 341-362. Atik 1995: N. Atik, Die Keramik aus den Südthermen von Perge IstMitt 40, Tübingen. Baıley 1996: D. M. Bailey, A Catalogue of the Lamps in the British Museum IV: Lamps of Metal and Stone, and Lampstands, London. Baratte 1984: F. Baratte, Römisches Silbergeschirr in den gallischen und germanischen Provinzen, Stuttgart. Barr Sharrar 1990: B. Barr Sharrar, How Important is Provenance? Archaeological and Stylistic Questions in the Attribution of Ancient Bronzes, In: Small Bronze Sculpture from the Ancient World (Eds. M. True-J. Podany), California, 212-214. Bartus 2011: D. Bartus, Roman Figural Bronzes From Brigetio: Preliminary Notes, In: The Phenomena of Cultural Borders and Border Cultures across the the Passage of Time (From the Bronze Age to Late Antiquity) Dedicated to the 375th anniversary of Universitas Tyrnaviensis, (Eds. M. Novotná vd.), 22-24 October 2010, Trnava, 17-28. Başaran 2009: C. Başaran, Parion 2007, KST 30.1, 53-66. Bernard 1990: M. P. Bernard, Vicissitudes au gré de lhistoire dune statue en bronze dHéraclès entre Séleucie du Tigre et la Mésène, JSav 1, 3-68. Bıanchı 1990: R. S. Bianchi, Egyptian Metal Statuary of the Third Intermediate Period (Circa 1070- 656 B.C.), from Its Egyptian Antecedents to Its Samian Examples, In: M. True-J. Podany (Eds.) Small Bronze Sculpture from the Ancient World, California, 61-84. Biers 1980: W. R. Biers, The Archaeology of Greece, An Introduction, New York: Cornell University. Bıévelet ve Faıder-Feytmans 1963: H. Biévelet, G. Faider Feytmans, Deuxième supplément au Recueil des bronzes de Bavai, Gallia 21.2, 247-261. Boardman 2005: J. Boardman, Yunan Heykeli, Klasik Dönem, (Çev. G. Ergin), İstanbul. Bolla 1990: M. Bolla, Bronzi figurati romani nelle Civiche Raccolte Archeologiche di Milano, Milano. Bolla 1999: M. Bolla, Bronzetti figurati romani del territorio Veronese, RASMI 63-64, 193- 260, Tav. XLIX XCI. Bolla 2008: M. Bolla, Bronzi figurati romani del Museo Nazionale Atestino, Aquileia Nostro 79, 34-120. Bostancı 1967: E. Bostancı, Beldibi ve Mağaracıkta Yapılan 1967 Yaz Mevsimi Kazıları ve Yeni Buluntular, TAD 16.1, 51-60. Božıč 2005: D. Božıč, Die spätrömischen Hortfunde von der Gora oberhalb von Polhov Gradec, Arh. vest. 56, 293 - 368. Boucher 1974: S. Boucher, Bronzes gallo-romains et bronzes gaulois, problèmes de méthode, Gallia 32.1, 137-162. Bruns 1947: G. Bruns, Antike Bronzen, Berlin. Buıtron 1977: D. M. Buitron, A Bronze Statuette of Hermes in the Metropolitan Museum, JWaltersArtGal 36 (Essays in Honor of Dorothy Kent Hill), 85-90. Cavanagh 1990: P.K. Cavanagh, Practical Conside rations and Problems of Bronze Casting, In: M. True - J. Podany (Eds.), Small Bronze Sculpture from the Ancient World, California, 145-160. Craddock ve Gıumlıa-Maır 1998: P. T. Craddock, A. R. Giumlia Mair, Problems and Possibilities for Provenancing Bronzes by Chemical Composition with Special Reference to Western Asia and the Mediterranean in the Early Iron Age, In: Bronzeworking Centers of Western Asia c.1000-539 B.C., (Ed. J. Curtis), London, 317-328. Çetin 2015: C. Çetin, Isparta Müzesinden Bir Grup Bronz Eser, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20, 11-31. Delemen ve Koçak 2014: İ. Delemen, E. Koçak, The Dancing Attis: A Bronze Statue from the Macellum / Agora of Perge, Adalya 17, 123-144. Demirtaş 2013: N. Demirtaş, Sikkelerin Işığında Lykia, Pamphylia, Pisidia ve Kilikiada Hermes, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi. Durham 2014: E. Durham, Style and Substance: Some Metal Figurines from Southwest Britain, Britannia 45, 195-221. Erhat 1984: A. Erhat, Mitoloji Sözlüğü, İstanbul. Esin 1969: U. Esin, Kuantitatif Spekttral Analiz Yardımıyla Başlangıcından Asur Kolonileri Çağına Kadar Bakır ve Tunç Madenciliği, İstanbul. Ferguson 1982: J. Ferguson, The Religions of The Roman Empire, London. Fidan 2013: E. Fidan, Küllüoba İlk Tunç Çağı Metal Eser Kalıpları, In: P. Ayter vd. (Ed.), II. ODTÜ Arkeometri Çalıştayı. Türkiye Arkeolojisinde Metal: Arkeolojik ve Arkeometrik Araştırmalar, Ankara, 249-259. Froehner ve Tyszkıewıcz 1895: W. Froehner, M. Tyszkiewicz, Apollon, bronze archaïque de la col- lection du comte Michel Tyszkiewicz, MonPiot 2.2, 137-144. Gavrılovıć 2010: N. Gavrilović, A Contribution to the Study of the Cult of God Mercury in Moesia Superior, ArchBul 16.1, 57-79. Grımal 1996: P. Grimal, The Dictionary of Classical Mythology, London. Gürler 2004: B. Gürler, Tire Müzesi Bronz Eserleri- Bronze Objects at Tire Museum, İstanbul. Herforth-Koch 1986: M. Herforth-Koch, Archaische Bronzeplastik Lakoniens, Münster. Héron de Vıllefosse 1984: A. Héron de Villefosse, Héron de Villefosse, Athlète, bronze de lécole dArgos (Musée du Louvre), MonPiot 1.2, 105-14. Hınks 1936: R. P. Hinks, A Bronze Statuette of Mercury, BMQ 11.1, 34-35. Holleaux 1890: M. Holleaux, Statuette en bronze trou- vée au temple dApollon Ptoos, BCH 14, 602-603. Hostetter 2001: E. Hostetter, Bronzes from Spina II, Mainz. Hughes 2007: A. Hughes, Who Was that Masked Man? An Alexandrian Bronze, RACAR 32.1/2, 19-23. J. 1956: F. F. J.,Eight Bronze Figurines, Record of the Art Museum, Princeton University 15.2, 32-38. Jamot 1894: P. Jamot, Vénus pudique, statuette de bronze (Musée du Louvre), MonPiot 1.2, 151 -164. Jost 1975: M. Jost, Statuettes de bronze provenant de Lykosoura, BCH 99.1, 339 364. Karakaya 2007: N. Karakaya, Hellenistik ve Roma Döneminde Pisidia Tanrıları, İstanbul. Kaufmann-Heınımann 1998: A. Kaufmann- Heinimann, Götter uns Lararien aus Augusta Raurica. Herstellung, Fundzusammenhänge und sakrale Funktion figürlicher Bronzen in einer römischen Stadt. Basel. Kent-Hıll 1947: D. Kent-Hill, The Technique of Greek Metal Vases and Its Bearing on Vase Forms in Metal and Pottery, AJA 51.3, 248-256. Kent-Hıll 1982: D. Kent-Hill, Note on Piecing of Bronze Statuettes, Hesperia 51, 277-283. Kızgut 2004: İ. Kızgut, Türkiyenin Seçilmiş Bazı Müzelerinden Hellenistik ve Roma Dönemi Bronz Heykelcikleri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya. Lechtman ve Steınberg 1970: H. Lechtman, A. Steinberg, Bronze Joining: A Study in Ancient Technology, In: S. Doeringer, D. G. Mitten, A. Steinberg (Eds.), Art and Technology. A Symposium on Classical Bronzes, London, 5-35. Marcadé 1951: J. Marcadé, Petite tête en bronze du Ve siècle, trouvée à Glanitsa, BCH 75, 224-232. Marchettı 2013: N. Marchetti, The 2011 Joint Turco- Italian Excavations at Karkemish, KST 34.1, 349- 364. Mattusch 1990: C. C. Mattusch, The Casting of Greek Bronzes: Variation and Repetition, In:Small Bronze Sculpture from the Ancient World, (Eds. M. True, J. Podany), California, 125-144. Menzel 1969: H. Menzel, Römische Bronzen, Düsseldorf. Menzel 1970: H. Menzel, Observations on Selected Roman Bronzes in the Masters Bronzes Exhibition, In: S. Doeringer, D. G. Mitten, A. Steinberg (Eds.) Art and Technology, A Symposium on Classical Bronzes, London, 229-234. Mertens 1990: J. R. Mertens, The Human Figure in Classical Bronze-working: Some Perspectives, In: M. True - J. Podany (Eds.), Small Bronze Sculpture from the Ancient World, California, 85-102. Nıkoletta 2012: S. Nikoletta, Bronztárgyak a Budaörsön feltárt római kori település (2. LH.) Területéről, In: O. Katalin (Ed.), Római Vicus Budaörsön, Budapest, 585-602. Noll 1980: R. Noll, Das Inventar des Dolichenus heiligtums von Mauer an der Url (Noricum), Vienna. Nuber 1988: H. U. Nuber, Antike Bronzen aus Baden- Württemberg, Stuttgart. Oehler 1961: H. Oehler, Untersuchungen zu den männlichen römischen Mantelstatuen. Der Schulterbauschtypus, Berlin. Oransoy 2006: B. S. A. Oransoy, Arykanda Antik Kentinde 1971-2002 Kazı Sezonlarında Ele Geçen Madeni Buluntular ve Madencilik Faaliyetleri, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniver sitesi, Ankara. Özdoğan vd. 1994: M. Özdoğan, A. Özdoğan, D. Bar Yosef ve W. Van Zeist, Çayönü Kazısı ve Güneydoğu Anadolu Karma Projesi. 30 Yıllık Bir Değerlendirme, KST 15.1, 103-122. Özdoğan ve Parzınger 2000: M. Özdoğan - H. Parzinger, Aşağıpınar and Kanlıgeçit excavations -some new evidence on early metallurgy from east- ern Thrace, Der Anschnitt, B. 13, In: Ü. Yalçın (Ed.), Anatolian Metal I,Bonn, 83-93. Pırıo 1996: L. Pirio, Flacon en bronze en forme de tête dadolescent du musée dAoste (Isère, Ier ou IIe s. ap. J.-C.), RANarb 29, 119-123. Polat vd. 2010: G. Polat, Y. Polat, K. Yağız ve O. Zunal, Antandros 2008 Yılı Kazıları, KST 31.4, 1-22. Raubıtschek 1998: I. K. Raubitschek, The Metal Objects, 19521989 (Isthmia), Atina. Reınach ve Pottıer 1883: S. Reinach-E. Pottier, Appliques de bronze appartenant à des vases de Myrina, BCH 7, 440-447. Reynolds 2000: J. Reynolds, A Bronze Figurine of Hercules from St. Pauls Churchyard, Britannia 31, 363-365. Rıchard 1968: L. Richard, Un harpocrate de bronze en provenance de Corseul, Annales de Bretagne, 75.1, 203-212. Rıchard 1969: L. Richard, Statuette en bronze dOsiris provenant de Tronoën (Finistère), Annales de Bretagne 76.1, 263-273. Rıchter 1915: G. M. A. Richter, Greek, Etruscan and Roman Bronzes, New York. Rıchter 1943: G. M. A. Richter, A Bronze Eros, AJA 47.4, 365-378. Roes 1950: A. Roes, Un bronze dAsie Mineure au Musée Britannique, Syria 27.3-4, 221-228. Rolley 1967: C. Rolley, Monumenta Graeca et Romana. Volumen V: Griechische Kleinkunst. Fasciculus 1: Die Bronzen, Leiden. Santrot vd. 1996: J. Santrot, B. Derion, X. Dupuıs, M. Fincker ve P. Guibert, Bronzes et fers de Dax, Landes: La cachette dun antiquaire restaurateur au IV s. après J.-C., Gallia 53. 251-343. Savaş 2006: S. Ö. Savaş, Çivi Yazılı Belgeler Işığında Anadoluda (İ.Ö. 2. Bin Yılında) Madencilik ve Maden Kullanımı, Ankara. Scott ve Podany 1990: D. A. Scott-J. Podany, Ancient Copper Alloys: Some Metallurgical and Technological Studies of Greek and Roman Bronzes, In: M. True, J. Podany (Eds.), Small Bronze Sculpture from the Ancient World, California, 31-60. Smıth 2002: R. R. R. Smith, Hellenistik Heykel, (Çev. A. Yoltar Yıldırım), İstanbul. Speleers 1927: L. Speleers, Un bronze hittite en Syrie du Nord, Syria 8.1, 46-48. Stupperıch 1991: R. Stupperich, Frühkaiserzeitliche figürliche Bronzen im nordwestlichen Germanien, In: Die römische Okkupation nördlich der Alpen zur Zeit des Augustus, Kolloquium Bergkamen 1989, Vorträge. Bodenaltertümer Westfalens 26, (Ed. B. Trier), Heidelberg, 167-184. Şimşek vd. 2011: C. Şimşek, M. Okunak, M. Bilgin, Laodikeia Nekropolü (2004 - 2010 Yılları). İstanbul. Talooen ve Alp 2007: P. Talooen, N. Alp, Pisidia Kütleri Antik Çağda Burdur İlinde Dinsel Hayat, In: Prof. Gökay Yıldız, Prof. Dr. M. Zeki Yıldırım ve Yrd. Doç. Dr. Şevkiye Kazan (Eds.), I. Burdur Sempozyumu Bildiriler,, Burdur, 738-747. Thomas 2001: R. Thomas, Eine postume Statuette PtolemaiosIV. und ihr historischer Kontext, Mainz. Treıster ve Zhuravlev 2009: M. Y. Treister, D. V. Zhuravlev, A Bronze Jug from the Shverin Burial- Mound, AncCivScytSib 15, 215-242. Tuna vd. 2008: N. Tuna, N. Atıcı ve İ. Sakarya, Emecik Sarıliman Apollon Kutsal Alanı 2006 Yılı Çalışmaları, KST 29.1, 141-154. Vega-Avelaıra 2007: T. Vega-Avelaira, Estandartes militares (signa militaria) de época imperial pro- cedentes de Hispania, Sautuola 13, 475-476. Vermaseren 1987: M. J. Vermaseren, Corpus Cultus Cybelae Attidisque (CCCA) I. Asia Minor, Leiden. Vıckers 1985: M. Vickers, The Influence of Metal Work on Athenian Painted Pottery, JHS 105, 108- 128. Walkens ve Poblome 1993: M. Waelkens, J. Poblome, Sagalassos II. (Acta Archaeologica Lovaniensia Monographiae 6) Report on the Third Excavation Campaign of 1992, Leuven. Waelkens 2004: M. Waelkens, Report on the 2002 Excavation and Restoration Campaign at Sagalassos, KST 25.1, 215-230. Yalçın 2000: Ü. Yalçın, Anfänge der Metallverwendung in Anatolien, Der Anschnitt, B. 13, In: Ü. Yalçın (Ed.), Anatolian Metal I, Bonn, 17-30.

ISSN: 1300-5685
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 1991
Yayıncı: Ege Yayınları

Arşiv