Bu çalışmanın amacı, Osmanlı döneminde Tokat şehrinin fonksiyon özelliklerini şehir coğrafyası açısından incelemektir. Coğrafya sistematiğine bağlı kalmak suretiyle Cumhuriyet öncesi dönemi ve belirli bir konuyu esas alarak hazırlanan şehir coğrafyası çalışmaları yok denecek kadar azdır. Bu açıdan yaklaşıldığında makale, coğrafya literatüründe ilklerden birini temsil etmektedir. Osmanlı döneminde Tokat şehrinin fonksiyonları konusunda veri ve bilgiler içeren Sivas vilayet salnameleri, Tokat şer'iyye sicilleri ve Tahrir defterleri yararlanılan temel kaynakları oluşturmaktadır. Bunların yanında yerli ve yabancı seyyahların eserleri de önemli kaynaklar arasında yer almaktadır. Yine farklı tarihlerde arazi çalışmaları yapılarak Osmanlı döneminde şehrin yayılışı ve fonksiyon alanları doğrudan yerinde incelenmiştir. Tokat yaklaşık beş asır Osmanlı idaresinde kalmıştır. Bu uzun Osmanlı döneminde Tokat, başta ticaret ve sanayi olmak üzere yönetim, eğitim, sağlık, ulaşım ve tarımı kapsayan çok fonksiyonlu bir şehir özelliğine sahip olmuştur. Bazılarının önemi zamanla değişse de bütün fonksiyonlar, birbirlerini daima desteklemiş ve böylelikle Osmanlı dönemi boyunca şehrin devamlı şekilde canlılığını ve önemini korumasına imkân sağlamıştır.