XUNZI'NIN DÜŞÜNCE SİSTEMİNDE YASANIN KARAKTERİ VE RİTÜELLER İLE İLİŞKİSİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Xunzi, Çin'in Zhou Hanedanlığı (MÖ 1111/ 1027- 249) döneminin Savaşan Devletler (战国) olarak adlandırılan döneminde (MÖ 480/ 403- 222) yaşamıştır. Düşünür, Konfüçyanizm (Ru Ekolü) temsilcilerinden biri olarak görülmektedir. Yaşadığı dönemde, Çin'deki pek çok düşünür gibi Xunzi da toplumda ve devlette düzen kurmak amacıyla bir düşünce sistemi geliştirmiştir. Bu düşünce sistemi ritüeller (, Lǐ) ve yasanın (, Fǎ) birlikte işlediği bir yönetim sistemidir. Düşünür bu şekilde daha önce ileri sürülen görüşlerden farklı olarak iki ayrı yönetim sistemini bir araya getirmiştir. Xunzi'nın ritüellerin yanı sıra yasaya da önem vermiş olması, onun farklı bir ekole dahil edilmesi gerektiği görüşünü ortaya çıkarmıştır. Bunun sebebi Xunzi'nın ritüeller düşüncesinin Ru Ekolünün doktrini, yasa düşüncesinin ise Fa Ekolünün (legalizm) doktrini olarak ele alınması ve ritüeller ile yasa arasındaki hiyerarşinin f a r k l ı a r a ş t ı r m a c ı l a r t a r a f ı n d a n f a r k l ı ş e k i l l e r d e değerlendirilmesidir. Ancak bu yaklaşımlar Xunzi düşüncesini tam olarak yansıtmamaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, Xunzi düşüncesinde yasanın karakteri incelenmiş, bunun ritüeller ile ilişkisi değerlendirilerek Xunzi'nın siyaset düşüncesine farklı bir bakış açısı sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Çin Felsefesi, Xunzi, Ritüeller ve Yasa

___

  • Cai, Z. (2009). Xunzi ‘longli zhifa’ de fushi meixue sixiang. Handan Xueyuan Xuebao, 19, 20-25.