İslâm Hukukunun Tecdidinde İçtihat ve Rolü

Atâurrahmân en-Nedvî, Bangladeş Chittagong Uluslararası İslam Üniversitesi öğretim üyesi olup temel İslâm bilimleri sahasında eserler kaleme almış çok yönlü bir yazardır. 2006 yılında Dirâsâtü’l-câmiâti’l-İslâmiyyeti’l-âlemiyye adlı dergide yayımlanan bu makalede yazar, içtihadın sözlük ve terim manalarına yer verdikten sonra müçtehidin içtihat ederken dikkat etmesi gereken hususlara, içtihadın gerekliliği ve kısımlarına, hangi alanlarda içtihatta bulunabileceğine etraflıca değinmiştir. Ayrıca yazar, ilgili çalışmasında müçtehitte olması gereken birtakım şartları ele aldıktan sonra içtihadın İslâm hukukunun tecdidindeki aktif rolünü genel hatlarıyla izah ederek içtihat kapısının kapanmayacağı kanaatini ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler:

Fıkıh, , Tecdîd, , İctihad, , Müctehid, , Atâurrahmân en-Nedvî

Ijtihad and Its Role in the Tajdid of Islamic Law

Atâurrahmân en-Nedvi is a faculty member at Bangladesh Chitagong International Islamic University and is a versatile writer who has written works in the field of basic Islamic sciences. In this article, which was published in the journal Dirâsâtü'l-câmiâti'l-İslâmiyyeti'l-âlemiyye in 2006, the author, after giving place to the dictionary and term meanings of ijtihâd, touched upon the issues that the mujtahid should pay attention to while making ijtihâd, the necessity and parts of ijtihâd, and in which areas he can make ijtihâd. In addition, the author, after discussing some of the conditions that a mujtahid to make ijtihad should have in his related work, explained the active role of ijtihad in the renewal of Islamic law in general terms and put forward the opinion that the door of ijtihad will not be closed.

Keywords:

Fiqh, Tajdid, Ijtihad, Mujtahid, Ataurrahman an-Nedvi.,

PDF

___

Âmidî, Seyfuddîn Ali b. Ebî Ali b. Muhammed, el-İhkâm fî usuli’l-ahkâm, Matbaatu Muhammed Ali Subeyh ve Evlâduh, Kahire, ts.
Askalânî, Ahmed. Ali b. Hacer, Fethu’l-bârî şerhu Sahîhi’l-Buhârî.
Cürcânî, Şer’îf Ali b. Muhammed, Kitâbu’t-Tar‘rîfât, Daru’l-Kütüb, Beyrut, h. 1408.
Cüveynî, Ebü’l-Me’âlî Abdulmelik b. Abdillah el-Cüveynî, el-Burhân fî usuli’l-fıkh, thk, Abdülazim, Metâbi’u’d-Devha, Katar, h. 1399.
Devâlîbî, Marûf, el-Medhal ilâ ilmi usuli’l-fıkh, Matbaatu Dımaşk, 3. baskı, 1959.
Feyyûmî, Ahmed b. Muhammed el-Mukarrî, el-Misbâhu’l-münîr fî ğarîbi şerhi’l-kebîr, Mektebetü Lübnan, Beyrut, ts.
Fîrûzâbâdî, Mecduddîn, el-Kâmûsü’l-muhît, Müessesetu’r-Risale, Beyrut, h. 1412.
Gazzâlî, Ebû Hâmid, el-Mustasfâ min ‘ilmi’l- usul, el-Matbaatu’l-Emîrîyye, Mısır.
Hilâf, Abdulavehhâb, ‘İlmu usuli’l-fıkh.
İbn Âşûr, Muhammed Tâhir b. Muhammed, Makâsıdü’ş-şer’î’ati’l-İslâmîyye, thk., Muhammed Tâhir el-Mîsâvî, Daru’n-Nefâis, Ürdün, 2001.
İbnü’l-Hâcib, Cemâlüddîn Ebû Ömer Osmân b. Ömer, Muhtasaru’l-müntehâ, Hedâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 132. Baskı, s. 19.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn, Tefsîru’l-Kur’ani’l-‘azîm, Daru’l-Mufîd, Beyrut, ts.
İbn Manzûr, Cemalüddîn Muhammed b. Mükerrem, Lisânu’l-‘Arab, Daru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, Beyrut, h. 1402.
Şâfiî, er-Risâle, Matbaatu’l-Halebî, Birinci Baskı.
Luvîs Ma‘lûf el-Yesûî, el-Müncid fi’l-luğati ve’l-a’lâm, Daru’l-Meşrık, Beyrut, ts.
Mer’î, Hasan Ahmed, el-İctihâdu fi’ş-şer’î‘ati’l-İslâmî, Muhammed b. Suûd İslâm Üniversitesi, h. 1404.
Sübkî, Cemu’l-cevâmi’ ma’a şerhi’l-Muhallâ, Beyrut.
Şa’bân, usulü’l-fıkhi’l-İslâmî.
Şâtıbî, Ebû İshâk İbrahim, el-Muvâfakât.
Şevkânî, Muhammed b. Ali, İrşâdu’l-fühûl ilâ tahkîki’l-hakki fî ‘ilmi’l- usul, Mustafa Halebî, Kahire, 1938.
Zuhaylî, Vehbe, usulü’l-fıkhi’l-İslâmî, Daru’l-Fikr, Dımaşk, 1998.
--------- el-Fıkhu’l-İslâmî ve edilletuh.
---------- “el-‘Âlemu’l-İslâmî Dergisi”, sayı, 2-1885, Rebî’ul-Evvel, 9, h. 1426/ Nisan 18, 2005.