ÇEVİRİ ÜZERİNE SÖYLEM ÜRETMEK İLE ÇEVİRİYİ UYGULAMAK ARASINDA: ÇEVİRİ ALANINDA BİLGİ KAZANIMININ SEÇENEKLERİ ÜZERİNE BİLİMKURAMSAL BİR SORGULAMA

Herhangi bir konuda söylem üretmek, söylemi ortaya atanın eylemin içinde olmasını gerektirmemektedir. Keza bir eylem ortaya koymak, eylemi ortaya koyanın belli bir söylemin içinde olmasını gerektirmemektedir. Çeviri alanında öteden beri var olduğu savunulan kuram ile uygulama arasındaki ilişkisizlik durumu gerçekten bir sorun mudur yoksa bir olgu olarak çeviri, bu beklentiyi boşa mı çıkarmaktadır? Çeviri kuramcıları, özünde bir etkinlik olan çeviriyi olgu düzeyine taşıyıp belli yasalılıkları, diyesi çevirinin doğasını / gerçekliğini anlamaya çalışıp bunları somut modellerde göstermeyi hedeerken, çeviri uygulayıcıları, daha somut bir söyleyişle çeviri yapanlar, kendilerini kabul edilebilir çeviri çıktılarına götüren yöntem ve stratejileri izleyerek bir iş icra etmektedirler. Başka bir anlatımla çeviri, bir araştırma nesnesi olarak bir araştırma alanının konusu iken, diğer yandan bir uygulama olarak deneyim alanının bir konusudur. Bu çalışmada bilim yapma gelenekleri ve akıl yürütme tarzı açısından bilgi, bilginin kaynağı konuları açımlanmaya çalışılmış, bu konu alanları çeviri odaklı araştırma alanı açısından değerlendirilmiştir. Bu çalışmadaki başka bir hedef olarak iki ayrı dinamik alan olarak değerlendirilebilecek çeviri kuramı ve çeviri uygulaması arasındaki farklar, çeviri kuramcıların söylemleri ve çeşitli çevirmenlerin eylemleri düzeyinde sorunsallaştırılmıştır. Deneyim alanından gelen çeviri odaklı görüşlerin değerlendirilmesinde ise Ülker İnce ve Fuat Sevimay'ın görüşlerinden yararlanılmıştır. Son tahlilde çevirikuramsal söylem ile çevirmen eylemi alanlarının 'çeviri' odaklı bilgi kazanımındaki yerleri ve etki alanları değerlendirilmiştir.

___

  • Akkaya, M. (2019). Filozofça bilgi kuramı: Eleştirel bilgi felsefesi tarihi ve diyalektik materyalist epistemoloji. İstanbul: Belge Yayınları