İttifaktan Savaşa: 2 Ağustos 1914 Tarihli Osmanlı-Alman İttifak Anlaşması ve Yansımaları

Savaşın giderek yaklaşması karşısında aceleyle müttefik arayışına giden Osmanlı yönetimi, İtilaf Devletleri nezdinde sürdürdüğü ittifak girişimlerinden birsonuç elde edemeyince, zorunlu olarak İttifak Devleri safına yönelmiş, ancak ilk etapta başarı elde edememişti. Çünkü Osmanlı devletinin ekonomik çöküntü görünümü, ordunun önemli ölçüde silah ve malzeme ihtiyacının karşılanma zorunluluğu Almanya ve Avusturya’nın da ittifak konusunda isteksiz davranmasına yol açmıştı. Ayrıca stratejik ve ekonomik değeri yüksek Osmanlı toprakları üzerindeki emelleri de ittifak için tereddüt geçirmelerine yol açmaktaydı. Ancak savaşın çok yaklaşması ve Almanya’nın ham Fransa ile hem de Rusya ile savaşmak zorunda kalacak olması, Osmanlı müttefikliğine ihtiyaç duymalarına yol açtı. İstanbul’daki Alman Büyükelçisi Baron von Wangenheim’a Osmanlı hükümeti ile bir ittifak antlaşması imzalanması konusunda yetki verilmiş ve acele etmesi istenmiştir. Sadrazam Said Halim Paşa tarafından 25 Temmuz 1914’de Padişahtan alınan bir yetki belgesiyle başlatılan ittifak görüşmeleri, 2 Ağustos 1914’de tamamlanmış ve aynı gün antlaşma imzalanmıştır.

From Alliance to War: The Treaty of Alliance Between the Ottoman Empire and Germany on August 2, 1914 and its Ramifications

The Ottoman Empire, which desperately sought an alliance for the forthcoming war, was forced to turn to the Central Powers as all efforts to establish an accord with the Entente Powers were futile. However, the first approach to the Central Powers was unsuccessful. The prospect of economic disaster for the Ottoman Empire coupled with its significant weaponry and material requirements caused reluctance on the part of Austria and Germany. In addition, the ambitions of the Ottomans to maintain their grip on the economically and strategically valuable Empire caused further hesitations about an alliance. Nevertheless, the imminent approach of the war and the unavoidable threat of fighting Russia and France at the same time led to an Austro-German alliance with the Ottomans. The German Ambassador in Istanbul, Baron von Wangenheim, was vested with the power to sign an alliance with the Ottoman government with all haste. Negotiations over the alliance, which were initiated on 25th July, 1914 by Grand Vizier. Said Halim Paşa with the written authorization of the Sultan, concluded on 2nd August, 1914 and the agreement was signed on the same day

___

  • Referans 1 Adamof, Adam (1926), Anadolu’nun Taksimi, Cihan Harbi Esnasında Avrupa Hükümetleri İle Türkiye, Şuralar İttihadı Cumhuriyeti, Hariciye Halk Komiserliği Neşriyatından (Çev. Hüseyin Rahmi (APAK) ), Ahmed İhsan Matbaası, İstanbul.